Cú lội ngược dòng của nhà sáng lập “Starbucks của Trung Quốc”

QUÂN BẢO• 10/06/2021 04:08

Đội ngũ “Starbucks của Trung Quốc” đầy tai tiếng vì gian dối sổ sách vừa thành lập một chuỗi nhà hàng mì. Liệu họ có lấy lại được niềm tin?

Ông Lu Zhengyao từng là một doanh nhân lừng lẫy của Trung Quốc, khi ông thành lập chuỗi cà phê tăng trưởng thần tốc Luckin. Chỉ trong 7 tháng, chuỗi này mở ra tận 500 cửa hàng. Tình hình kinh doanh “có vẻ khả quan” đến mức người ta gọi Luckin Coffee là “Starbucks của Trung Quốc”.

Danh tiếng ông Lu lên như diều gặp gió. Cho đến đầu năm 2020, ông bị phanh phui ra là đã ngụy tạo sổ sách và mất hết mọi thứ. Ông bị phá sản, còn chuỗi cà phê chìm vào quên lãng.

Bây giờ, 1 năm sau thời gian sóng gió đó, ông Lu Zhengyao đang lên kế hoạch ra mắt chuỗi nhà hàng mì thương hiệu Qu Xiaomian. Theo thông tin, vị doanh nhân 52 tuổi này dự tính áp dụng chiến lược mở rộng thận trọng hơn so với chuỗi cafe Luckin đã bị sụp đổ trước đó. Cụ thể hơn, mỗi nhà hàng phải kiếm được lợi nhuận trước, sau đó mới tính đến chuyện mở địa điểm tiếp theo.

Công ty chủ quản của chuỗi này có tên là Shejian Technology, trụ sở tại Triều Dương, Bắc Kinh, “chung nhà” với những đơn vị khác như WeWork, Bilibili và Sony. Công ty mới này cũng tập hợp khá nhiều nhân sự cũ của Lu Zhengyao.

Theo kế hoạch, Shejian sẽ mở những nhà hàng đầu tiên tại 14 thành phố lớn nhất Trung Quốc, bao gồm Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thâm Quyến, Hàng Châu, Hạ Môn, Tế Nam, Thiên Tân, Vũ Hán và Tây An. Các nhà hàng được đặt tại những nơi có lưu lượng qua lại đông đúc, chẳng hạn trung tâm thương mại hoặc khu phức hợp văn phòng.

Chiến lược phân bố này khá giống với chuỗi Luckin Coffee. Tuy nhiên điều kiện tiên quyết về khả năng sinh lời là điểm khác biệt cực lớn. Trước đây công ty của Lu đổ tiền ồ ạt, xây dựng đến hơn 500 cửa hàng Luckin Coffee chỉ trong 7 tháng đầu hoạt động nhằm hút khách và quảng cáo thương hiệu, chưa cần biết có lời hay không.

Một điểm khác biệt nữa giữa Luckin Coffee và mì Qu Xiaomian là những hứa hẹn về lợi ích của các nhân sự chủ chốt. Nếu ở Luckin Coffee, hứa hẹn cổ phiếu chỉ là một lời thỏa thuận bằng miệng (và không thành hiện thực), thì ở Qu Xiaomian, thành viên ban lãnh đạo sẽ được nhận các lợi ích rõ ràng, bao gồm cổ phần trong công ty.

Theo thông tin, các nhà hàng Qu Xiaomian được trang trí theo phong cách tối giản và lấy cảm hứng từ Nhật Bản. Nhà hàng phục vụ nhiều loại mì khác nhau, kèm với đồ tráng miệng và đồ uống.

Trước khi vụ lùm xùm về khai khống doanh thu để kêu gọi đầu tư khiến Luckin Coffee sụp đổ, thương hiệu cà phê này khá được lòng dân Trung Quốc và thậm chí còn được gọi là “Starbucks của Trung Quốc”. Tuy nhiên đó là nhờ một phần lớn ở nguồn vốn dồi dào, sản phẩm có tính lặp đi lặp lại cao và thói quen nghiện cà phê của người tiêu dùng.

Còn kinh doanh nhà hàng là một chuyện hoàn toàn khác. Có nhiều đối thủ cạnh tranh hơn, khó tiêu chuẩn hóa sản phẩm, lợi nhuận tổng thấp hơn. Và hơn hết, chi phí để mở một nhà hàng mì cao gấp đôi một cửa hàng Luckin Coffee.

Tuy nhiên Qu Xiaomian vẫn có những điểm sáng nhất định.

Đầu tiên, việc giảm nhịp độ mở rộng sẽ giúp dòng tiền của Lu dễ thở hơn.

Thứ hai, mặc dù tài sản của Lu chỉ khoảng 2,3 tỷ USD (tính đến 4/2020 theo Forbes), nhưng ông đã tranh thủ được khoản đầu tư từ công ty MBK Partners ở Hàn Quốc - một trong những công ty cổ phần tư nhân lớn nhất châu Á.

Thứ ba, đối với Shejian Technology, mì chỉ là bước khởi đầu. Công ty còn tham vọng tung ra nhiều sản phẩm thuộc ngành F&B, chẳng hạn cơm thịt heo kho.

Thứ tư, công ty này muốn kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ việc nghiên cứu phát triển và sản xuất sản phẩm, đến việc tạo ra các kênh bán hàng độc quyền thông qua ứng dụng trực tuyến. Lu đã bỏ ra 100 triệu NDT cam kết cho những bước phát triển này. Ngoài ra công ty cũng dự tính mở các trung tâm nghiên cứu phát triển ở Bắc Kinh, Hạ Môn, Quảng Châu và Thành Đô.

Và cuối cùng, danh tiếng của Lu vẫn còn đó, dù đã bị ảnh hưởng khá nhiều từ bê bối Luckin Coffee. Mọi người sẽ luôn dành những sự quan tâm đến Shejian Technology và Qu Xiaomian, xem xem liệu doanh nhân Trung Quốc này sẽ sửa sai như thế nào.

Việc một nhà sáng lập công ty khởi nghiệp thất bại và làm lại một lần nữa không phải là điều gì quá mới mẻ. Có những người làm nên được cơ nghiệp mới, và tất nhiên có nhiều người vẫn chưa nhìn thấy thành công. Có lẽ, quá khứ của một nhà sáng lập cũng đóng vai trò khá lớn trong các dự án sau này của họ.

Ngay ở Việt Nam, người ta thấy ông Hải Ninh rời bỏ chuỗi Urban và thành lập thành công chuỗi mới Coffee House. Còn sản phẩm mới của nhà sáng lập Kafe nổi danh một thời thì vẫn đang trên đường tìm kiếm thành công.