Iran đang bị kéo vào cuộc xung đột Israel - Hamas?

CẨM ANH• 29/10/2023 03:00

Mặc dù Iran cảnh giác với việc bị lôi kéo vào xung đột Israel-Hamas, nhưng nếu không kiểm soát được tình hình, điều đó có khả năng sẽ xảy ra.

>> Xung đột Israel - Hamas: Bế tắc giải pháp hòa bình

Ngoại trưởng Iran Hossein Amir Abdollahian (trái) gặp quan chức cấp cao Ismail Haniyeh của Hamas ở Doha, Qatar, ngày 14-10 - Ảnh: AFP

Ngoại trưởng Iran Hossein Amir Abdollahian (trái) gặp quan chức cấp cao Ismail Haniyeh của Hamas ở Doha, Qatar, ngày 14/10 - Ảnh: AFP

Trong những ngày đầu sau vụ tấn công của lực lượng Hamas vào Israel, các câu hỏi đã được đặt ra về khả năng Iran có liên quan đến xung đột Israel-Hamas. Vào thời điểm đó, Tehran đã nhanh chóng phủ nhận bất kỳ sự nhúng tay nào vào cuộc chiến của Hamas. CNN cũng trích dẫn nguồn tin tình báo ban đầu của Mỹ cho rằng, các quan chức Iran rất bất ngờ trước cuộc tấn công của Hamas, và Tehran không trực tiếp tham gia vào việc lập kế hoạch, cung cấp nguồn lực hoặc phê duyệt thực hiện.

Tuy nhiên, bất chấp sự phủ nhận của mình, Iran vẫn tăng cường luận điệu chống lại Israel. Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian đã cảnh báo rằng việc Israel bắn phá Gaza có thể gây ra những hậu quả sâu rộng, đồng thời ông nói rằng, nếu Israel không dừng các cuộc không kích thì rất có thể nhiều mặt trận khác sẽ được mở ra.

Trong buổi họp báo tại Tehran vào thứ Hai vừa qua, ông Abdollahian cho biết Mỹ đã gửi cho Iran hai thông điệp liên quan đến sự leo thang trong khu vực. “Thông điệp đầu tiên nói rằng Mỹ không quan tâm đến việc mở rộng chiến tranh, và thông điệp thứ hai yêu cầu Iran tự kiềm chế và nhấn mạnh rằng, Iran cũng nên yêu cầu các nước và các bên khác tự kiềm chế”, ông Abdollahian nói.

Ông nói thêm rằng mặc dù Mỹ nói rằng họ muốn giảm căng thẳng nhưng họ đã tự mâu thuẫn khi tiếp tục hỗ trợ Israel.

Ông Trita Parsi, Phó Giám đốc Viện Quincy ở Washington, DC, cho biết Iran, Mỹ hay Israel không có mong muốn hay mong muốn về một cuộc chiến tranh rộng hơn, nhưng việc Washington không kiềm chế Tel Aviv có thể vô tình khiến căng thẳng trong khu vực leo thang.

Chuyên gia này cũng đánh giá, việc Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết tiếp tục hỗ trợ cho Israel đã khiến người Ả Rập trở nên cứng rắn hơn trong khu vực và dẫn đến các cuộc biểu tình rầm rộ chống lại các chính sách của Israel và Mỹ.

"Bên duy nhất có lợi ích rõ ràng khi cuộc xung đột lan rộng hơn là Hamas, vì việc mở rộng chiến tranh có thể thay đổi động lực theo hướng có lợi cho họ”, ông Parsi nói. Trong trường hợp Mỹ không nỗ lực kiềm chế Israel, nhiều chủ thể trong khu vực sẽ cảm thấy buộc phải can thiệp… vì những tính toán chiến lược của riêng họ.

>> Xung đột Israel - Hamas gây gián đoạn chuỗi cung ứng

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Rafah, Dải Gaza ngày 26/10. Ảnh: TTXVN

“Khi Israel huy động 300.000 lực lượng, họ cho rằng việc này được thực hiện chỉ để truy đuổi Hamas", ông Parsi lưu ý.

Là một nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn và là lực lượng hùng mạnh trong khu vực, Hezbollah đã giao tranh với quân đội Israel kể từ cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas. Cuộc giao tranh lần này được cho là tồi tệ nhất kể từ cuộc chiến Israel-Hezbollah năm 2006, nhưng cho đến nay nó chỉ giới hạn ở biên giới giữa Lebanon và Israel.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của Hezbollah vượt ra ngoài Lebanon. Nhóm này cũng hoạt động cùng với Lực lượng Vệ binh Cách mạng tinh nhuệ của Iran ở Syria, và có kênh liên lạc riêng với Hamas. Mới đây, lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah đã gặp các quan chức hàng đầu của Hamas và nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palestine.

Xung đột Hamas-Israel cũng dẫn đến các cuộc giao tranh ở Syria và Iraq, lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn đã tiến hành nhiều cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào lực lượng Mỹ. Theo CNN, Mỹ hiện có thông tin tình báo cụ thể rằng những nhóm tương tự có thể làm căng thẳng leo thang hơn nữa khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas tiếp tục.

Mỹ tiếp tục cảnh báo Tehran không nên lợi dụng tình hình hiện tại hoặc khuyến khích các lực lượng ủy nhiệm của nước này làm gia tăng căng thẳng. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cảnh báo Iran không nên có bất kỳ sự can dự nào nữa.

Nhiều ý kiến cho rằng, Iran không muốn chiến tranh trực tiếp với Israel vì điều đó có nghĩa là chiến tranh trực tiếp với Mỹ. Một chuyên gia quân sự giấu tên trao đổi với CNN: "Rõ ràng là Iran không muốn trực tiếp tham gia mà chỉ muốn các lực lượng ủy nhiệm tham gia, nhưng điều đó có thể không diễn ra chính xác như những gì Iran mong muốn".

“Iran phải tính đến việc thế giới đang không vận hành theo những gì Iran quyết định hoặc mong muốn. Vì vậy, nếu họ quyết định sử dụng lực lượng ủy nhiệm quá nhiều, họ có thể rơi vào một cuộc chiến mà họ không mong muốn”, chuyên gia này cảnh báo.