Căng thẳng Nga- Ukraine "leo thang" sau khi thỏa thuận ngũ cốc được ký kết

CẨM ANH• 24/07/2022 04:00

Sau khi thỏa thuận giải phóng ngũ cốc được ký kết, Ukraine tố Nga tập kích tên lửa vào cảng Odessa.

>>Báo động đỏ nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu

Hoạt động tại cảng Odessa, Ukraine

Nguồn tin từ Quân đội Ukraine cho biết tên lửa của Nga đã bắn trúng cơ sở hạ tầng cảng Odesa hôm 23/7. "Đối phương đã tấn công cảng thương mại Odesa bằng tên lửa hành trình Kalibr, trong đó 2 tên lửa bị lực lượng phòng không bắn hạ và 2 tên lửa trúng cơ sở hạ tầng của cảng", thông báo của Cơ quan Chỉ huy Tác chiến miền Nam Ukraine thông tin thêm.

Nghị sĩ Oleksiy Goncharenko ở Odesa cho biết có người bị thương trong vụ pháo kích, nhưng không nói rõ số lượng hoặc mức độ nghiêm trọng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko tuyên bố, "Vụ tấn công tên lửa là gáo nước lạnh mà Tổng thống Nga Vladimir Putin dội vào Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, những người đã nỗ lực rất nhiều để đạt thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc.

Ông Nikolenko cảnh báo "Nếu thỏa thuận không được thực hiện, Nga sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm việc làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu". Bộ Ngoại giao Ukraine đồng thời kêu gọi Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo Nga thực hiện các cam kết theo thỏa thuận về hành lang an toàn cho xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng của Ukraine ở Biển Đen.

Phía Nga chưa lên tiếng về tuyên bố của giới chức Ukraine. Ngay sau đó, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu Liên Hợp Quốc đã đồng loạt lên án vụ tấn công. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Kinh tế Ukraine Taras Kachka cho biết thỏa thuận vẫn được duy trì và Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Oleksandr Kubrakov nói rằng Ukraine đang tiếp tục chuẩn bị các khâu kỹ thuật để khởi động lại xuất khẩu ngũ cốc.

“Các cuộc pháo kích là ví dụ rõ ràng nhất cho thấy tất cả những rủi ro vẫn tồn tại. Nhưng điều này không có nghĩa là tất cả thỏa thuận sẽ bị xóa bỏ", ông Kachka nhấn mạnh.

Trước đó, đại diện của Nga và Ukraine đã ký kết thỏa thuận lịch sử giúp giải phóng hàng triệu tấn ngũ cốc đang bị phong tỏa tại các cảng của Ukraine ven biển Đen. Lễ ký kết có sự tham dự của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres.

Được biết, thỏa thuận quy định các quan chức Ukraine sẽ hướng dẫn các tàu chở ngũ cốc xuất khẩu đi theo các tuyến đường an toàn qua các bãi mìn tại ba cảng biển của nước này, bao gồm cảng Odessa. Đồng thời, thỏa thuận cũng sẽ thành lập nhóm gồm các nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Liên Hợp Quốc giám sát hoạt động chất hàng lên tàu tại cảng của Ukraine, trước khi chúng đi qua tuyến đường được vạch sẵn trên Biển Đen.

Các hoa tiêu của Ukraine với bản đồ sẽ hướng dẫn tàu hàng chở ngũ cốc đi qua khu vực rải thủy lôi ven bờ biển. Tàu hàng sau đó sẽ đi tới eo biển Bosphorus dưới sự giám sát chặt chẽ của trung tâm điều phối chung ở Istanbul, bao gồm các đại diện từ Liên Hợp Quốc, Ukraine, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trung tâm điều phối chung sẽ kiểm tra các tàu hàng tới Ukraine nhận ngũ cốc nhằm đảm bảo chúng không chở theo vũ khí hoặc những vật dụng có thể được dùng để tấn công Ukraine.

>>Liên Hợp Quốc "bế tắc" đàm phán, khủng hoảng lương thực sẽ trầm trọng hơn?

Nông dân thu hoạch ngũ cốc tại Ukraine

Bên cạnh đó, Nga và Ukraine cũng đồng ý không tấn công bất cứ tàu hàng hoặc cảng nào tham gia sáng kiến vận chuyển ngũ cốc thiết yếu, trong khi giám sát viên Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có mặt tại các cảng của Ukraine để phân định các khu vực được bảo vệ theo thỏa thuận.

Các chuyên gia đánh giá, với tình hình hiện tại, vẫn còn nhiều thách thức để khôi phục việc vận chuyển ngũ cốc. Andriy Kupchenko, trưởng bộ phận phân tích của công ty tư vấn địa phương APK-Inform cho biết: “Trong khi các hoạt động quân sự vẫn đang diễn ra căng thẳng trên lãnh thổ Ukraine, việc ở trong vùng biển của các cảng Ukraine sẽ vẫn cực kỳ nguy hiểm. Do đó, xuất khẩu của Ukraine khó có thể trở lại mức "tối ưu" trong mùa này".