Khu công nghệ cao Hòa Lạc chậm tiến độ (KỲ II): Hạ tầng “đi trước về sau”

LÊ SÁNG• 14/08/2020 15:20

Là Khu công nghệ cao được ưu tiên hàng đầu cả nước tuy nhiên xét về yếu tố hạ tầng kỹ thuật dường như Khu CNC Hòa Lạc đang “đi trước về sau”.

Sau hơn 2 thập kỷ hình thành, hạ tầng của Khu CNC Hòa Lạc vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.

Sau hơn 2 thập kỷ hình thành, hạ tầng Khu CNC Hòa Lạc vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện

Khu CNC Hòa Lạc là dự án ưu tiên đầu tư hàng đầu của Chính phủ và là Khu CNC đầu tiên ở Việt Nam, hình thành ý tưởng từ năm 1992, được Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ, giao cho Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) thực hiện.

Khu KCN đầu tiên của cả nước

Hiện nay, cả nước có 03 Khu CNC quốc gia do Thủ tướng Chính phủ thành lập đã được xây dựng và đi vào hoạt động, quy hoạch tại 03 tỉnh/thành phố thuộc 03 vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ.

Các khu CNC quốc gia bao gồm: Khu CNC Hòa Lạc (Thành phố Hà Nội, được quy hoạch và xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước và vốn vay ODA Nhật Bản), Khu CNC TP. Hồ Chí Minh (Thành phố Hồ Chí Minh) và Khu CNC Đà Nẵng (Thành phố Đà Nẵng) được quy hoạch và xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước và vốn ngân sách địa phương.

Trong 03 khu CNC quốc gia chỉ có Ban quản lý Khu CNC Hòa Lạc trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, trong khi các Ban quản lý Khu CNC TP. Hồ Chí Minh và Khu CNC Đà Nẵng trực thuộc UBND thành phố Hồ Chí Minh và UBND thành phố Đà Nẵng.

Mới đây, khi thăm và làm việc tại Khu CNC Hòa Lạc, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ đã đặt câu hỏi vì sao đã hình thành 22 năm nhưng đến giờ Khu CNC này vẫn chưa có nước sạch?

Cũng theo Bí thư Thành ủy Hà Nội thì sau 22 năm, đến nay về cơ bản đã giải ngân hết 300 triệu USD vốn đầu tư vào cơ sở vật chất, dù đã đạt được một số thành tựu nhưng kết quả đạt được đến nay là chưa thể hài lòng.

Được biết, trong thời gian 5 năm (2015-2020) Khu CNC Hòa Lạc chỉ GPMB thêm được khoảng 44 ha (năm 2015 có khoảng 300ha chưa GPMB, đến năm 2020 theo báo cáo là 256ha). Bên cạnh đó, các hệ thống hạ tầng kỹ thuật nói chung còn ngổn ngang, các thiết chế về văn hóa, y tế, giáo dục đào tạo cũng chưa đảm bảo.

Được quy hoạch là lõi của đô thị động lực phía Tây của Thủ đô nhưng đến nay hạ tầng của Khu CNC Hòa Lạc và vùng phụ cận vẫn chưa được đầu tư đúng mức và đồng bộ

Được quy hoạch là lõi của đô thị động lực phía Tây Thủ đô nhưng đến nay hạ tầng của Khu CNC Hòa Lạc và vùng phụ cận vẫn chưa được đầu tư đúng mức và đồng bộ. Ảnh:batdongsan.com.vn

Theo quy hoạch định hướng phát triển đô thị Hòa Lạc đến năm 2030, với quy mô nghiên cứu khoảng 17.274 ha. Ðây là 1 trong 5 khu đô thị vệ tinh lớn của thành phố được triển khai đầu tư trong những năm tới. Đô thị Hòa Lạc với lõi là Khu CNC, Ðại học Quốc gia Hà Nội sẽ là động lực để kinh tế vùng phát triển nhanh, bền vững theo hướng đô thị xanh.

Tăng tốc cho Khu CNC Hòa Lạc

Các khó khăn, vướng mắc đã được mổ xẻ không ít, tuy nhiên bên cạnh những yếu tố như thiếu vốn, cơ chế chính sách chồng chéo thì có một nhận định chung được các chuyên gia tương đối đồng tình để lý giải về những bước tiến có phần chậm chân của Khu CNC Hòa Lạc đó là chúng ta đang phát triển một Khu CNC với kỳ vọng trở thành “thung lũng silicon” của Việt Nam bằng những cách thức triển khai của một khu công nghiệp bình thường. Điều này dẫn đến những bài toán “thường” loay hoay về vốn GPMB, xây dựng hạ tầng, cơ chế ưu đãi, xúc tiến đầu tư,…

Cũng theo nhận định của các chuyên gia, nhìn chung trong công tác thu hút đầu tư của các Khu CNC của Việt Nam nói chung và của Khu CNC Hòa Lạc cho đến nay chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi, do chính sách thu hút đầu tư từ đầu đã thiếu định hướng rõ ràng, ôm đồm nhiều thứ, quy mô khởi đầu lại quá lớn. Hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng như ươm tạo công nghệ kết quả còn khiêm tốn.

Trước bài toán đặt ra như trên, tăng tốc cho Khu CNC Hòa Lạc được xem là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu hiện nay đã được Quốc hội, Chính phủ và cả thành phố Hà Nội xác định. Những giải pháp để gỡ khó cho Khu CNC Hòa Lạc đã và đang được bàn thảo, trong đó trọng tâm là tìm kiếm nguồn lực để đẩy nhanh công tác GPMB và hoàn thiện các hạ tầng thiết yếu.

Mới đây, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ khi trao đổi về định hướng đẩy mạnh triển khai Khu CNC Hòa Lạc trong thời gian tới đã cho biết sắp tới Hà Nội sẽ sát cánh cùng Bộ KH&CN, Ban quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc, giải quyết các vướng mắc còn tồn tại, tiếp tục rà soát các thủ tục… để phía Tây thành phố phải cất cánh, tạo động lực mạnh hơn để phát triển.

Kỳ III: Động lực cho đô thị vệ tinh