Sức khỏe của lĩnh vực sản xuất suy giảm mạnh

LINH NGA• 02/09/2021 02:30

Lĩnh vực sản xuất của Việt Nam rơi vào trạng thái suy thoái trầm trọng hơn trong tháng 8 khi bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát ở mức độ tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu.

IHS Markit vừa công bố chỉ số Nhà quản trị mua hàng - PMI Việt Nam đã giảm còn 40,2 điểm trong tháng 8 so với 45,1 điểm của tháng 7, cho thấy sức khỏe của lĩnh vực sản xuất suy giảm mạnh nhất kể từ tháng 4/2020. Các điều kiện kinh doanh đến nay đã giảm ba tháng liên tiếp.

Những hạn chế do Covid-19 khiến một số nhà sản xuất phải đóng cửa tạm thời, trong khi những nhà sản xuất khác báo cáo thiếu nhân viên và khả năng sản xuất bị hạn chế. Kết quả là, sản lượng đã giảm với tốc độ nhanh thứ nhì trong lịch sử chỉ số, chỉ kém mức được ghi nhận vào tháng 4/2020.

Một bức tranh tương tự được ghi nhận với số lượng đơn đặt hàng mới khi chỉ số này giảm tháng thứ ba liên tiếp, và tốc độ giảm là nhanh nhất trong thời gian 16 tháng qua. Tốc độ giảm của số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng nhanh hơn khi những hạn chế do Covid-19 làm hoạt động xuất khẩu khó khăn.

Thị trường lao động của lĩnh vực sản xuất cũng chịu ảnh hưởng của các hạn chế giãn cách xã hội. Một số công ty cho biết họ đã hoạt động theo chính sách "3 tại chỗ" để duy trì một số nhân viên tại nơi làm việc, nhưng không phải tất cả nhân viên đều có thể giam gia. Về tổng thể, việc làm đã giảm tháng thứ ba liên tiếp, và tốc độ giảm là nhanh và mạnh nhất kể từ tháng 4/2020.

Chuỗi cung ứng tiếp tục bị gián đoạn nghiêm trọng khi thời gian giao hàng kéo dài ở mức kỷ lục tháng thứ hai liên tiếp. Những khó khăn của khâu vận tải được nhiều người nhắc đến, khi tình trạng tắc nghẽn tại các hải cảng do không thể hoạt động hết công suất.

Tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu là nhân tố thứ hai góp phần làm kéo dài thời gian giao hàng. Tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu và những vấn đề của khâu vận tải làm chi phí đầu vào tiếp tục tăng mạnh, và tốc độ tăng giá vẫn thuộc mức nhanh nhất trong một thập kỷ.

Để bù đắp, giá cả đầu ra cũng tăng, mặc dù mức độ tăng là thấp hơn nhiều so với chi phí đầu vào khi một số công ty phải giảm giá để duy trì doanh số.

Tháng 8 cũng ghi nhận mức giảm gần kỷ lục của hoạt động mua hàng trong bối cảnh đóng cửa công ty tạm thời và yêu cầu sản lượng giảm. Mặc dù giảm hoạt động mua hàng, tồn kho hàng hóa đầu vào đã tăng lần đầu tiên trong ba tháng. Tình trạng tăng chủ yếu phản ánh những khó khăn của các công ty trong việc duy trì sản lượng.

Trước hàng loạt khó khăn như trên, tâm lý kinh doanh trong tháng 8 giảm xuống mức thấp của 15 tháng khi tình trạng trầm trọng của đợt bùng phát Covid-19 hiện nay đã khiến một số công ty dự đoán thời gian hạn chế hoạt động vẫn kéo dài. Tuy nhiên, vẫn có những công ty tự tin sản xuất sẽ hồi phục.

Giám đốc Kinh tế tại IHS Markit - Andrew Harker cho rằng các nhà sản xuất Việt Nam hiện đang đối mặt với một nhiệm vụ gần như bất khả thi khi mà các hạn chế được áp dụng để kìm hãm sự lây lan của Covid-19 làm cản trở khả năng sản xuất hàng hóa. Một số phải đóng cửa hoàn toàn, một số khác hoạt động cầm chừng với số lượng nhân viên hạn chế.

Những nhà sản xuất vẫn còn hoạt động đang phải đối diện với tình trạng chậm chễ trong khâu nhận hàng hóa đầu vào, khi tình trạng giảm công suất tại các cảng thường dẫn đến trì hoãn giao hàng. Hệ quả của toàn bộ việc này là chỉ số PMI mới nhất đã cho thấy mức sụt giảm đáng kể của sản lượng ngành sản xuất và mức giảm chỉ đứng sau mức kỷ lục được ghi nhận vào tháng 4/2020. Các công ty cũng thay đổi kỳ vọng của họ khi triển vọng cho thấy thời kỳ hạn chế rất có thể còn kéo dài.

Trên bình diện khu vực, tất cả 7 quốc gia khảo sát của IHS Markit đều ghi nhận suy giảm các điều kiện kinh doanh trong tháng 8. Trong đó Myanmar có mức giảm mạnh nhất khi PMI chỉ ở mức 36,5 điểm - nằm trong số thấp nhất từng được ghi nhận, kế đến là Việt Nam.

Lewis Cooper, chuyên gia kinh tế tại IHS Markit nói, sự bùng phát của đại dịch Covid-19 tại khu vực ASEAN và các biện pháp phong tỏa chặt chẽ hơn khiến lĩnh vực sản xuất của khu vực tiếp tục lún sâu vào suy thoái trong tháng 8. Hơn nữa, đây là lần đầu tiên kể từ tháng 5/2020 tình trạng suy giảm được ghi nhận ở tất cả 7 quốc gia khảo sát trong tháng 8 và điều này cho cho thấy ảnh hưởng nghiêm trọng của số ca nhiễm Covid-19 tăng và các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt hơn trong khắp khu vực.