Đại dịch COVID-19 và sự bùng nổ của thương mại điện tử tại châu Á

An Chi• 25/08/2020 04:45

Nhiều người dùng đang thay đổi thói quen mua sắm, từ trực tiếp sang trực tuyến. Người mua hàng có thể dễ dàng so sánh giá các sản phẩm trên các trang web bán hàng...

Lucy Wang - một bà mẹ hai con ở Thượng Hải, thường có thói quen mua sắm các sản phẩm trẻ em từ nước ngoài. Thông qua những tiếp viên hàng không bay các chuyến quốc tế, cô Wang có thể nhanh chóng nhận được những món hàng mà cô đặt chỉ trong vòng vài ngày.

Công nhân xếp hàng hóa lên máy bay phản lực thuộc sở hữu của SF Express, một trong những công ty hậu cần lớn nhất ở Trung Quốc. Trong những năm gần đây, công ty đã đẩy mạnh hoạt động của nền tảng trung chuyển, SF Buy

Công nhân xếp hàng hóa lên máy bay thuộc sở hữu của SF Express - một trong những công ty hậu cần lớn nhất ở Trung Quốc. Trong những năm gần đây, công ty đã đẩy mạnh hoạt động của nền tảng trung chuyển SF Buy

Người mua hàng cá nhân, được gọi là daigou - tiếng Trung Quốc có nghĩa là "người mua hàng thay thế" – từ lâu đã trở thành một trong những kênh chính để người Trung Quốc mua các sản phẩm từ nước ngoài.

Thế nhưng, đại dịch COVID-19 xảy ra đã làm gián đoạn hầu hết các chuyến bay quốc tế, ngành công nghiệp daigou trị giá hàng tỷ USD ở Trung Quốc phải đối mặt với một thách thức chưa từng có. Chính sự gián đoạn này đã buộc những người mua sắm như Wang tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

"Tôi cần một cách khác để mua các sản phẩm đáng tin cậy ở nước ngoài", cô Wang nói, "nhưng việcđặt hàng trực tiếp từ các chợ thương mại điện tử nước ngoài khó hơn tôi nghĩ rất nhiều. Phần nhiều trong số đó chỉ nhận giao hàng trong nội địa của họ hoặc nếu không họ sẽ tính phí vận chuyển rấtđắt."

Ngay cả khi các thương hiệu và trang thương mại điện tử chuyên bán lẻ nhấn mạnh rằng họ sẽ tập trung vào bán hàng trực tuyến để bù đắp cho doanh số bị mất do đại dịch, thì vấn đề vận chuyển quốc tế vẫn là một rào cản đối với nhiều người mua sắm. Điều này đã tạo ra các dịch vụ ngoại vi, bao gồm trung chuyển xuyên biên giới và các nền tảng trung gian có khả năng thu hẹp khoảng cách thị trường.

Buyandship là một công ty có trụ sở tại Hồng Kông đã xây dựng hoạt động kinh doanh của mình bằng cách cung cấp dịch vụ trung chuyển cho người tiêu dùng ở Châu Á. Sau khi khách hàng mua một mặt hàng từ một trang web nước ngoài, trước tiên bưu kiện sẽ được gửi đến một cơ sở lưu trữ ở nước ngoài của Buyandship trước khi được chuyển về nước của người mua.

Hiện Buyandship đang vận hành các kho hàng tại Mỹ, Ý, Nhật Bản, Australia và Trung Quốc đại lục. Nhu cầu về các dịch vụ trung chuyển đã tăng vọt khi đại dịch COVID-19 khiến nhiều người chuyển sang mua sắm trực tuyến. Buyandship cho biết hoạt động kinh doanh của họ, tính theo số lượng đơn đặt hàng, đã tăng gấp ba lần trong quý đầu tiên của năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019.

Giám đốc điều hành của Buyandship Wilson Chan cho biết: “Quý đầu tiên thường là mùa thấp điểm của chúng tôi, vì tất cả các đợt bán hàng Giáng sinh và cuối năm đã kết thúc. Nhưng Quý 1/2020 đã ghi nhận sự đột biến chưa từng có của của các đơn hàng”.

Mặc dù ban đầu, nhu cầu mua hàng trực tuyến tăng đột biến do đại dịch COVID-19, ông Chan cho biết nhiều người dùng đang thay đổi thói quen mua sắm, từ trực tiếp sang trực tuyến vì sự chênh lệch giá bán lẻ giữa các quốc gia, cũng như người mua hàng có thể dễ dàng so sánh giá các sản phẩm trên các trang web bán hàng khác nhau trên thế giới. "Trung bình, khách hàng của chúng tôi có thể tiết kiệm khoảng 30% chi phí bằng cách mua hàng từ các trang web ở Anh hoặc Mỹ", ông Chan cho biết.

Ngày càng có nhiều công ty vận chuyển tận dụng lợi thế của hình thức chênh lệch giá trên internet này để thu hút người tiêu dùng. SF Express, một trong những công ty hậu cần lớn nhất ở Trung Quốc, trong những năm gần đây đã mở rộng nền tảng trung chuyển của mình - SF Buy.

Mặc dù vậy, không phải mô hình bán hàng quốc tế này nhận được sự ủng hộ của tất cả các thị trường. Theo ông Shota Naoi - Giám đốc điều hành của Beenos có trụ sở tại Tokyo, nhiều trang web thương mại điện tử ở Nhật Bản có xu hướng “lạnh nhạt” với khách hàng nước ngoài, do sự phức tạp của hoạt động bán hàng quốc tế, cũng như chính sách hỗ trợ khách hàng.

Shota Naoi, Giám đốc điều hành của Beenos. Nó hợp tác với hơn 2.200 trang web ở Nhật Bản, cho phép người mua hàng nước ngoài mua hàng từ các trang web thông qua nền tảng bên thứ ba.

Shota Naoi, Giám đốc điều hành của Beenos. Nền tảng này đã hợp tác với hơn 2.200 trang web ở Nhật Bản, cho phép người mua hàng nước ngoài mua hàng từ các trang web thông qua nền tảng bên thứ ba.

Vì lý do trên, nhiều nhà bán lẻ trực tuyến ở Nhật Bản chỉ bán hàng trực tiếp cho người mua tại thị trường nội địa. Để khắc phục những bất tiện này, một số công ty kho vận đã bắt tay hợp tác với hơn 2.200 trang web thương mại điện tử ở Nhật, bao gồm chợ trực tuyến Rakuten và cũng như trang mua bán đồ cũ Mercari. Điều này cho phép người mua hàng ở nước ngoài có thể mua hàng từ các trang thương mại điện tử tại Nhật Bản thông qua một nền tảng giao hàng của bên thứ 3.

Doanh nhân Naoi chia sẻ: “Có rất nhiều thương hiệu chất lượng cao ở Nhật Bản đã thu hút được sự quan tâm rất lớn từ người mua hàng từ nước ngoài, nhưng nhiều công ty tại Nhật Bản lại không biết cách phục vụ loại hình khách hàng này. Vì vậy, nền tảng của chúng tôi sẽ giúp kết nối họ với thị trường quốc tế."

"Vì ngày nay mọi người không thể đến Nhật Bản để mua sắm, nên doanh số bán hàng trực tuyến của chúng tôi đã tăng đáng kể", vị doanh nhân này chia sẻ thêm, và cho biết rằng các mặt hàng như đồ chơi, thực phẩm chức năng, sữa của Nhật Bản được khách hàng quốc tế đặc biệt ưa chuộng.

Trước khi COVID-19 bắt đầu tàn phá thế giới, chuyên gia nghiên cứu thị trường Euromonitor International ước tính rằng thương mại điện tử xuyên biên giới ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sẽ tăng trưởng gần 130% từ năm 2019 đến năm 2024. Tuy nhiên SARS-CoV-2 xuất hiện và làm đảo lộn tất cả. Trước thực tế đó, nhà phân tích cao cấp Simon Haven tại Euromonitor cho biết: “Chúng tôi hiện đang điều chỉnh các số liệu của mình theo tình hình mới, nhưng chúng tôi mong đợi một xu hướng mua sắm mới bất chấp đại dịch,” Simon Haven, nhà phân tích cấp cao tại Euromonitor cho biết.

Trong bối cảnh dịch bệnh, CEO Chan của Buyandship cho biết ông "lạc quan một cách thận trọng" về triển vọng kinh doanh, vì các hạn chế đi lại kéo dài sẽ thúc đẩy việc mua các sản phẩm nước ngoài trực tuyến, mặc dù mức tăng trưởng mạnh mẽ của quý đầu tiên đã chậm lại. Ông nói: “Chúng tôi vẫn đang chứng kiến sự tăng trưởng dần về số lượng người dùng dài hạn”.

Tại Việt Nam, mặc dù thương mại điện tử đã có những bước tiến vượt bậc nhưng vẫn tồn tại không ít những thách thức, rào cản, dẫn đến thương mại điện tử vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng. Để giải quyết vấn đề này đòi hỏi Nhà nước và doanh nghiệp cùng cần đưa ra các biện pháp thiết thực nhằm nâng cao cơ sở hạ tầng công nghệ, bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao lòng tin của người tiêu dùng với hoạt động mua sắm trực tuyến, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho thương mại điện tử, thực hiện hiệu quả khâu phân phối hàng hóa, đảm bảo an toàn trong các giao dịch tài chính.

Theo một khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), 76% số người được hỏi cho biết họ mua hàng trực tuyến nhiều hơn so với thông thường, trong khi chỉ có 15% số người được hỏi cho biết họ sẽ mua sắm với tần suất tương đương. Chỉ có 9% trả lời là họ ít mua sắm trực tuyến hơn.

Theo ông Nguyễn Bình Minh - Ủy viên Ban Chấp hành VECOM, “quy mô các sàn thương mại điện tử của Việt Nam đang ngày càng lớn, trị giá nhiều sàn đang được đánh giá cao, nếu có sự hợp nhất của một số sàn thì sẽ có thể hình thành nên các doanh nghiệp thương mại điện tử có giá trị lên đến hơn 1 tỉ USD”.