Kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi theo hình chữ "V" từ mức đáy quý 2/2020

LINH NGA• 23/10/2020 03:30

Kinh tế Việt Nam năm 2020 đã đi được hơn 3/4 chặng đường với việc bức tranh kinh tế cả năm đã được khắc họa khá rõ nét.

Tiếp theo Báo cáo kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 (tháng 7/2020), TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo & Nghiên cứu BIDV đã thực hiện Báo cáo Dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý 4/2020 và năm 2021 nhằm đánh giá tình hình kinh tế Việt Nam theo lĩnh vực kinh tế trong 9 tháng đầu năm và cập nhật kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý IV/2020, cả năm 2020 và 2021 cùng với một số kiến nghị.

Kinh tế Việt Nam năm 2020 đã đi được hơn 3/4 chặng đường với việc bức tranh kinh tế cả năm đã được khắc họa khá rõ nét.

Theo nhóm nghiên cứu, trong quý 4/2020 và năm 2021, kinh tế thế giới tiếp tục phải đối mặt với 4 rủi ro, thách thức chính: Thứ nhất, dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, khó lường, luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát làn sóng tiếp theo; Thứ hai, căng thẳng thương mại, công nghệ Mỹ-Trung và giữa các nước lớn khác; Thứ ba, rủi ro địa chính trị tại các nước, khu vực (gồm cả kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ, đàm phán Brexit, quan hệ Trung - Ấn, vấn đề Biển Đông…); và Thứ tư, rủi ro bất ổn tài chính toàn cầu.

Các báo cáo cập nhật của các tổ chức quốc tế như IMF, WB, OECD, ADB (10/2020)… đều nhận định kinh tế thế giới năm 2020 suy thoái nghiêm trọng (-4,4% đến -5,2%), trước khi phục hồi, bật tăng trở lại năm 2021 (+3,5% đến +5%). Tuy nhiên, sự phục hồi phụ thuộc lớn vào 3 yếu tố: hiệu quả phòng - chống dịch Covid-19 và tiến trình sản xuất, phân phối, sử dụng Vaccine; hiệu quả của các gói hỗ trợ; và hợp tác quốc tế trong phòng chống dịch và phục hồi kinh tế.

Ở trong nước, trên cơ sở kết quả thực hiện 9 tháng đầu năm cùng với việc Chính phủ kiên định thực hiện mục tiêu kép (vừa phòng chống dịch bệnh hiệu quả, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội), như Nhóm tác giả đã nêu trên, dự báo kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi theo hình chữ "V" từ mức đáy quý 2/2020, lấy lại đà tăng trưởng từ quý 3/2020 và tăng trưởng khá trong năm 2021.

Theo đó, Nhóm tác giả dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2-3% năm 2020 (khả năng cao là 2,5%) và khoảng 6,5-7% năm 2021. Mức dự báo này cũng khá tương đồng so với mức dự báo mới nhất của các tổ chức quốc tế (IMF, WB, ADB…) là kinh tế Việt Nam tăng trưởng từ 1,6-2,8% năm 2020 và 6,3-7% năm 2021; lạm phát được kiểm soát ở mức 3,5-3,8% năm 2020 và dưới 4% năm 2021.

Tại báo cáo lần này, nhóm tác giả dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam theo hướng tổng cung trong quý 4, cả năm 2020 và 2021, vẫn với 3 kịch bản (cơ sở, tích cực và tiêu cực).

Với kịch bản cơ sở (khả năng cao), trong trường hợp dịch bệnh được kiểm soát tốt trên phạm vi toàn cầu và Việt Nam, Chính phủ kiên định, quyết liệt thực hiện mục tiêu kép; tình hình thiên tai, lũ lụt tại miền Trung sớm được khắc phục, hạn chế tối đa thiệt hại về người và của, nông nghiệp sẽ tiếp tục là bệ đỡ, đảm bảo an ninh lương thực và góp phần tích cực vào tăng trưởng chung.

Theo đó, dự báo tăng trưởng kinh tế quý 4/2020 có thể đạt 3,28% so với cùng kỳ năm trước, giúp tăng trưởng GDP cả năm 2020 đạt 2,5%; trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng trưởng khoảng 3,16% trong quý 4 so với cùng kỳ năm trước (và tăng 2,28% cả năm 2020); khu vực công nghiệp và xây dựng tăng trưởng 3,7% trong quý 4 (3,16% cả năm 2020); và khu vực dịch vụ tăng trưởng 3,58% trong quý 4 (2,08% cả năm 2020).

Với kịch bản tích cực (khả năng thấp), đại dịch Covid-19 cơ bản được kiểm soát trên thế giới trong quý 4/2020; các nước áp dụng tình trạng "bình thường mới", vừa phục hồi kinh tế, mở lại và duy trì hoạt động giao thương, sản xuất - kinh doanh, vừa phòng, chống dịch hiệu quả, bắt đầu có vaccine từ cuối năm 2020. Còn tại Việt Nam, dịch bệnh được khống chế và được hỗ trợ tích cực bởi sự lan tỏa từ việc các nền kinh tế đối tác quan trọng (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU và ASEAN…) hồi phục nhanh sau dịch Covid-19; các hoạt động giao thương được mở cửa trở lại từ cuối quý 4/2020.

Theo kịch bản này, dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam đạt 4,82% trong quý 4/2020 và 3% cả năm 2020.

Với kịch bản tiêu cực (khả năng thấp), đại dịch Covid-19 có nhiều đợt bùng phát mạnh tại nhiều nơi trên thế giới và khó kiểm soát trong mùa Đông - Xuân 2020-2021; bên cạnh đó, căng thẳng thương mại - công nghệ, địa chính trị leo thang, không sớm tìm được hướng giải quyết sẽ khiến thương mại, đầu tư quốc tế sụt giảm, đẩy kinh tế thế giới rơi vào tình trạng bất định, khả năng phục hồi kinh tế toàn cầu xuống thấp (theo hình chữ M ngược). Khi đó, dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam chỉ đạt 1,74% trong quý 4 và khoảng 2% cả năm 2020

Nhóm phân tích cũng đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2021 có thể đạt 6,5-7%. Trong đó, khu vực Nông - Lâm - Thủy sản tăng trưởng khoảng 2,3-2,8%; khu vực Công nghiệp và Xây dựng tăng trưởng 8,5-8,8% (gần tương đương mức tăng trưởng trước khi xảy ra dịch Covid-19); và khu vực dịch vụ tăng trưởng 7,6-8,1% so với năm trước.

Như vậy, tùy theo diễn biến của dịch Covid-19 tại Việt Nam và trên thế giới, sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và người dân, kinh tế Việt Nam nhiều khả năng sẽ đạt mức tăng trưởng khoảng 2,5% năm 2020 (theo kịch bản cơ sở, với mức tăng trưởng trong quý 4/2020 khoảng 3,28%); và có thể phục hồi mạnh với mức tăng trưởng khoảng 6,5-7% năm 2021 (kịch bản cơ sở); lạm phát bình quân dự báo ở mức 3,5-3,8% năm 2020 và có thể tăng nhẹ lên mức 3,6-3,9% năm 2021.