60 năm huyền thoại của Đoàn tàu Không số

MINH HUỆ• 23/10/2021 05:06

Suốt 14 năm liên tục, Đoàn tàu Không số đã dệt nên huyền thoại Đường Hồ Chí Minh trên biển, góp phần quan trọng vào chiến thắng lịch sử 1975.

Cách đây 60 năm (23-10-1961 – 23-10-2021), trước yêu cầu chi viện sức người, sức của cho đồng bào, chiến sĩ miền Nam ruột thịt, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ Tổng Tư lệnh quyết định thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 tàu vận tải quân sự Hải quân ngày nay, đánh dấu sự ra đời của Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Trong gần 14 năm (từ năm 1961 đến 1975) làm nhiệm vụ vận tải chiến lược quân sự trên biển, Đoàn tàu “không số” đã lập nên kỳ tích huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển. Đó là thực hiện gần 2.000 lượt tàu thuyền, đi gần 4 triệu hải lý, vận chuyển gần 160.000 tấn vũ khí, trang bị kỹ thuật, hậu cần và trên 80.000 lượt cán bộ, chiến sĩ chi viện cho chiến trường..

Bến K15 - Điểm xuất phát đường Hồ Chí Minh trên biển

Đường Hồ Chí Minh trên biển là tuyến đường vận chuyển chiến lược, chi viện cho chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hoạt động thầm lặng của những người lính trên Đoàn tàu Không số đã mang lại những chiến công hiển hách đóng góp vai trò rất to lớn vào thắng lợi của công cuộc kháng chiến cứu quốc.

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp ông Lê Hồng Quân (SN 1941) - nhân chứng lịch sử của Đoàn tàu Không số huyền thoại trên biển năm xưa cho biết: ngày 20/12/1960, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập. Thời kì này, cuộc cách mạng chuyển từ đấu tranh chính trị sang đấu tranh có vũ trang.

Đầu năm 1960, Đoàn vận tải thuỷ Sông Gianh 603 mở chuyến hàng vận tải đầu tiên nhưng bị thất bại, Tổng Quân uỷ có quyết định ngừng hoạt động vận tải thuỷ. Trong khi đó, những nơi sâu xa nhất của miền ven biển khu 5 Đồng Bằng Nam Bộ đang cần sự chi viện. Cùng thời điểm đó, Đoàn 559 (Đoàn Trường Sơn) vận tải đường bộ chưa vươn tới được những vùng sâu, vùng xa nêu trên. Cách mạng muốn phát triển được phải có sự viện trợ của miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam.

Ông Lê Hồng Quân - Cựu chiến sỹ Đoàn tàu Không số trên con Tàu “không số” HQ 671 - Bảo vật quốc gia

Trước tình thế nêu trên, Bộ Chính trị, Tổng Quân uỷ Trung ương tìm giải pháp và xác định để chi viện được những thứ cần thiết từ miền Bắc vào miền Nam chỉ có đường biển. Đây chính là điều kiện sống còn của cách mạng miền Nam.

Tháng 8/1961 - 5/1962, có 5 con thuyền đi từ miền Nam vượt biển ra Bắc để gặp Trung ương xin vũ khí. 4 con thuyền thuận lợi ra được Bắc trong tháng 8/1961, còn 1 thuyền bị hỏng ngang đường nên tháng 5/1962 mới ra được.

Ngày 23/10/1961, Tổng Quân uỷ thành lập Đoàn 759 (Đoàn vận tải biển chi viện chiến trường miền Nam). Đoàn 759 ngày nay là Lữ đoàn 125 Hải quân, tiền thân của Đoàn tàu Không số.

Là nhân chứng lịch sử, Đại tá Bùi Tư, nguyên Báo vụ tàu 676, nguyên Chính ủy Vùng 1 Hải quân xúc động nhắc lại câu chuyện "Thuyền trưởng và những chuyến đi." Đối với con đường chi viện cho chiến trường miền Nam - Đường Hồ Chí Minh trên biển, dường như mỗi chuyến đi là một kỷ niệm. Mỗi cán bộ, chiến sĩ trên tàu không những có đủ quyết tâm, trình độ chuyên môn hoàn thành vị trí công tác của mình mà còn là anh em thân thiết, đoàn kết giúp nhau vượt qua nhiều khó khăn, thử thách để cùng toàn tàu hoàn thành nhiệm vụ.

Đoàn tàu Không số là những con tàu vận chuyển vũ khí từ miền Bắc chi viện hàng hóa, vũ khí, cán bộ cao cấp, các sĩ quan, bác sỹ,… cho chiến trường miền Nam. Nhân dân yêu mến gọi những con tàu đó là tàu Không số vì khi hoạt động, số hiệu tàu được thay đổi liên tục, không giữ nguyên số hiệu của Bộ quốc phòng. Khi đi trên công hải (những tuyến đường vận tải quốc tế), những con tàu Không số phải giả dạng những tàu đánh cá, tàu câu cá, tàu dầu để vào được tới bến Cà Mau, các bến của miền Trung, Bến Tre, Trà Vinh, Bà Rịa (Vũng Tàu), ven biển khu 5 có Đức Phổ (Quảng Ngãi), Vũng Rô (Quảng Ngãi) nhằm đảm bảo bí mật quân sự. Mặc dù 60 năm đã qua nhưng chuyến đi của tàu 42 vào tháng 10/1965 tới bến Cà Mau và người thuyền trưởng Nguyễn Văn Cứng (chú Bảy Cứng) vẫn nguyên vẹn trong ký ức của Đại tá Bùi Tư...

Phó thủ

Phó thủ tướng Lê Văn Thành thắp hương tưởng niệm Bến K15 - Nơi xuất phát của Đoàn tàu Không số nhân kỉ niệm 60 năm ngày mở Đường Hồ Chí Minh trên biển

Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh trên biển Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết: Đường Hồ Chí Minh trên biển mãi mãi là niềm tự hào của Quân đội và nhân dân Việt Nam, là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của trí thông minh, lòng dũng cảm, ý chí sắt đá, quyết tâm giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc; là một quyết sách đúng đắn, sáng tạo độc đáo, thể hiện tư duy và tầm nhìn chiến lược, tài thao lược của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh cách mạng, kế thừa và phát huy truyền thống chống giặc ngoại xâm anh hùng của ông cha ta trong thời đại mới; thể hiện quyết tâm, ý chí “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một” và khát vọng cháy bỏng “Bắc-Nam sum họp một nhà”, không một khó khăn, trở ngại nào, không một kẻ thù nào có thể ngăn cản được; là biểu tượng cao đẹp của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, của tình đoàn kết quân - dân thắm thiết, là biểu tượng sáng ngời về tinh thần đoàn kết quốc tế cao cả, sự giúp đỡ hiệu quả của các nước xã hội chủ nghĩa anh em và bạn bè quốc tế.

Đường Hồ Chí Minh trên biển mang lại những giá trị, bài học sâu sắc trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Thượng tướng Lê Huy Vịnh đề nghị các lực lượng làm nhiệm vụ trên biển, đảo, mà nòng cốt là Hải quân nhân dân Việt Nam cần tập trung nghiên cứu, quán triệt, học tập, tuyên truyền và triển khai thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về biển, đảo; phấn đấu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển, phát triển bền vững, thịnh vượng, an ninh và an toàn; phát triển bền vững kinh tế biển gắn liền với bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, tăng cường đối ngoại, hợp tác quốc tế về biển, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Ông Đào Hồng Tuyển - Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu - Phó Chủ tịch Thường trực Hội truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển Việt Nam

Ông Đào Hồng Tuyển - Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu - Phó Chủ tịch Thường trực Hội truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển Việt Nam cùng các chiến sỹ thuộc Đoàn tàu Không số ôn lại kỉ niệm xưa

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp ông Đào Hồng Tuyển – Phó Chủ tịch Thường trực Hội Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển Việt Nam - Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu cho biết: Từ năm 1961-1975 Đoàn tàu Không số đã thực hiện hơn 2.000 lượt tàu thuyền cập19 bến bãi thuộc 9 tỉnh của miền nam Việt Nam và cả Campuchia. Vận chuyển 150.000 tấn vũ khí trang thiết bị. Đưa hàng chục ngàn cán bộ từ miền Bắc chi viện kịp thời cho chisn trường miền Nam. Khắc phục hơn 4.000 quả thủy lôi. Đánh trả 30 lần tàu địch bao vây. Chiến đấu vưới hơn 1.200 máy bay địch tập kích. Bắn rơi 5 máy bay, bắn cháy nhiều tàu thuyền địch. Góp phần quan trọng vào chiến dịch đại thắng màu xuân năm 1975.

Ông Đào Hồng Tuyển – Phó Chủ tịch Thường trực Hội truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển Việt Namp/-p/Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu cho biết, đây là con tàu

Ông Đào Hồng Tuyển – Phó Chủ tịch Thường trực Hội truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển Việt Nam - Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu cùng các đồng đội trên con tàu "Không số" duy nhất còn lại của những chiến công tiêu biểu "Đường Hồ Chí Minh trên biển"

Hành trình của những Tàu vận tải quân sự “Đoàn tàu không số” trong suốt quá trình làm nhiệm vụ "Đường Hồ Chí Minh trên biển", đã trở thành biểu tượng chủ nghĩa anh hùng cách mạng và ý chí quyết tâm giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc ta.