Quỹ đầu tư khó rót vốn

THANH HƯƠNG• 08/10/2022 06:18

Một số quy định về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp đang bộc lộ vướng mắc, làm giới hạn số lượng nhà đầu tư hay giới hạn hoạt động đầu tư khởi nghiệp.

>>Startup Bánh Mỳ Má Hải gọi vốn thành công 5 tỷ tại Shark Tank

Theo báo cáo về đổi mới sáng tạo, năm 2021, tổng số tiền đầu tư mạo hiểm vào các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước đạt 1,4 tỷ USD. Khoảng 90% số lượng tiền đầu tư đến từ các quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài.

VeXeRe – Giải nhì Cuộc thi Khởi nghiệp Quốc gia (VCCI) năm 2013 đã được các Quỹ đầu tư nước ngoài rót vốn trong nhiều năm, đến nay đã trở thành một startup tên tuổi hàng đầu với bề dày hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, công nghệ và du lịch.

Cần khơi thông nguồn vốn tư nhân

Nguyên nhân bởi họ sẽ không đầu tư trực tiếp vào các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam mà sẽ yêu cầu công ty vận hành startup thành lập ra công ty nắm vốn có đăng ký ở khu vực ASEAN, chủ yếu là Singapore làm nhiệm vụ thu hút nguồn vốn từ các nhà đầu tư Châu Âu, Mỹ, Anh Quốc. Các công ty nắm vốn sẽ chuyển vốn về Việt Nam cho các công ty vận hành tiếp nhận.

Mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 38/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo nhưng Nghị định này còn một số hạn chế quy định đối với nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa.

Cụ thể, Quỹ đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) không có tư cách pháp nhân, có tối đa 30 nhà đầu tư góp vốn thành lập, không được đầu tư quá 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp ĐMST, quỹ đầu tư phải kê khai các ngành nghề của doanh nghiệp ĐMST mà quỹ sẽ thực hiện đầu tư.

Còn Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định quỹ đầu tư khởi nghiệp ĐMST được hưởng ưu đãi về thuế nhưng các văn bản qui định pháp luật về thuế, kế toán chưa có hướng dẫn về hạch toán kế toán, cách kê khai và nộp thuế theo pháp luật về thuế.

Tăng khả năng áp dụng thực tiễn

Theo ông Thẩm Trung Hiếu, chuyên gia pháp lý, Quỹ đầu tư Think Zone Venture trên đây là những “điểm nghẽn cổ chai” cần được tháo gỡ để khơi thông nguồn vốn tư nhân đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST. Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp của Nhà nước cũng cần được tăng khả năng áp dụng thực tiễn.

Theo ông Thẩm Trung Hiếu, trong một số văn bản hiện nay đang quy định những thuật ngữ về doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo … Mặc dù vậy, chúng ta chưa có cơ sở pháp lý cụ thể để phân định rõ tiêu chí đánh giá và xác định doanh nghiệp ĐMST nên cần có cơ chế cụ thể nhất định xác định loại hình doanh nghiệp.

Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST đòi hỏi nhiều sự giúp đỡ từ hệ sinh thái bao gồm vườn ươm, chương trình tăng tốc, quỹ đầu tư, và đặc biệt là của các trung tâm đổi mới sáng tạo hoặc trung tâm đổi mới sáng tạo có vốn của tư nhân. Tuy nhiên, quỹ đầu tư ĐMST tư nhân chưa có hướng dẫn cụ thể về quá trình thành lập.

Với quyết tâm tháo gỡ những khó khăn nhằm thúc đẩy hệ sinh thái ĐMST và phát triển bền vững, Bùi Thu Thủy - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu và hứa hẹn: “Sẽ có một cuộc thảo luận thẳng thắn giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư với các quỹ đầu tư như ThinkZone, BKFund nhằm tháo gỡ ‘điểm nghẽn cổ chai’ trong Nghị định 38/2018/NĐ-CP, tạo sự bứt phá cho khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam”.