Điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân để đảm bảo công bằng

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần tính đến hài hòa… lợi ích

Chính sách thuế thu nhập cá nhân đã và đang cho thấy nhiều bất cập tồn tại khi nguồn thu luôn cao và vượt dự toán, trong khi cuộc sống của người nộp thuế vẫn khó khăn - Ảnh minh họa: ITN

Anh bạn tôi đập khá mạnh chiếc điện thoại xuống mặt bàn lộ rõ vẻ bực tức:

- Không hiểu tại sao lại có sự chậm trễ về việc điều chỉnh mức nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và giảm trừ gia cảnh trong khi dân chúng phản đối, báo chí lên tiếng mạnh mẽ đến như thế này rồi mà vẫn không có thông tin trả lời, giải thích hay điều chỉnh kế hoạch sửa đổi cho hợp lý.

Anh ngồi cạnh nói theo:

- Dân làm công ăn lương phải nộp đủ loại bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp, phí công đoàn còn ma chay, cưới xin, giỗ chạp, thăm hỏi ốm đau ở chỗ làm việc… cái gì cũng cấu vào lương. Hàng tháng, cầm phiếu lương thấy phần nộp thuế TNCN là xót lắm. Giảm phần ấy là chí ít cũng không phải căng mắt lên căn khi đổ xăng xe. Cay nhất là tháng nào tăng ca, thêm giờ cày bở hơi tai thì bị lên mức chịu thuế bị trừ nhiều hơn. Bất công và bấp cập quá các ông ạ.

Mấy anh em ngồi cà phê ngày nghỉ mà nghe đủ lời than phiền từ giới làm công ăn lương. Anh Tiến làm kinh doanh nhỏ thì cứ tủm tỉm cười. Anh Long bạn tôi làm cho công ty nước ngoài lâu năm thì giận dỗi:

- Ông Tiến này, cửa hàng của ông doanh thu và lãi ròng hàng tháng cao gấp nhiều lần tôi mà tôi thấy chả phải nộp thuế TNCN như thế có công bằng không nhỉ? Tiếng là trưởng phòng làm ở công ty, tập đoàn lớn, nhưng tiền phải gọi ông chủ quán bán thiết bị điều hoà bằng cụ ông Tiến nhỉ. Tí ông trả tiền cà phê hết đi nhé.

Anh Tiến cười khì khì, nhưng vẫn cãi:

- Chính sách thì anh đi mà hỏi Nhà nước, Chính phủ, chính quyền nhé, tôi thì cứ thế đấy, cà phê cứ để đấy tôi trả. Ông đòi công bằng thì ông phải bảo đi thu thuế TNCN của đội ca sĩ, diễn viên ấy, thù lao, cát xê, tiền đi dự tiệc, sự kiện ấy… đè ra nộp thuế hết thì mới công bằng. Các điểm du lịch tâm linh, đền chùa ấy cũng hạch toán rồi kiểm toán làm đủ thì hãy tị nạnh nhé.

Theo chuyên gia, việc sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân cần làm sớm và tính đến hài hòa lợi ích của các thành phần trong xã hội - Ảnh minh họa: ITN

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Nên "khoan thư sức dân"

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Sao phải chờ đến 2026?

>> Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần lưu ý đến lợi ích của người có thu nhập thấp

Ngồi nghe các anh tranh cãi kiểu bình dân “ngồi thùng trấu nói chuyện thế giới”, thật đấy, nhưng đó là tiếng nói thật lòng, bức xúc thật lòng của người dân lao động với chính sách về thuế TNCN.

Người lao động có trình độ cao, cống hiến, đóng góp nhiều mới đạt mức lương để nộp thuế TNCN, nhưng vì có thu nhập cao nên họ có quyền hưởng và đòi hỏi cuộc sống có mức độ, chất lượng cao. Họ dám vay ngân hàng để mua nhà, mua ô tô trả góp và ra sức làm việc để trả nợ và tích luỹ.

Trong khi mức bậc đóng thuế TNCN cứ như cái cầu thùm nơi lễ hội mùa xuân. Người lao động phải căn sao cho mức thu nhập của mình ngấp nghé ngưỡng phải nộp ở mức cao để tránh bị thiệt. Chứ nộp tới mức 35% thì nói thật “của đau con xót”, hùng hục cày ải làm việc để rồi có khi bản thân không kịp hưởng gì ngoài giấc ngủ mê mệt sau những giờ làm việc căng thẳng, mệt mỏi thì quả thực là bất công.

Có người có bố mẹ già tuy có lương hưu, nhưng khi các cụ ốm đau thì số tiền thuốc phải chi ngoài bảo hiểm chi trả sẽ ngốn nhanh số tiền các cụ tiết kiệm và con cái sẽ còng lưng ra gánh dù các cụ không hề được là đối tượng giảm trừ gia cảnh.

Nhiều gia đình có bố, mẹ làm việc lương cao mà vẫn hết sức túng bấn khi có việc, giấc mơ cho con cái học trường quốc tế lại xa vời hơn với người kinh doanh nhỏ lẻ chẳng công ty, biển hiệu mà thực thu thì lại cao gấp nhiều lần.

Dòng chảy kinh tế trong xã hội được tạo bởi nhiều nguồn và các mắt xích liên kết với nhau, không giảm thuế TNCN bắt buộc người lao động phải thắt chặt chi tiêu, hàng hoá sẽ không lưu thông, dịch vụ không phát triển..., các doanh nghiệp sản xuất sẽ ứ đọng sản phẩm, dịch vụ, nhu yếu phẩm cũng tiêu thụ kém sẽ kéo lùi cả nền kinh tế lại.

Điều chỉnh thuế TNCN sớm chính là “khoan thư sức dân” làm kế “sâu rễ, bền gốc”, vì dân có giàu thì nước mới mạnh. Rất mong các nhà làm chính sách lắng nghe tiếng nói người dân, doanh nghiệp đừng “mũ ni che tai” lảng tránh sự thật là người lao động đang rất mong sự điều chỉnh sớm.

Giới trẻ có câu “nếu muốn người ta sẽ tìm cách, không muốn người ta sẽ tìm lý do”, việc hãy biến khẩu hiệu “nhân dân là trên hết, trước hết” thành hiện thực bằng việc tìm cách nhanh chóng điều chỉnh mức nộp thuế TNCN mức giảm trừ gia cảnh đảm bảo hài hoà lợi ích giữa nhà nước và nhân dân.

Tổng cục thuế công bố năm 2022 cả nước  thu thuế TNCN đạt 166.733 tỉ đồng, đạt 138% dự toán và tăng 27% so với cùng kỳ năm 2021. Như vậy, so với mức dự toán đề ra vào đầu năm, thuế TNCN năm 2022 đã thu vượt 48.658 tỉ đồng. Trong 10 năm qua, số thu thuế TNCN đã tăng gấp 3,6 lần, đạt mức kỷ lục vào năm 2022. 

Thuế thu nhiều số vốn đầu tư công bị đọng lại, nằm đấy trong khi đời sống sinh hoạt nhân dân lao động thì gặp nhiều khó khăn, người dân bức xúc thì cần lắm sự lên tiếng của nhà quản lý có trách nhiệm. Người lao động mong chờ đón nhận tin vui mới về thuế TNCN trong tiết xuân ấm áp dễ chịu biết bao nhiêu?