Quảng Nam: Xây dựng và vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp mở năng động

TUẤN VỸ thực hiện• 23/07/2023 12:01

Quảng Nam luôn xây dựng và vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp mở năng động, linh hoạt, kết nối mạnh mẽ và để hoàn thành mục tiêu, Quảng Nam đã “chốt” các giải pháp chiến lược

>>Trợ lực cho khởi nghiệp Quảng Nam

Chia sẻ với Diễn Đàn Doanh Nghiệp, ông Phạm Ngọc Sinh, Phó Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ - Trưởng Ban điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Quảng Nam cho hay địa phương đã lên "dây cót" cho định hướng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trên địa bàn cho thời gian tới.

Ông Phạm

Ông Phạm Ngọc Sinh, Phó Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ - Trưởng Ban điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Quảng Nam.

- Thưa ông, là một địa phương có thể xem là dẫn đầu trong phong trào khởi nghiệp, xin ông thông tin về tình hoạt động khởi nghiệp của các startups trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện nay?

Có thể thấy rằng, tỉnh Quảng Nam đã trải qua hành trình 5 năm triển khai các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Trong thời gian này, địa phương đã chủ động và trở thành tỉnh dãn đầu tổ chức Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo – TechFest, diễn đàn, hội thảo,….cấp quốc gia và vùng… Từ đây, các startup, doanh nghiệp trên địa bàn có thêm nguồn cảm hứng, động lực để bước tiếp hành trình khởi nghiệp đầy khó khăn của mình.

Tính đến nay (chưa kể năm 2023), Quảng Nam đã công nhận gần 150 ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo cấp tỉnh hơn 300 ý tưởng, dự án tham gia. Nhiều địa phương đã và đang tổ chức đánh giá, công nhận ý tưởng, dự án khởi nghiệp cấp huyện, như: Bắc Trà My, Đại Lộc, Hội An, Tiên Phước,… Quảng Nam là địa phương duy nhất tổ chức công nhận về mặt nhà nước với ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo – tạo tiền đề và cơ sở rất tốt để cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh. Đây là những dự án có ý tưởng phát triển với sự kết hợp giữa khoa học & công nghệ tiên tiến, mang lại các giá trị xã hội cũng như khả năng thương mại hóa rất cao. Rất nhiều dự án đạt giải cao trong các chương trình phát triển dự án cấp vùng, quốc gia.

Nhiều chương trình kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam được tổ chức trong thời gian qua.

Mạng lưới cộng đồng khởi nghiệp Quảng Nam phát triển mạnh mẽ, thường xuyên tương tác và hỗ trợ cho nhau, cả những chia sẻ thất bại,…. coi đây là nguồn động viên to lớn trên con đường khởi nghiệp. Chấp nhận thất bại để bắt đầu cho sự thành công dần dần được cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo xứ Quảng nhận thức và dấn thân. Đây là nhân tố quyết định của Hệ sinh thái khởi nghiệp xứ Quảng

- Vậy, tỉnh Quảng Nam đã hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp như thế nào, thưa ông?

Thời gian qua, Hệ sinh thái khởi nghiệp Quảng Nam đã xác định giá trị cốt lõi. Theo đó, chú trọng và thường xuyên phối hợp với các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp tổ chức các khóa đào tạo nhăm xây dựng đội ngũ chuyên gia, giảng viên nguồn (ToT) khởi nghiệp sáng tạo. Đặc biệt, ban hành Đề án đào tạo giảng viên nguồn và thành lập Hội đồng cố vấn khởi nghiệp sáng tạo tỉnh. Nhiều cán bộ, anh chị ToT đã trở thành những cán bộ tư vấn, chuyên gia cố vấn trong mạng lưới Hội đồng Tư vấn và cố vấn khởi nghiệp cấp quốc gia. Cùng với đó, chăm lo mở các lớp tập huấn kỹ năng, kiến thức cho doanh nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp, hội viên, đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên và cộng đồng khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhất là đào tạo phát triển ý tưởng, dự án khởi nghiệp

Có thể nói, Quảng Nam đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách liên quan đến phát triển kinh tế, như; Nghị quyết 35/2021/NQ-HĐND về Quy định cơ chế hỗ trợ phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết 25/2021/NQ-HĐND về Quy định cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021 – 2025; Nghị quyết số 45/2018/NQ-HĐND ngày 06/12/2018 của HĐND tỉnh về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thông trên địa bàn tình; Nghị quyết 09/2020/NQ-HĐND Quy định nội dung và mức chi hỗ trợ xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2021 – 2025; Nghị quyết số 17/2019/NQ-HĐND ngày 17/12/2019 của Hội đồng nhân dân tỉnh về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; Quy định Một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hoạt động khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2019-2025,...

Ông Phạm Ngọc Sinh cho rằng chưa bao giờ, cộng đồng khởi nghiệp, doanh nhân,….có nhiều cơ hội được đào tạo, kết nối, tư vấn như hiện nay.

Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam cũng đã huy động, phát huy vai trò, sứ mệnh của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân trong đồng hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo. Thời gian qua, các doanh nhân đã có nhiều đóng góp quan trọng trong vai trò cố vấn, tư vấn và đồng hành tổ chức các hoạt động hỗ trợ cho cộng đồng khởi nghiệp Quảng Nam. Qua tổng hợp, kinh phí ước tính từ xã hội hóa tham gia tổ chức và hỗ trợ khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh ước tính đến nay gần 10 tỷ đồng.

Ở góc độ chuyên môn, ông nhận thấy cộng đồng khởi nghiệp trên địa bàn đang gặp những khó khăn nào?

Thực tế, khởi nghiệp chưa bao giờ là một con đường bằng phẳng, dễ dàng và trải đầy hoa hồng. Khi đưa ra quyết định khởi nghiệp, các chủ thể, doanh nghiệp phải chấp nhận đối mặt với rất nhiều rủi ro và thử thách khác nhau.

Vấn đề đầu tiên mà các startup gặp khó khăn kiến thức, kỹ năng xây dựng và vận hành ý tưởng, dự án khởi nghiệp; chưa xác định lộ trình và các mức ưu tiên khác nhau trên hành trình lâu dài của khởi nghiệp. Cùng với đó là trình độ ngoại ngữ là một rào cản lớn để vươn xa hơn. Có thể nói cũng lắm bạn có hiện tượng “cắm đầu” nghĩ và làm những cái chưa thật sự khác biệt, độc đáo; cứ làm dần tới. Dễ dàng nhận thấy rằng, nếu các startup đầu tư vào dự án khá nhiều kinh phí, nhưng quên chăm lo thị trường, khách hàng. Hành trình khởi nghiệp không nóng vội.

Cơ chế, chính sách của chúng ta tương đối nhiều, song để các startup “với tới” cũng còn nhiều trở ngại. Vấn đề chăn hẳn là thủ tục hay những quy định khó khăn; mà đôi lúc quyết định bởi năng lực hấp thụ, khai thác nguồn lực ấy của startup còn nhiều trở ngại. Đầu tư nguồn vốn là quan trọng, nhưng quan trọng hơn nó được đầu tư, kích hoạt và góp phần bùng nổ ở giai đoạn nào của khởi nghiệp là câu chuyện thách thức.

Vẫn còn nhiều nguyên nhân khác từ khách quan đến chủ quan và các start-up cần xác định rõ hướng đi của mình, chẳng hạn như các startup cứ đơn phương độc mã trên hành trình khó khăn của mình, rồi các startup cứ cặm cụi với suy nghĩ của mình và ít có sự kết nối mạnh mẽ hơn; kể cả chưa định vị sự khác biệt trong sự trùng lặp sản phẩm;…..Rất nhiều startup luôn khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa mà thường “ỏ quên” giá trị bản địa được đúc kết và danh tiếng lâu nay.

Vậy, cộng đồng khởi nghiệp, các startup cần làm gì để vượt qua khó khăn, lấy thách thức làm động lực phát triển, thưa ông?

Thứ nhất, là phải phát huy nội lực của chính bản thân trong hành trình khởi nghiệp. Cần xác định và theo đuổi. Khởi nghiệp sáng tạo là đam mê tột cùng. Để một dự án thành công thì bản thân người khởi nghiệp phải mạnh mẽ, có nội lực và một niềm đam mê mãnh liệt với khởi nghiệp.

Thứ hai, các startup nên rất chú trọng “học bơi” trước khi tham gia bơi. Từ đó, tham gia tất cả những lớp đào tạo, tập huấn và học không ngừng từ cộng đồng khởi nghiệp thông qua kết nối mạng lưới. Chưa bao giờ, cộng đồng khởi nghiệp, doanh nhân,….có nhiều cơ hội được đào tạo, kết nối, tư vấn như hiện nay. Nói nôm na, bạn đừng làm cho mình thành ốc đảo giữa muôn ngàn sự kết nối.

Thứ ba, khai thác tốt và đúng thời điểm các chính sách hỗ trợ, sự đồng hành, góp ý của các đơn vị, chuyên gia liên quan. Một dự án hoàn chỉnh cần rất nhiều thời gian để xây dựng và sự góp ý là rất quan trọng, đừng sĩ. Chuẩn bị cho mình một tâm thế, thất bại là sự tích lũy để thành công. Thất bại không phải sai lầm. Sai lầm là sau thất bại, bạn không biết đứng lên để đi tiếp.

Xin ông chia sẻ thêm về định hướng của địa phương trong việc phát triển phong trào khởi nghiệp trên địa bàn?

Quảng Nam đã về đích địa phương khởi nghiệp trước 3 năm. Song, chúng tôi luôn chăm chỉ cho việc mở rộng mục tiêu theo lộ trình đến năm 2025 và hướng đến năm 2030. Đó là sự chủ động và cũng là sự đòi hỏi của phát triển và luôn đề cao tinh thần, giá trị dấn thâm làm ăn. Quảng Nam luôn xây dựng và vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp mở năng động, linh hoạt, kết nối mạnh mẽ. Và, để hoàn thành mục tiêu, Quảng Nam đã “chốt” các giải pháp chiến lược

Đầu tiên, luôn chăm lo tạo lập và lan tỏa tinh thần, văn hóa khởi nghiệp trong toàn xã hội. Thông tin và truyền thông khởi nghiệp phải được thường xuyên phát triển. Đây là yếu tố quyết định

Thứ hai, phát triển hợp tác, kết nối mạnh mẽ mạng lưới tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp; lực lượng chuyên gia, cố vấn, tư vấn khởi nghiệp quốc gia, quốc tế với định vị Quảng Nam – vùng đất mở cho khởi nghiệp sáng tạo. Hợp tác để huy động và đa dạng hóa nguồn lực

Thứ ba, xây dựng cộng đồng khởi nghiệp đông đảo, đoàn kết, năng động, sáng tạo và giúp đỡ nhau cùng hiện thực hóa khát vọng xây dựng thương hiệu doanh nhân của xứ Quảng. Phát triển tổ chức hội khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn tỉnh với tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp các tỉnh, thành bạn và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp trong cả nước.

Thứ tư, đào tạo đội ngũ cố vấn, chuyên gia, giảng viên khởi nghiệp tỉnh để đến năm 2025, họ sẽ trở thành lực lượng chủ chốt trong truyền lửa khởi nghiệp. Và, chính họ là những chiến binh khởi nghiệp cho công cuộc khởi nghiệp của địa phương, quốc gia. Qua đó, hướng đến phát triển nhà đầu tư khởi nghiệp.

Thứ năm, chăm lo xây dựng và phát triển ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo. Đây được xem là giá trị định vị sự thành công của Hệ sinh thái khởi nghiệp. Bên cạnh đó,tăng cường công tác hỗ trợ doanh nghiệp và tích cực hỗ trợ giải quyết các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp.

- Sắp tới, tỉnh Quảng Nam tổ chức TechFest Quang Nam 2023, xin ông chia sẻ thêm về các hoạt động chuẩn bị cho sự kiện này như thế nào?

Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo Quảng Nam lần thứ IV - TechFest Quang Nam 2023 quy mô quốc gia đang được gấp rút triển khai và hoàn tất. Đây là một sự kiện đặc biệt năm trong khuôn khổ Năm khởi nghiệp – Quảng Nam 2023

Tại đây, tỉnh Quảng Nam sẽ thu hút được các chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp hàng đầu Việt Nam, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp lớn trong cả nước...cùng tham gia trực tiếp và gián tiếp vào hoạt động hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương. Đồng thời, Quảng Nam cũng huy động và xã hội hóa kinh phí để tổ chức các ngày hội, diễn đàn, hội thảo về khởi nghiệp. Mặc dù, còn nhiều việc cần phải làm, nhưng đánh giá chung, Quảng Nam hiện đang là địa phương dẫn đầu về tổ chức Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo

Về lịch trình, “Ngày hội Khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Quảng Nam lần thứ Tư - TechFest Quang Nam 2023”, với chủ đề “Lan tỏa khát vọng khởi nghiệp quốc gia”, sẽ diễn ra từ ngày 24 đến 26/8/2023 tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Đây là sự kiện khoa học - kinh tế - xã hội tiêu biểu, có quy mô quốc gia và quốc tế nhằm thực hiện các mục tiêu Đề án khởi nghiệp của Chính phủ, phát động phong trào khởi nghiệp sáng tạo đến năm 2030; góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và của nhân dân về vai trò của khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.

Vào thời gian này, các sự kiện, hội nghị, hội thảo, diễn đàn được tổ chức bám sát Đề án Năm khởi nghiệp - Quảng Nam 2023. Đồng thời, tỉnh cũng sẽ lồng ghép dự án khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Song song với đó, tỉnh cũng sẽ hỗ trợ kết nối mạng lưới khởi nghiệp miền Trung - Tây Nguyên, cả nước và quốc tế thông qua việc trưng bày, giới thiệu ý tưởng, dự án, sản phẩm khởi nghiệp, sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu được tổ chức ấn tượng và thuận lợi, lan tỏa rộng đến toàn xã hội.

Ngoài sự kiện sắp tới, trong tương lai tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục tạo điều kiện tốt nhất để hỗ trợ Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp vùng miền Trung – Tây Nguyên. Vì vậy, địa phương rất cần sự đồng hành từ các đơn vị trong các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, tư vấn chiến lược, hỗ trợ trong công tác đào tạo nhân lực, kết nối hợp tác,...

- Xin cảm ơn ông về buổi trao đổi!