Chuyến thăm Nga đầy tham vọng của Chủ tịch Trung Quốc

CẨM ANH• 20/03/2023 14:29

Đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, chuyến thăm cấp nhà nước tới Nga là một cơ hội để thể hiện tầm ảnh hưởng ngoại giao ngày càng tăng của Trung Quốc.

>>Trung Quốc "đe dọa" vị thế của Mỹ tại Trung Đông

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Chuyến thăm Nga của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được kỳ vọng sẽ củng cố mối quan hệ với Nga

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm nay lên đường tới Nga trong chuyến thăm được kỳ vọng sẽ củng cố mối quan hệ giữa hai quốc gia trong bối cảnh sức ép ngày càng tăng từ phương Tây.

Chuyến công du cũng được cho là cơ hội để ông Tập và Tổng thống Nga Vladimir Putin thảo luận về những bước khả thi hướng tới giải pháp cho xung đột ở Ukraine, trong bối cảnh Bắc Kinh đang tìm cách khẳng định tiếng nói của mình trong các vấn đề quốc tế.

Bắc Kinh đã coi chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc là một “hành trình hòa bình”, nơi mà ông Tập được cho là đóng vai trò xây dựng trong việc thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình cho chiến sự Nga- Ukraine.

Đáng chú ý, chuyến đi này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc đạt được một chiến thắng ngoại giao quan trọng bằng cách làm trung gian cho việc nối lại quan hệ hữu nghị giữa Saudi Arabia và Iran, giúp hai đối thủ trong khu vực khôi phục quan hệ ngoại giao.

Về phía Nga, Tổng thống Vladimir Putin cũng đã ca ngợi Chủ tịch Tập Cận Bình trong một bài báo được xuất bản tại Trung Quốc trước thềm chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc tới Moscow. Điều này sẽ tái khẳng định mối quan hệ bền chặt của hai nhà lãnh đạo và tạo cơ hội cho Moscow nhấn mạnh rằng họ chưa từng bị thế giới cô lập.

Trong bài báo, Tổng thống Putin nói: “Chúng tôi biết ơn vì quan điểm cân bằng của Trung Quốc liên quan đến các sự kiện diễn ra ở Ukraine, vì Trung Quốc đã hiểu được bối cảnh và nguyên nhân thực sự của cuộc chiến. Chúng tôi hoan nghênh việc Trung Quốc sẵn sàng đóng một vai trò mang tính xây dựng trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng".

>>Hòa đàm Nga - Ukraine: Vì sao Mỹ cần vai trò Trung Quốc?

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh BRICS, tại Brasilia, Brazil, hồi tháng 11/2019. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh BRICS, tại Brasilia, Brazil, hồi tháng 11/2019. Ảnh: Reuters.

Các nhà phân tích cho rằng chuyến thăm của ông Tập có ý nghĩa quan trọng đối với Moscow. “Cho đến nay, Trung Quốc là đồng minh quan trọng nhất của Nga", ông Alexander Gabuev, một chuyên gia về quan hệ của Nga với Trung Quốc tại Carnegie Endowment, cho biết.

Chuyên gia này chỉ ra, việc ông Tập sẵn sàng đến thăm Moscow trong bối cảnh đang diễn ra cuộc chiến ở Ukraine, mang tính biểu tượng to lớn. “Đã có sự mất cân bằng lớn về quyền lực trước khi cuộc chiến tại Ukraine nổ ra. Giờ đây, khi phương Tây đang nỗ lực cô lập Nga, sự bất cân xứng về quyền lực đó đang tăng lên. Nhưng Trung Quốc có tất cả các đòn bẩy mà Nga mong muốn, và chuyến thăm sẽ củng cố điều này", ông Alexander Gabuev nhấn mạnh.

Khi đến Moscow, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng sẽ nhận thức rõ về những lợi ích của chuyến thăm. Nó sẽ được hiểu rộng rãi như một sự thể hiện ủng hộ của Trung Quốc đối với ông Putin. Nhưng nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng sẽ muốn chứng tỏ với thế giới rằng cá nhân ông có thể thỏa thuận được một số vấn đề quốc tế với Tổng thống Putin.

Theo ông Bonnie Glaser, Giám đốc Chương trình Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tại Quỹ Marshall của Đức cho biết, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng được cho là đang lên kế hoạch thực hiện cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy. "Cuộc gọi này sẽ một phần là nỗ lực nhằm cân bằng tác động tiêu cực mà chuyến thăm Moscow có thể gây ra đối với quan hệ của ông Tập với phương Tây", chuyên gia này nhận định và cho biết thêm đối với Mỹ và phần lớn châu Âu, chuyến thăm của ông Tập tới Moscow thể hiện rõ ràng sự ủng hộ đối với Tổng thống Putin vào thời điểm quân đội Nga đang cạn kiệt nguồn cung và nền kinh tế Nga đang gặp khó khăn dưới các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Bà Glaser đánh giá: "Ông Tập sẽ thắt chặt ngoại giao ở Moscow trong khi tìm cách thể hiện Trung Quốc như một nhà môi giới hòa bình trung lập mà không gây thêm mâu thuẫn với châu Âu, một đối tác thương mại quan trọng mà Bắc Kinh đã tìm cách lôi kéo khỏi Mỹ".

Đồng quan điểm, ông Brian Hart, một thành viên của Dự án Quyền lực Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết ông Tập hy vọng chuyến đi này sẽ góp phần giúp ông thể hiện hình ảnh của một chính khách, cũng như thể hiện Trung Quốc như một cường quốc gìn giữ hòa bình có khả năng định hình lại các vấn đề toàn cầu.

Mặc dù vậy, ông Hart nói thêm: “Chấm dứt chiến sự Nga- Ukraine sẽ là một nhiệm vụ cao cả hơn nhiều của ông Tập. Nhưng vấn đề đặt ra là Chủ tịch Tập Cận Bình có cố gắng sử dụng đòn bẩy của mình để định hình hành vi của Nga trong chiến dịch sắp tới ở Ukraine hay không? Cho đến nay, chúng tôi chưa thấy ông Tập thực hiện các bước cụ thể để cố gắng chấm dứt chiến sự Nga- Ukraine".