Có nên áp dụng thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng?

GIA NGUYỄN• 11/02/2023 04:30

Với việc thuế suất đối với thu nhập từ trúng thưởng hiện chỉ 10%, theo các chuyên gia, đề xuất thay đổi cách thức điều tiết thuế TNCN cho phần thu nhập từ trúng thưởng là cần thiết…

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần tính đến hài hòa… lợi ích

Vừa qua, Bộ Tư pháp công bố tài liệu họp Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh năm 2023. Một trong những nội dung được nhiều người quan tâm là đề nghị sửa đổi Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN), trong đó, đề xuất áp dụng thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng, điều tiết ở mức thuế suất cao đối với phần thu nhập cao hơn thay cho một mức thuế suất như hiện hành.

Nhiều ý kiến cho rằng, Cần thiết xây dựng biểu thuế lũy tiến với thu nhập từ trúng thưởng - Ảnh minh họa: ITN

Thuế suất đã và đang áp dụng đối với thu nhập từ trúng thưởng hiện chỉ 10% - Ảnh minh họa: ITN

Cụ thể, theo báo cáo của Chính phủ, từ khi Việt Nam xuất hiện mô hình trả thưởng của xổ số điện toán Vietlott, có ý kiến cho rằng, cần nghiên cứu để có quy định thu thuế TNCN đối với người trúng thưởng loại hình này phù hợp hơn với lý do tỷ lệ đóng thuế ở Việt Nam quá ít so với các nước. Do đó, cần tăng mức thuế suất đối với thu nhập từ trúng thưởng.

Mặc dù, mức thuế suất cụ thể cần được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với bối cảnh trong nước cũng như thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc sửa đổi thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng sẽ góp phần điều tiết hợp lý thuế TNCN đối với thu nhập từ trúng thưởng, qua đó hỗ trợ cho quá trình tái cơ cấu lại ngân sách Nhà nước theo các mục tiêu và định hướng đã đề ra.

Thông tin với báo chí, ThS Lê Nhật Bảo - Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh cho rằng, hiện nay cho dù số tiền trúng thưởng là 11 triệu đồng hay 100 tỷ đồng thì thuế suất tính là như nhau, mức thuế suất như vậy là khá thấp, đặc biệt là rất thấp nếu so sánh với nhiều quốc gia trên thế giới.

“Việc điều chỉnh chính sách thuế TNCN tại nhiều quốc gia hiện nay là tăng thuế suất với thu nhập cao, tăng ngưỡng thu nhập tính thuế, áp dụng biểu thuế suất lũy tiến với thu nhập từ tiền lương, tiền công, thu thuế với cá nhân có thu nhập từ trúng thưởng… Xu hướng này đang ngày càng phổ biến. Việt Nam cũng nên có những thay đổi để cải cách đồng bộ hệ thống thuế nói chung và chính sách thu thuế đối với thu nhập từ trúng thưởng nói riêng, phù hợp với thông lệ quốc tế”, ThS Lê Nhật Bảo chia sẻ.

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần lưu ý đến lợi ích của người có thu nhập thấp

dfbsgb

Nhiều ý kiến cho rằng, cần thiết xây dựng biểu thuế lũy tiến với thu nhập từ trúng thưởng - Ảnh minh họa: ITN

Theo ThS Lê Nhật Bảo, không phải đến năm 2023 các cơ quan chức năng mới đề xuất tính toán lại mức thuế suất đối với thu nhập từ trúng thưởng mà vấn đề này đã được thảo luận từ nhiều năm trước. Càng về sau thì các loại hình trò chơi, cuộc thi mang tính chất may mắn càng đa dạng với cơ cấu giải thưởng có mức độ chênh lệch rất lớn, nếu chỉ áp dụng cứng nhắc một mức thuế suất như hiện nay thì khó có thể đảm bảo tính công bằng và khả năng phân phối thu nhập của thuế.

“Tôi đồng tình với đề xuất điều tiết ở mức thuế suất cao đối với phần thu nhập cao hơn thay cho một mức thuế suất như hiện hành. Tuy nhiên, không nên xây dựng biểu thuế suất quá cao - điều này có thể làm cho người nộp thuế thấy việc nộp thuế trở thành một gánh nặng, làm gia tăng tình trạng trốn thuế. Học tập kinh nghiệm từ nhiều quốc gia khác, biểu thuế suất này nên dao động 10%-30% là phù hợp”, ThS Lê Nhật Bảo bày tỏ.

Thực tế, việc áp dụng mức thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ trúng thưởng đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Như tại Mỹ, thu nhập từ trúng xổ số ròng được coi là thu nhập chịu thuế thông thường, vì vậy, đối với nguồn thu nhập này, cá nhân chịu mức thuế suất ban đầu là 25%, phần còn lại sẽ được nộp bổ sung khi quyết toán thuế theo biểu thuế suất lũy tiến (mức thuế suất cao nhất là 37%).

Hay như tại ở Bồ Đào Nha, giải xổ số nào trị giá hơn 5.000 euro đều bị đánh thuế ở mức 20%. Trong khi ở Thụy Sĩ, mức thuế sẽ là 35% đối với bất kỳ khoản tiền thắng cược nào trên 1 triệu franc Thụy Sĩ, còn Tây Ban Nha sẽ thu 20% thuế đối với tất cả giải thưởng hơn 40.000 euro.

Ngay tại Đông Nam Á, người trúng thưởng ở Philippines với mức thưởng dưới 10,000 PHP áp dụng mức thuế lũy tiến; trên 10.000 PHP áp dụng mức thuế suất 20%.

Đặc biệt, tại Ấn Độ, tiền nhận được từ trúng xổ số, trò chơi truyền hình, câu đố ô chữ, đua ngựa… được xem như là các khoản thu nhập từ các nguồn khác. Và theo Luật thuế thu nhập của nước này, toàn bộ thu nhập từ các nguồn đã nêu sẽ bị đánh thuế với mức thuế suất 30% cùng với một số loại phí, phụ phí. Điều này có nghĩa tổng mức thuế do trúng thưởng có thể lên tới 35,53% tùy thuộc vào loại thuế thu nhập.

Bên cạnh những nội dung đã nêu, góp ý về việc xây dựng biểu thuế lũy tiến với thu nhập từ trúng thưởng, nhiều ý kiến cũng cho rằng, mức thuế suất lũy tiến nên áp dụng với tất cả loại hình xổ số, tức cho Vietlott, xổ số kiến thiết truyền thống và các loại hình trúng thưởng tương tự. Đồng thời, cần xây dựng bậc thuế phù hợp phụ thuộc vào số tiền trúng số nhiều hay ít để đánh thuế mà không phân biệt các loại hình xổ số để đảm bảo tính công bằng.