Thiếu trạm sạc sẽ là thách thức cho tham vọng xe điện tại Việt Nam?

NGUYỄN CHUẨN• 03/09/2023 02:00

Khi doanh số bán xe điện trong nước ngày càng tăng, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức đáng kể về cơ sở hạ tầng trạm sạc trong những năm tới.

>>>Công nghiệp ô tô - Bài 8: Xe điện cơ hội trăm năm có một

Thị trường tiềm năng…

Theo thông tin thị trường năm 2022 của Cục Quản lý Thương mại Quốc tế, thị trường xe điện ở Việt Nam mặc dù đang ở giai đoạn sơ khai nhưng có tiềm năng tăng trưởng đáng kể. Dân số trẻ và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng cùng với sự quan tâm mạnh mẽ đến công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nhiên liệu và nhận thức về môi trường đã tạo lên một xu hướng tiêu dùng khá mạnh mẽ trong vài năm gần đây.

thị trường xe điện Việt Nam có thể tăng trưởng với tốc độ hai con số trong những năm tới.

Thị trường xe điện Việt Nam có thể tăng trưởng mạnh trong những năm tới.

Trong báo cáo cũng cho biết, đây là những cơ hội rất tốt để thị trường xe điện Việt Nam có thể tăng trưởng với tốc độ hai con số trong những năm tới.

Nhiều thống kê cũng cho thấy số lượng xe điện tại Việt Nam tăng nhanh trong những năm gần đây. Từ con số chỉ có khoảng 7.780 xe điện được đăng ký trên toàn quốc vào quãng thời gian năm 2018 – 2022, đã tăng lên gần 20.000 vào giữa năm 2023, trong đó phần lớn được đóng góp của VinFast, nhà sản xuất xe điện lớn nhất nước.

Ngoài ra, một số thương hiệu nội địa như TMT Motor, THACO, TC Motor cũng đã có những động thái nhằm cạnh tranh với VinFast tại thị trường Việt Nam, bên cạnh các thương hiệu nước ngoài như OMODA, Wuling, Haima, Haval, Zhidou và Lynk & Co. Và mới đây nhất, Tập đoàn Geleximco cho biết họ có kế hoạch đầu tư nhà máy xe điện tại tỉnh Thái Bình.

Bên cạnh đó, để hiện thực hóa cam kết của Việt Nam đạt mục tiêu phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải carbon và khí mê-tan trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Theo chương trình, Việt Nam sẽ thúc đẩy sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chạy điện, cùng với cơ sở hạ tầng sạc điện trong giai đoạn 2022-2030. Dự kiến từ năm 2025, tất cả xe buýt mới trên đường sẽ sử dụng điện và năng lượng xanh.

Đồng thời, kể từ năm 2030, tất cả taxi mới sẽ sử dụng điện và năng lượng xanh. Đến năm 2050, tất cả các phương tiện cơ giới đường bộ và phương tiện thi công tham gia giao thông sẽ được chuyển đổi sang sử dụng điện và năng lượng xanh. Việt Nam đặt mục tiêu hoàn thiện cơ sở hạ tầng sạc để cung cấp đủ năng lượng xanh đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp trên toàn quốc.

Tất cả những yếu tố kể trên đang khiến doanh số bán xe điện trong nước ngày càng tăng, cùng với sự tham gia tích cực của các nhà sản xuất ô tô điện nhập khẩu và sự phát triển mạnh mẽ của dịch vụ vận chuyển xe điện. Các chuyên gia trong ngành cho biết có nhiều lý do để dự đoán về một giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng của ngành sản xuất xe điện tại Việt Nam trong thời gian ngắn sắp tới. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức về cơ sở hạ tầng trạm sạc trong những năm tới.

>>>Thấy gì từ việc VinFast gia nhập hàng ngũ “ông lớn” xe điện toàn cầu?

>>>Kỷ nguyên xe điện và cơ hội cho nghề kinh doanh mới

Thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc

Việc thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc đang là một vấn đề cực kỳ thách thức với bất kỳ nhà sản xuất xe điện nào tại Việt Nam. VinFast hiện là nhà cung cấp dịch vụ chính duy nhất có hơn 150.000 trạm trên toàn quốc theo báo cáo vào năm 2021.

Tuy nhiên, Việc thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc đang là một thách thức đáng kể.

Tuy nhiên, việc thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc đang là một thách thức đáng kể.

Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, công ty đã tập trung vào các sản phẩm mới, công nghệ pin, dịch vụ vận tải, xuất khẩu và xây dựng nhà máy tại Mỹ. Đáng chú ý, hiện chưa có thông báo nào từ công ty về kế hoạch mở rộng mạng lưới trạm sạc của Việt Nam. Công ty cũng đã công khai rằng họ sẽ không chia sẻ trạm sạc với các thương hiệu khác, ít nhất là trong 10 năm tới, một động thái tương tự như gã khổng lồ Tesla khi bắt đầu phổ biến xe điện ở Mỹ.

Tuy nhiên, ngay cả khi thực hiện chính sách không chia sẻ trạm sạc với các thương hiệu khác, mạng lưới trạm sạc của VinFast cũng bắt đầu có dấu hiệu ùn tắc với số lượng xe điện tăng nhanh trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi hãng này ra mắt dịch vụ taxi EV của riêng mình là Taxi Xanh SM vào tháng 6 vừa qua.

Các nhà quan sát trong ngành cho biết, bất chấp nỗ lực của các thương hiệu khác trong việc xây dựng thêm trạm sạc, nhu cầu có thể sẽ vượt xa nguồn cung trong vài năm tới. Họ cũng bày tỏ quan ngại về giai đoạn tiếp theo trong quá trình phát triển xe điện ở Việt Nam và kêu gọi chính phủ thực hiện các bước bổ sung để hỗ trợ.

Để đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Bộ Giao thông Vận tải đã kêu gọi Chính phủ thực hiện chính sách khuyến khích các dự án đầu tư mới và cải tạo để thiết lập mạng lưới trạm sạc trong nước. Bộ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hỗ trợ tài chính, khung pháp lý minh bạch, cắt giảm thuế quan, định giá và cung cấp điện là những yếu tố quan trọng để phát triển và vận hành các trạm sạc

Bộ đề xuất Đề án định giá điện trong đó giá điện bán lẻ (đối với các trạm sạc) được phân loại theo cấp điện áp, giờ bình thường, giờ thấp điểm và giờ cao điểm. Thấp nhất là 68% giá bán lẻ điện bình quân (1.306 đồng/kWh), cao nhất là 205% giá bán lẻ điện bình quân (3.937 đồng/kWh), chưa bao gồm VAT.

Bên cạnh đó, một cách tiếp cận khác để giải quyết vấn đề là sạc tại nhà, đây là lựa chọn phổ biến của nhiều chủ sở hữu xe điện mới. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một giải pháp tình thế vì đối với nhiều chủ sở hữu không có gara hoặc đủ không gian và nguồn điện, giải pháp này có thể sẽ gặp nhiều khó khăn.