Thái Bình thúc đẩy sản xuất "đại điền"

LAN VŨ• 07/04/2023 13:18

Để xóa bỏ những cánh đồng hoang, nhiều năm nay Thái Bình đã thúc đẩy mô hình sản xuất nông nghiệp đại điền.

>>>HÀNH TRÌNH ĐỔI MỚI (Bài 3): Tích tụ ruộng đất như thế nào cho hiệu quả?

>>>HÀNH TRÌNH ĐỔI MỚI (Bài 2): Từ Khoán 10 tới tích tụ ruộng đất

Nông dân đua nhau bỏ ruộng

Theo bà Nguyễn Thị Nga – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thái Bình, Thái Bình là một tỉnh có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp, trong đó lúa là nông sản trọng tâm với diện tích hàng năm đạt 155.000ha, năng suất bình quân đạt 13 tấn/ha/năm.

Bà Nga cho biết thêm, bắt đầu từ năm 2014, tỉnh Thái Bình xuất hiện hiện tượng nông dân bỏ ruộng, không canh tác. Hầu hết các hộ dân đều có tư tưởng chỉ cần cố gắng cấy vài sào để bảo đảm đủ lương thực cho gia đình, còn lại cho ai cấy thì cấy, không thỉ bỏ ruộng hoang. Những diện tích vốn là “bờ xôi, ruộng mật” cũng bị bỏ hoang, không gieo cấy khiến ai nhìn thấy cũng không khỏi xót xa cho “quê hương 5 tấn”.

tích vốn là “bờ xôi, ruộng mật” cũng bị bỏ hoang, không gieo cấy khiến ai nhìn thấy cũng không khỏi xót xa cho “quê hương 5 tấn”.

Nhiều thửa ruộng vốn là “bờ xôi, ruộng mật” cũng bị bỏ hoang, không gieo cấy khiến ai nhìn thấy cũng không khỏi xót xa cho “quê hương 5 tấn”.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp Thái Bình, diện tích đất lúa bỏ hoang của vụ mùa năm 2019 là 1.560ha, tăng gần gấp đôi so với vụ xuân 2019. Trong đó các địa phương có diện tích bỏ hoang nhiều như huyện Vũ Thư, Kiến Xương, Quỳnh Phụ, Thái Thụy…

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Quang (xã Hòa Bình) cho biết không còn đường nào khác để mưu sinh thì mới phải cấy. Các con của ông thì bận đi làm công nhân trên Vũ Quý. “Lương công nhân một tháng đủ đong gạo cho cả nhà ăn 1 năm. Cấy làm gì cho mệt!” - ông Quang chia sẻ.

Còn bà Trần Thị Dương (xã Hòa Bình) tâm sự, bao năm loay hoay, bao nhiêu thế hệ, gia đình bà đã cày cuốc, tự làm ra hạt thóc cho mình. Nhưng đến nay sức bà đã kiệt, bà phải nghỉ làm ruộng, về bồng cháu, trông nom nhà của cho con cái. Rồi bà thở dài khi nhắc chuyện phải đi đong thóc cho gà ăn. Nhưng biết làm thế nào được khi lao động trẻ khỏe đã tham gia công ty, xí nghiệp, chỉ còn lực lượng trung niên, cao tuổi ở nhà sản xuất nông nghiệp. “Làm không xuể nên chấp nhận bỏ ruộng” – bà Dương cho biết.

Theo ông Đoàn Mạnh Hà – GĐ HTX nông nghiệp xã Hòa Bình, chi phí đầu tư trung bình cho 1 sào lúa hiện nay gồm: 150.000 đồng thuê máy cày bừa, khoảng 300.000 đồng thuê cấy, 150.000 đồng khâu thu hoạch, chi phí phân bón khoảng 220.000 đồng, thuốc trừ sâu khoảng 80.000 đồng, phí dịch vụ sản xuất nông nghiệp khoảng 60.000 đồng.

Như vậy, chưa kể chi phí phụ phát sinh như vận chuyển thóc lên đường trục chính ở các ruộng xa, thuê phun thuốc trừ sâu, đầu tư thuốc diệt chuột, ốc bươu vàng, mua nilon quây chuột... mà chỉ tính các chi phí đầu tư cơ bản thì tổng đầu tư cho 1 sào lúa khoảng 960.000 đồng/sào. Trong khi đó, năng suất tùy giống lúa, tính trung bình 2 tạ/sào x 5.500 đồng/kg thóc = 1,1 triệu đồng. Cân đối thu chi, nông dân còn lãi 140.000 đồng/sào lúa cho 3 tháng sản xuất. Với các diện tích lúa bị chuột, ốc bươu vàng gây hại nặng hoặc thời tiết bất thuận thì bà con còn có thể bị lỗ.

Chính sản xuất nhỏ lẻ, khó đầu tư máy móc, khoa học kỹ thuật, thực hiện nhiều công lao động thủ công khiến chi phí đầu tư lớn, hiệu quả sản xuất lúa thấp là nguyên nhân đầu tiên khiến nông dân bỏ ruộng hiện nay – ông Hà phân tích.

Thúc đẩy mô hình sản xuất đại điền

>>>Tự do hay công bằng cho tích tụ ruộng đất?

>>>Nhiều khó khăn trong tích tụ ruộng đất

Trong bối cảnh đó, một số nông dân đã hình thành tư tưởng phát triển quy mô lớn, mạnh dạn mượn lại ruộng của bà con để tiến hành canh tác, một số mô hình đã đạt thành công nhất định, sau đó lan tỏa ra nhiều địa phương.

Chính nhờ thúc đẩy mô hình sản xuất nông nghiệp đại điền, diện tích ruộng hoang hoá bỏ không ở Thái Bình đang từng bước co giảm.

Cũng theo bà Nga – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thái Bình, từ năm 2015 đến 2020, chính sách hỗ trợ cơ giới hóa nông nghiệp của tỉnh Thái Bình đã tạo nên những chuyển biến lớn. Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thái Bình đã phối hợp với các cơ quan ban, ngành liên quan hỗ trợ máy gặt, máy cáy cho nhiều địa phương trong tỉnh. Đặc biệt, trong năm 2021, Hội đồng Nhân dân tỉnh Thái Bình đã ban hành Nghị quyết số 40 và Nghị quyết số 29 nhằm hỗ trợ liên kết tiêu thụ sản phẩm, cơ giới hóa và tích tụ ruộng đất giai đoạn 2021-2025.

Tổng kết chính sách này, Thái Bình gần như cơ giới hoá 100% khâu làm đất, thu hoạch và từng bước cơ giới hoá cấy, hiện đang bước sang cơ giới hoá sấy, giúp giảm chi phí trong lao động rất lớn - bà Nga chia sẻ.

Nhằm khắc phục tình trạng bỏ ruộng hoang, ông Vương Đức Hằng – Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng cho biết, huyện đã khuyến khích các hộ dân đổi ruộng, thuê, mượn, tích tụ ruộng đất, nhất là các diện tích bị bỏ hoang để đưa cơ giới hóa và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào phát triển sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất/ha đất nông nghiệp.

Đến nay, trên địa bàn huyện đã có trên 500 hộ tích tụ ruộng đất sản xuất lúa với quy mô từ 1ha trở lên, đạt khoảng 1.200 ha. Trong đó hộ tích tụ ruộng đất từ 5 ha trở lên là 67 hộ, hộ có diện tích tích tụ từ 20 ha/hộ có 1 hộ, hộ có diện tích từ 10 ha trở lên có 17 hộ.

Các hộ này thực sự đã thay đổi cuộc sống của mình bằng chính nghề nông, góp phần giảm diện tích ruộng bỏ hoang hóa trên địa bàn huyện. Nếu năm 2018, diện tích ruộng bỏ hoang hoá trên địa bàn huyện có khoảng gần 400 ha thì đến năm 2023 chỉ còn hơn 30ha và đa số là những diện tích khó cày cấy - ông Hằng cho biết thêm.

Tổng kết lại, đến nay, Thái Bình có đã có hơn 1.700 hộ dân tích tụ ruộng đất để sản xuất, với tổng diện tích gần 6.000ha. Trong đó, số hộ tích tụ từ 5ha có 140 hộ, từ 7ha có 120 hộ… Có những hộ còn có diện tích tập trung, tích tụ gần 70ha. Chính nhờ thúc đẩy mô hình sản xuất nông nghiệp đại điền, diện tích ruộng hoang hoá bỏ không ở Thái Bình đang từng bước co giảm.