Khởi nghiệp liêm chính để phát triển bền vững

HOÀNG QUÂN• 16/01/2022 08:11

Khởi nghiệp liêm chính là phẩm chất, chuẩn mực đạo đức và luân lý cơ bản, hàng đầu của mỗi startup đối với cộng đồng xã hội.

>>Kinh doanh liêm chính: "Chìa khóa" thành công và vững bền

Nằm trong khuôn khổ Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia năm 2022 và Chương trình Youth Co:Lab của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc UNDP Việt Nam, với sự tài trợ của Citi Foundation, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã tổ chức khóa đào tạo: “Tối ưu mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo và Liêm chính” dành cho đối tượng học viên tham dự là người điều hành của các doanh nghiệp mới và startup, thanh niên lập nghiệp và các học viên đã tham gia các khóa đào tạo về Khởi nghiệm Liêm chính và Đổi mới sáng tạo do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức.

Chính phủ đã và đang rất nỗ lực để xây dựng văn hóa không tham nhũng, coi đó là nền tảng phát triển bền vững. Xây dựng văn hóa kinh doanh liêm chính là một yêu cầu quan trọng đã được đặt ra. Nghị quyết về Phát triển bền vững đến 2030 đã được Chính phủ ban hành năm 2020, trong đó định hướng tới xã hội không tham nhũng, xây dựng kinh doanh liêm chính. Luật Phòng chống tham nhũng cũng đã đề cập đến các qui định phòng, chống tham nhũng không chỉ ở khu vực công mà ở cả khu vực tư.

Liêm chính là phẩm chất, chuẩn mực đạo đức và luân lý cơ bản, hàng đầu của mỗi cá nhân và cộng đồng trong đời sống xã hội. Nó là nguyên tắc quan trọng nhất quy định sự hành xử của con người trong tất cả các lĩnh vực hoạt động, không chỉ trong chính trị mà còn cả trong kinh tế. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường, nguyên tắc liêm chính được giới kinh doanh và doanh nghiệp hết sức đề cao.

TS Đàm Quang Thắng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam, Chuyên gia Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn khởi nghiệp Quốc gia - VSMA

TS Đàm Quang Thắng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam, Chuyên gia Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn khởi nghiệp Quốc gia - VSMA chia sẻ: Các hoạt động liên quan đến triển khai thực hiện kinh doanh liêm chính đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, là một trong những hoạt động rất có ý nghĩa đối với hệ sinh thái khởi nghiệp của chúng ta tính đến thời điểm này.

Theo đó, những hoạt động đã dần được lan tỏa, thông qua nhiều giai đoạn, như giai đoạn một, đào tạo với điểm nhấn lớn nhất là chúng ta ra mắt được câu lạc bộ khởi nghiệp liêm chính quốc gia, với nòng cốt dựa trên những học viên đã được đào tạo, tập huấn, thực hành liêm chính. Những hoạt động của câu lạc bộ khởi nghiệp liêm chính quốc gia cũng có những hoạt động rất ý nghĩa hàng tháng, có các chia sẻ về kinh doanh, về liêm chính và mời được các diễn giả có tầm ảnh hưởng lớn trong nhiều hoạt động sản xuất kinh doanh, nhằm giúp tối ưu các nguồn kinh doanh trong khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Ông Thắng nhấn mạnh, liêm chính đóng một vai trò rất quan trọng, là hoạt động cốt lõi thực sự để giúp cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo giảm thiểu được rủi ro của doanh nghiệp nói chung, và gia tăng được cơ hội hợp tác với các nguồn lực khác. Đồng thời giảm thiểu được các tác động tiêu cực đối với môi trường, trong đó có môi trường kinh doanh, tiến tới việc kinh doanh phát triển bền vững.

“Khi triển khai các hoạt động liêm chính với cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tôi hy vọng với khóa tập huấn, cùng sự tham gia của hội đồng cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, những người có kinh nghiệm trong việc kinh doanh, đưa ra các tình huống thực hành và đặc biệt là cung cấp cho chúng ta những tư duy, những bộ công cụ bộ kỹ năng để tối ưu được nguồn kinh doanh. Mặt khác, gắn các hoạt động kinh doanh vào trong hoạt động liêm chính và trong kinh doanh, chứ không chỉ đơn thuần truyền tải lý thuyết như thế nào là liêm chính. Với kinh nghiệm của hội đồng cố vấn và các giảng viên, tôi tin là có thể giúp các bạn thực hành liêm chính một cách tốt nhất”, ông Thắng chia sẻ.

Ông Nguyễn Tiến Trung – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Kankyo Việt Nam

Ông Nguyễn Tiến Trung – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Kankyo Việt Nam nhận định: Để đưa được các yếu tố đổi mới sáng tạo và liêm chính vào các doanh nghiệp khởi nghiệp là vấn đề tương đối khó. Tuy nhiên, khá nhiều chương trình đã được tổ chức và đều có sự tham gia của các học viên, thì đây là một tín hiệu rất đáng mừng.

Trong các buổi học tới đây sẽ có những “case study” rất điển hình về những câu chuyện gắn liền với các mô hình hoạt động kinh doanh, gắn với chủ đề liêm chính, tinh gọn.

Ông Trung nêu ví dụ, có rất nhiều doanh nghiệp bị thất bại vì không có sự tinh gọn, trong sạch trong hoạt động kinh doanh ở giai đoạn ban đầu, đây cũng là nguyên nhân gây ra các hoạt động không liêm chính cho chính họ. Ví dụ như WeFit - một trong những startup có tiếng và gần đây là trường hợp của Vu Food là những điển hình của câu chuyện về việc không đưa được tinh gọn vào quy trình sản xuất, kinh doanh, dẫn tới việc thất bại. Như vậy, các yếu tố liên quan đến liêm chính đang được thể hiện một cách rất “xấu xí” trong cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, câu chuyện của Vu Food mới xảy ra cách đây một tuần, cũng là một trong những dự án đã tham gia rất nhiều các chương trình của chúng ta trong giai đoạn vừa qua.

“Theo tôi, trong những giai đoạn đầu tiên, mục tiêu của mỗi một dự án phải làm gì trong các hoạt động liên quan tới kinh doanh, thì cần đặt các yếu tố về tinh gọn lên hàng đầu để dẫn tới việc minh bạch trong toàn bộ câu chuyện về kinh doanh trong tương lai. Từ đó, tạo ra những tiền đề giúp chúng ta càng ngày càng minh bạch và đem được đến những giá trị tốt hơn cho cộng đồng, xã hội. Khi chúng ta phát triển lên được những tầm cao mới, các hoạt động liên quan tới quản trị doanh nghiệp ở quy mô lớn hơn sẽ không gây ra chuyện đổ vỡ, gây ra sự không liêm chính trong doanh nghiệp.

Bản thân ban đầu các doanh nghiệp đều mong muốn theo đuổi liêm chính, nhưng khi bước vào “cuộc chơi” càng lớn, sự đổ vỡ trong các mô hình tự quản trị không bài bản thì đều dẫn tới những hành động không liêm chính cho các doanh nghiệp”, ông Trung phân tích.

Ông Trương Thanh Hùng- Giám đốc Finno Group

Ông Trương Thanh Hùng- Giám đốc Finno Group.

Ông Trương Thanh Hùng - Giám đốc Finno Group bày tỏ về quan điểm của mình, chúng ta đang nói nhiều đến câu chuyện kinh doanh dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo và liêm chính, nhưung liêm chính nghĩa là gì và liêm chính có phải là nghiêm túc hay không?

Theo ông Hùng, chúng ta được nghe rất nhiều về khái niệm đổi mới sáng tạo, có lẽ là từ khóa “hot” nhất trong 2-3 năm trở lại đây. Trong khởi nghiệp có khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và trong các lĩnh vực khác cũng luôn nói đến đổi mới sáng tạo, nhưng riêng cụm từ “liêm chính” là cụm từ vừa mới xuất hiện sau đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

“Chúng tôi cùng hội đồng cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia là những người đã có rất nhiều năm cố gắng lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong công việc điều hành kinh doanh, chúng tôi cũng có duyên đồng hành cùng UNDP và Đại sứ quán Anh để thực hiện lan tỏa tinh thần liêm chính trong kinh doanh. Sau một khoảng thời gian đã thực hành và trải nghiệm chương trình này, chúng tôi thấy bản chất các khái niệm cũng chỉ là một.

Nhiều người nghĩ, đổi mới sáng tạo là làm cái gì đó rất khác, vậy có những biến tướng của đổi mới sáng tạo trong những năm gần đây mà mọi người có thể theo dõi. Rất nhiều trường hợp làm giống đổi mới sáng tạo và vì thế đổi mới sáng tạo không còn là đổi mới sáng tạo đúng nghĩa nữa. Lúc này chính là lúc cần gắn kết thêm yếu tố liêm chính, đây là một mảnh ghép vô cùng hoàn hảo, mà chúng tôi mong muốn tất cả các chương trình huấn luyện khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ nay trở đi sẽ luôn gắn thêm từ liêm chính, để thúc đẩy việc kinh doanh tốt hơn, tránh lạm dụng các cách thức không đúng”, ông Hùng nói.

Cũng theo phân tích của ông Hùng, việc đổi mới sáng tạo “biến tướng” giúp thúc đẩy hoạt động kinh doanh trước mắt, nhưng không lường trước được hậu quả về lâu dài. Về bản chất, những sự vi phạm đó là vi phạm về nguyên lý vận hành một doanh nghiệp theo phương pháp đổi mới sáng tạo, là vi phạm tiêu chí về liêm chính, nó sẽ là nguyên nhân làm cho chúng ta sụp đổ trong tương lai.

“Chủ đề này tương đối thách thức đối với các giảng viên và chúng tôi sẽ cố gắng chia sẻ để các anh chị có thể hình dung được, kinh doanh liêm chính trong môi trường kinh doanh quốc tế, cũng như tại Việt Nam thì chúng ta có thể làm được hay không? Rất nhiều quan điểm đưa ra, làm gì có sự liêm chính tồn tại trong kinh doanh và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, chúng ta luôn có thể làm một điều gì đó tốt hơn trong mọi hoàn cảnh và đó là những nỗ lực mà những người chịu trách nhiệm được hội đồng phân công chia sẻ với các anh chị học viên trong ba ngày, để có thể tối ưu được mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo và kinh doanh liêm chính”, ông Hùng khẳng định.

Liêm chính trong kinh doanh là vấn đề được quan tâm bởi nó liên quan trực tiếp đến việc xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường của đất nước. Nhưng nó cần được bảo đảm nguyên tắc, chuẩn mực liêm chính trong kinh doanh là trách nhiệm, nghĩa vụ chung của cả xã hội.

Khởi nghiệp liêm chính, không chỉ góp phần tích cực vào việc phòng, chống tham nhũng, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, mà còn được coi là một trong những yếu tố quan trọng giúp cho doanh nghiệp có thể thành công, phát triển bền vững, góp phần hồi phục và thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững.

Khởi nghiệp liêm chính không khó, startup cũng không cần đầu tư quá nhiều chi phí cho việc này, quan trọng là tinh thần nghiêm túc, trước tiên là tuân thủ tốt pháp luật; sau đó có thể áp dụng các bộ qui tắc ứng xử nội bộ để quản lý, tôn trọng khách hàng, giữ cam kết, giữ lời hứa, minh bạch, chính trực và thực hiện nhất quán các cam kết với các bên liên quan.