5 xu hướng định hình thị trường ô tô trong năm 2022 - 2023

MINH NGỌC• 04/12/2021 00:19

Ngành công nghiệp ô tô đã trải qua một số thách thức lớn trong năm 2020-2021 do Covid-19. Nhưng cũng chính dịch bệnh được cho là "bàn đạp" để các hãng sản xuất thay đổi nhằm phù hợp với xu thế.

>>Thị trường Việt sẽ đón loạt ô tô điện mới trong năm 2022, liệu có VinFast VF e35 và VF e36 ?
>>Thị trường ô tô cuối năm: Khách hàng “găm” xe chờ hưởng lợi kép

Chính sách ưu đãi từ Chính phủ

Ngày 15/10/2021, Bộ Tài chính đã lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan để giảm thuế trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Theo dự thảo, thuế trước bạ ô tô sẽ giảm 50% từ ngày 15/11/2021 đến hết ngày 15/5/2022, tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ đồng ý với bản dự thảo đó để phục hồi nền kinh tế do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Trước đó, năm 2020, mặc dù doanh thu lệ phí trước bạ giảm 7.314 tỷ đồng nhưng đổi lại, việc giảm 50% thuế trước bạ đã làm tăng thu ngân sách nhà nước lên 14.110 tỷ đồng. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng 2020 (thời điểm chưa thực hiện giảm lệ phí trước bạ), lượng xe bán ra chỉ đạt khoảng 107.183 chiếc.

Tuy nhiên, sau khi áp dụng giảm lệ phí trước bạ, tổng doanh số bán ô tô toàn thị trường 6 tháng cuối năm 2020 đạt 189.451 chiếc, tăng 76% so với 6 tháng năm 2020 và 33,1% so với cùng kỳ. Do đó, VNDIRECT kỳ vọng chính sách ưu đãi của Chính phủ sẽ là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô vào năm 2022.

Ô tô Hàn Quốc vẫn sẽ chiếm lĩnh thị trường Việt Nam

Năm 2020 chứng kiến những sự tăng trưởng mạnh mẽ của các thương hiệu xe hơi Hàn Quốc khi Hyundai lần đầu tiên vượt qua Toyota để dẫn đầu về doanh số bán xe vào năm 2020, với 81.368 chiếc. Trong khi đó, Kia đã trở thành “hiện tượng” của năm. Từ một thương hiệu tập trung vào dòng xe hatchback và sedan, Kia chuyển sang dòng xe gầm cao, với Seltos và Sorento đang ngày càng được khách hàng ưa chuộng.

Năm 2020, Kia giữ vị trí thứ ba với tổng doanh số 31.350 xe, tăng thị phần đáng kể (từ 9% năm 2019 lên 14% năm 2020). Mặc dù bị Covid-19 tác động mạnh trong quý 3/2021, nhưng doanh số bán ô tô của xe Hàn Quốc trong 9 tháng năm 2021 chỉ giảm nhẹ 8,6% so với cùng kỳ, chiếm 32,1% thị phần. Đặc biệt, 6/10 ô tô bán chạy nhất trong tháng 10 đến từ các thương hiệu ô tô Hàn Quốc.

VNDIRECT cho rằng sự tăng trưởng mạnh mẽ của xe Hàn trong giai đoạn 2018 - 2020 có được từ những lợi thế sau:

Phong cách thiết kế của xe Hàn Quốc hợp thời và cởi mởi hơn so với Nhật Bản, và có xu hướng lấy cảm hứng từ phong cách xe hạng sang Châu Âu. Hơn nữa, còn có ngoại hình bắt với các chi tiết nội thất được trau chuốt tỉ mỉ.

Một ưu điểm khác của xe hơi Hàn Quốc là trang bị đa dạng, hiện đại, nhiều tính năng và đang chiếm được cảm tình của khách hàng trẻ. Các dòng xe thường chú trọng đến sự thoải mái, các tính năng hỗ trợ người lái và công nghệ an toàn.

Định hướng của hãng xe Hàn Quốc là tập trung vào phân khúc xe giá rẻ, chọn ưu thế về giá để làm thế mạnh cạnh tranh.

Năm 2022, VNDIRECT dự báo ô tô Hàn Quốc sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh và giữ vững vị trí dẫn đầu về doanh số, tạo áp lực lớn cho các nhà sản xuất ô tô khác tại Việt Nam. Cụ thể, hãng Kia có kế hoạch giới thiệu các mẫu xe Sonet, Sedona và Sportage mới, trong khi Hyundai có thể giới thiệu Elantra mới và dòng Hyundai Santa Fe 2022.

Với sự nổi lên của “Hallyu” (làn sóng Hàn Quốc), VNDIRECT cho rằng các nhà lắp ráp/đại lý trong nước của các thương hiệu này sẽ là người hưởng lợi chính bao gồm Trường Hải Auto (THACO, chưa niêm yết), TC Motor (chưa niêm yết).

>>TIN NÓNG CHÍNH PHỦ: Giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước
>>Khuyến cáo nộp thuế trước bạ ô tô qua mạng để phòng tránh COVID-19

Sự lên ngôi của Crossover và SUV

Dòng xe cao cấp 5 chỗ hoặc 7 chỗ (Crossover và SUV) đang trở thành xu hướng mới khi được khách hàng lựa chọn thay thế cho dòng xe sedan bởi sự năng động, tiện nghi, đa dụng cho việc di chuyển trong nội thành cũng như ngoại thành.

Theo các nhà sản xuất xe hơi Mỹ, doanh số bán xe SUV/crossover tại Đông Nam Á tăng hơn 7% mỗi năm, trong khi doanh số xe sedan giảm 4% kể từ năm 2011. Số liệu từ VAMA cho thấy, trong năm 2017, SUV/crossover có doanh số bán ra chỉ đạt 40.075 chiếc và vào năm 2018 và 2019 lần lượt tăng lên 47.801 xe và 67.116 xe. Đặc biệt, trong khi doanh số bán xe sedan năm 2020 giảm 7,5% so với cùng kỳ do ảnh hưởng của Covid-19, thì doanh số bán xe CUV/SUV đã tăng 17,3% so với cùng kỳ.

Xu hướng sử dụng xe SUV/CUV thể hiện rõ nhất khi trong Top 10 xe bán chạy nhất trong 9 tháng năm 2021, SUV/CUV đóng góp 4/10 vị trí với các mẫu xe phổ biến trên thị trường bao gồm Kia Seltos, Hyundai Santafe, Mitsubishi Xpander và Honda CR-V. Theo VNDIRECT, sự gia tăng nhu cầu về CUV và SUV đến từ tính linh hoạt của nó. SUV/CUV có thiết kế và cấu trúc thân xe tải và khoảng gầm cao, động cơ mạnh mẽ cho khả năng đa địa hình, nội thất rộng rãi cho 5-7 người bao gồm cả hành lý.

Do đó, VNDIRECT kỳ vọng doanh số CUV và SUV sẽ duy trì sự tăng trưởng tích cực vào năm 2022, đặc biệt là trong phân khúc CUV hạng B, khi các nhà sản xuất ô tô lớn liên tục ra mắt các mẫu xe mới. Trước đó, trong quý 3/2020, Toyota và KIA đã lần lượt ra mắt hai mẫu xe là Kia Seltos và Toyota Corolla Cross và là hai trong số mười chiếc xe bán chạy nhất trong 9 tháng năm 2021 với lần lượt 10.008 chiếc và 8.197 chiếc. Hơn nữa, CUV hạng A sẽ tăng mạnh trong quý 4/2021-2022 khi hai mẫu xe mới (Kia Sonet và Toyota Raize) sẽ được ra mắt tại Việt Nam vào thời gian tới.

Xe điện (EV) trở thành phương tiện phổ biến

Doanh thu bán xe điện toàn cầu tăng 160% so với cùng kỳ lên hơn 2,6 triệu chiếc trong 9 tháng năm 2021, dù tổng doanh số bán xe hơi sụt giảm do đại dịch Covid-19. Nhiều quốc gia đã đề ra kế hoạch chấm dứt xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch trong giai đoạn 2021-2030.

Cụ thể, Anh và Nhật Bản đã công bố kế hoạch cấm bán xe chạy xăng và dầu diesel vào năm 2030, sớm hơn 5 năm so với đề xuất trước đó. Trong khi Thái Lan cũng miễn thuế cho một số nhà sản xuất xe điện và pin và đặt mục tiêu trở thành nhà sản xuất xe điện số 1 Đông Nam Á vào năm 2030. IHS Markit dự báo doanh số EV toàn cầu sẽ tăng 56,3% so với cùng kỳ trong năm 2022, đạt tăng trưởng doanh thu kép 51,6% trong năm 2015-2022.

Tổ hợp sản xuất phụ tùng ô tô VinFast

Trước đó, ngày 24/3, VinFast đã chính thức công bố nhận đơn đặt hàng mẫu xe điện đầu tiên mang tên VF e34 với mức giá 690 triệu đồng. Về chi phí vận hành, người dùng VF e34 phải trả phí pin hàng tháng với mức phí 1,45 triệu đồng/tháng cho quãng đường tối đa 1.400 km. Chi phí vận hành của VFe34 (bao gồm cả cho thuê pin và sạc) tương đương với chi phí tiêu thụ của xe chạy bằng xăng trong cùng phân khúc (7,8 lít/100km), trong khi giá cả và tính năng vượt trội hơn so với xe chạy xăng.

Do đó, xe điện của Vinfast sẽ tạo ra một xu hướng mới cho thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2022-2023 khi các mẫu EV khác dự kiến sẽ ra mắt tại thị trường Việt Nam ở nửa đầu năm 2022 như Kia EV6, Mercedes Benz EQB. EQE, EQS.

“Make in Vietnam”

Năm 2019, VinFast đã hợp tác với Tập đoàn An Phát (APH VN) để thành lập công ty TNHH linh kiện nhựa ô tô VinFast - An Phát (VAPA) với mục tiêu chính là cung cấp phụ tùng và linh kiện nhựa cho sản xuất ô tô và xe máy. Ngoài ra, CTCP Đầu tư khu công nghiệp Vinhomes (thuộc Tập đoàn Vingroup) đề xuất đầu tư vào cụm công nghiệp sản xuất phụ tùng, phụ kiện cho ô tô tại Móng Cái, Quảng Ninh.

Công ty TNHH linh kiện nhựa ô tô VinFast - An Phát (VAPA)

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 7a nghị định 57 của Chính phủ, nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu phục vụ sản xuất, gia công (lắp ráp) sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho ngành sản xuất ô tô giai đoạn 2020-2024 chỉ chịu thuế suất 0%. VNDIRECT kỳ vọng Nghị định 57 sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho các sản phẩm công nghiệp cũng như hỗ trợ tăng tỷ lệ nội địa hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh với ô tô nhập khẩu.