Trung Quốc và thế cuộc Nga - Ukraine

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 20/02/2022 04:50

Làm hài lòng "bạn tốt" nhưng không chất chồng thêm mâu thuẫn với đối thủ, đối tác - đó là cách ứng xử cực kỳ khéo của Bắc Kinh.

Con tính của Trung Quốc trong chuyện này khó lường hết

>>Liên minh Nga - Trung nhìn từ Ukraine

Hẳn là không nhiều người còn nhớ những gì đã xảy ra sau sự kiện Olympic Bắc Kinh 2008. Khi vung cả đống tiền tổ chức một đại hội thể thao với quy mô chưa từng có, Trung Quốc đã gián tiếp công bố “không còn giấu mình chờ thời”.

Cuộc tấn công tài chính tỏa ra khắp mọi hướng, đặc biệt cùng năm đó, khủng hoảng tài chính toàn cầu đã giúp Trung Quốc ngồi vào vị trí “kẻ cứu trợ vĩ đại” bằng cách cho vay chính phủ khắp Nam Á, Bắc Phi, Trung và Nam Mỹ, mua lại hàng loạt công ty, tập đoàn lớn ở châu Âu.

Vài tuần nay báo chí toàn cầu tốn nhiều giấy mực bàn chuyện Nga - Ukraine. Nếu như Washington tiếp tục đóng vai “anh hùng thế kỷ” trong cuộc chiến này thì Trung Quốc sẽ phát động cuộc tấn công thứ 2, chính thức trở thành cường quốc số 1 thế giới.

Người Hán vốn túc trí đa mưu, phàm khi làm gì đều toan tính thiệt hơn, họ rất giỏi trong việc “tọa sơn quan hổ đấu”, “man thiên quá hải”, “dĩ dật đãi lao”,… mà chính Tôn Tử, bậc thầy học thuật Trung Hoa cổ đại đã đúc kết.

Vậy, nếu Nga và Ukraine xảy ra chiến tranh, Trung Quốc được lợi gì và mất gì? Giới chức Bắc Kinh đang toan tính điều gì? Những câu hỏi này khó giải thích rõ ràng, cùng lắm chỉ dựa trên logic suy luận theo diễn biến hiện nay.

Mấy năm gần đây, Trung Quốc và Nga có thiện cảm với nhau, ông Tập gọi Putin là “bạn tốt”. Nhưng Bắc Kinh vẫn chưa thể hiện thông điệp nào thực sự rõ ràng về vấn đề Ukraine như kiểu “nam nhi đại trượng phu”.

Điều khả dĩ nhất mà Trung Quốc hướng tới là thúc đẩy giải pháp ngoại giao, khơi lại thỏa thuận Minsk. Rõ ràng, tất cả đều biết Nga và Ukraina - nếu đã giải quyết được mâu thuẫn bằng ngoại giao thì chỉ cần hai ông Putin và Zelensky là đủ!

Như vậy không thể có một sự kiện “vây Ngụy cứu Triệu” lần thứ hai. Tất nhiên, quan điểm này giúp hồng hào thêm hình ảnh Trung Quốc có trách nhiệm bảo vệ hòa bình thế giới.

Rất cần liên minh với Nga để đối trọng Mỹ, nhưng Trung Quốc không dại dột để bị cuốn vào cuộc chiến, đặc biệt đây là thời kỳ nhạy cảm, một mặt đại hội Đảng sắp diễn ra, và mặt khác không nên gây thêm thù hằn với Mỹ và EU.

Ông Tập Cận Bình đang làm mọi cách để giữ an toàn chính trị cho mình bằng cách giảm thiểu rủi ro. Có thể thấy một trong những mục đích của “zero COVID” là vì thế.

Về cơ bản, ứng xử của Bắc Kinh không làm

Về cơ bản, ứng xử của Bắc Kinh không làm "bạn tốt" buồn lòng

Nga đánh Ukraine sẽ kéo theo một loạt bất ổn, từ Bắc Âu, Đông Âu, Nam Âu và toàn bộ Biển Đen, tình hình này có lợi cho Trung Quốc thi triển mưu kế “sấn hỏa đả kiếp”, tức là lợi dụng lúc loạn để thao túng. Đó là khi Mỹ mất tập trung.

Đi và tiểu tiết, đại chiến Nga - Ukraine sẽ làm giá dầu và kim loại quý tăng. Nền kinh tế Trung Quốc tiêu thụ dầu thô nhiều nhất thế giới, nghiễm nhiên chịu thiệt hại không nhỏ.

Bắc Kinh và Kiev có mối quan hệ kinh tế khá phong phú, Ukraine là kho tàng kiến thức, kỹ nghệ quân sự rất hữu ích cho Trung Quốc, thực hiện các nghiên cứu đảo chiều (RE) về thiết bị quốc phòng, hàng không vũ trụ. Tàu sân bay Liêu Ninh tiền thân do Ukraina bán cho Trung Quốc.

Ukraina là đối tác quan trọng của BRI, theo một số báo cáo vốn đầu tư Trung Quốc tại Ukraine hiện không dưới 3,5 tỷ USD. Cuộc chiến tranh có thể làm mất của cải Trung Quốc nhưng “bằng chứng” không bao giờ mất, chỉ có thể Ukraine càng lún sâu vào tay Bắc Kinh.