Phát triển thị trường trái phiếu hiệu quả, bền vững

LÊ MỸ• 19/05/2022 08:00

Vụ việc trái phiếu Tân Hoàng Minh là một hồi chuông cảnh báo về những lỗ hổng thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) Việt Nam. Đã đến lúc cần sớm triển khai hướng đi mới cho thị trường.

>> Mở đường cho trái phiếu doanh nghiệp

Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tổ chức Diễn đàn “Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, bền vững” vào chiều ngày 19/05 tại Hà Nội.

Giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo nhóm ngành trong tháng 4/2022. Nguồn VBMA.

Co cụm huy động trái phiếu

Trong quý I/2022, tổng khối lượng phát hành trái phiếu đạt 56.674 tỷ đồng. Trong đó, nhóm bất động sản (BĐS) vẫn là nhóm dẫn đầu về khối lượng phát hành, tổng giá trị ở mức 28.581 tỷ đồng, tăng 22% so với quý I/2021. Nhóm các doanh nghiệp xây dựng xếp ở vị trí thứ 2 với tổng giá trị phát hành là 8.280 tỷ đồng. Nhóm ngân hàng thương mại cũng rất đáng chú ý với mức phát hành trái phiếu tăng hơn 7 lần so với cùng kỳ năm trước, ở mức 9.353 tỷ đồng.

Tuy nhiên theo thống kê của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong tháng 4, toàn thị trường không có đợt phát hành nào của các doanh nghiệp BĐS. Khối NHTM vươn lên chiếm vị trí đầu. Điều đó cho thấy tác động của các chính sách đối với doanh nghiệp BĐS trong kế hoạch phát hành trái phiếu là vô cùng rõ ràng.

Trong khi đó, khối BĐS– xây dựng cũng là khối tham gia phát triển hạ tầng chủ đạo. Việc đứng khựng huy động vốn trái phiếu có thể ảnh hưởng đến cả kế hoạch thúc đẩy phục hồi kinh tế, xã hội khi ngay cả đầu tư công cũng cần sự tham gia của khu vực tư nhân có vốn đối ứng + vốn theo tiến độ.

Ngoài ra, sự co cụm của các doanh nghiệp BĐS nói chung với kênh trái phiếu cũng ảnh hưởng đến các doanh nghiệp làm ăn thật, dự án thật, những doanh nghiệp ngành quan trọng theo như khẳng định của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, và còn kéo theo 270 ngành phụ trợ trong nền kinh tế.

Việc thị trường TPDN co cụm, nhưng chưa hoàn toàn thực sự lành mạnh và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp theo cơ chế thị trường, theo ông Huỳnh Minh Tuấn, nhà sáng lập FIDT, còn có thể tác động xấu đến câu chuyện nợ xấu khi các doanh nghiệp không thể huy động vốn để tiếp tục đảm bảo triển khai như kế hoạch, thậm chí doanh nghiệp có thể bị mất thanh toán, giá trị tài sản phải định giá lại. Do đó, việc xử lý tài sản đảm bảo của nợ xấu của khối NHTM cũng sẽ trở nên khó khăn hơn.

>> Tài sản đảm bảo vẫn khó đảm bảo trái phiếu

Bên cạnh đó, cùng với những thông tin tiêu cực về thao túng giá chứng khoán, lo ngại về chính sách siết tín dụng nói chung và áp lực lạm phát gia tăng đã khiến thị trường vốn Việt Nam điều chỉnh rất mạnh.

Diễn đàn “Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, bền vững được tổ chức từ 13h30- 17h00 ngày 19/5/2022 tại Hội trường tầng 7 VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội..

Bước lùi để tiến

Mới đây, UBCKNN đã đề xuất một loạt giải pháp ngắn hạn với Bộ Tài chính và giao cho các thành viên triển khai, cho thấy sự “phản ứng ngược” đang tác động rất lớn đến túi tiền lẫn niềm tin của các nhà đầu tư.

Trên thị trường TPDN, cái “được” khi những lỗ hổng của thị trường TPDN được bộc lộ là nhà đầu tư ý thức hơn với việc đánh giá rủi ro đối với trái phiếu. Nhưng cái “mất” là nếu không sớm có một thị trường TPDN đảm bảo cân bằng giữa rủi ro và lợi ích, thì sự tham gia đồng bộ của các bên có thể bị sứt mẻ. Những phiên bản của Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020 cũng tăng thêm sự nóng lòng của cả phía chủ thể lẫn trái chủ muốn tham gia thị trường trong nay mai.

TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tiền tệ Quốc gia khẳng định: “Đã đến thời điểm chín muồi để chúng ta bàn sâu, rộng, đầy đủ, thực chất về các giải pháp góp sức thúc đẩy và phát triển thị trường TPDN”.