Thủy sản gặp khó vì “bó” kiểm dịch: Sẽ tiếp thu, xử lý, trình Thủ tướng

ANH KHÔI• 09/07/2021 14:00

Trước những bức xúc, vướng mắc của doanh nghiệp thời gian qua, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định sẽ tiếp thu, tổng hợp xử lý, trình Thủ tướng trước ngày 15/7/2021...

Theo đó, ngày 07/7, với mong muốn doanh nghiệp đóng góp ý kiến không chỉ về mặt chính sách, thể chế pháp luật mà cả về thái độ làm việc của cán bộ trong ngành nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã có buổi làm việc với 11 lãnh đạo Hiệp hội, Hội, do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp chủ trì.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, thời gian qua Bộ đã thành lập tổ rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ NN&PTNT mong muốn doanh nghiệp đóng góp ý kiến không chỉ về mặt chính sách, thể chế pháp luật mà cả về thái độ làm việc của cán bộ trong ngành nông nghiệp. Các ý kiến, vướng mắc của doanh nghiệp sẽ được tiếp thu, tổng hợp xử lý, trình Thủ tướng trước ngày 15/7/2021.

Bộ NN&PTNT làm việc tiếp thu ý kiến về những khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp thời gian qua

Cùng với đó, bà Nguyễn Thị Mai Hiên - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ NN&PTNT) cũng cho rằng, trong lần rà soát lần này, Bộ sẽ tập trung vào ba lĩnh vực trọng tâm, gồm: đánh giá đề xuất hoàn thiện thể chế về đất đai, đặc biệt là đất trồng lúa và đất lâm nghiệp; thể chế đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm đầu tư cho xây dựng cơ bản, đầu tư cho sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn và chuyên đề trọng tâm thứ ba là rà soát đề xuất hoàn thiện các thể chế thúc đẩy các hình thức tổ chức sản xuất trong nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.

Theo bà Hiên, thông qua rà soát, Bộ NN&PTNT đã xác định được một số nội dung cần phải xử lý rất nhanh và khẩn trương trong tháng 7/2021, ví dụ như về việc thẩm tra, thẩm định, giám sát, đánh giá thực tế tại cơ sở để cấp các loại giấy phép, giấy chứng nhận...

Trước đó, liên quan đến những bất cập đang tồn tại, nhiều hiệp hội cũng đánh giá, một số cơ quan thuộc Bộ NN&PTNT đã “đẻ” thêm thủ tục rồi cắt giảm để báo cáo thành tích.

Thực tế, như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin và có văn bản gửi đến các bộ, ngành liên quan, về trường hợp của ngành thủy sản, khi hàng loạt văn bản của Bộ NN&PTNT dù liên tục được sửa đổi, bổ sung theo tinh thần Nghị quyết số 19 và sau này là Nghị quyết số 02 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và cắt giảm kiểm tra chuyên ngành, thế nhưng, càng sửa đổi, bổ sung thì Danh mục hàng hoá phải kiểm dịch càng tăng, đặc biệt là việc đưa các sản phẩm thuỷ sản chế biến từ động vật, sản phẩm động vật hoặc sản phẩm có chứa “sản phẩm động vật” (hàng khô, đồ hộp, nấu chín, ăn liền, đông lạnh…) vào danh mục phải kiểm dịch (bệnh) theo Luật Thú y đã tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Cụ thể, Danh mục hàng phải kiểm dịch theo quy định tại các Thông tư số 26/2016/TT-BNN và Thông tư số 36/2018/TT-BNN, Thông tư 15/2018/TT-BNN là rất rộng, các container hàng nhập khẩu đều phải kiểm tra 100% (hồ sơ, cảm quan) dù là nhập cho mục đích gì (gia công hàng xuất khẩu, hay tiêu dùng nội địa) và có lịch sử ra sao; việc lấy mẫu kiểm nghiệm áp dụng khi có nghi ngờ đối với hàng nhập để sản xuất xuất khẩu, gia công xuất khẩu và 20% số lô/năm đối với hàng nhập để tiêu dùng nội địa.

Những Thông tư của Bộ NN&PTNT đã gây vướng mắc cho ngành thủy sản khi càng sửa đổi càng tăng Danh mục hàng hóa phải kiểm dịch

Theo số liệu công bố của Dự án TFP tại Hội thảo góp ý Dự thảo sửa đổi Thông tư 15/2018/TT-BNNPTNT (về mã H/S hàng hoá phải kiểm tra nhập khẩu) ngày 25-26/01/2021, thì tính đến tháng 10/2019, tổng số mặt hàng thuộc diện quản lý kiểm tra chuyên ngành của Việt Nam (13 Bộ) là 70.087 mặt hàng, trong đó Bộ NN&PTNT là 57.562 mặt hàng, chiếm 82,13% tổng số.

Cũng theo thống kê và công bố của TFP, số lượng lô hàng vi phạm trong quá trình kiểm dịch các năm qua là vô cùng thấp, năm 2017: chỉ 4 /tổng số 320.376 tờ khai bị vi phạm, chiếm 0,001%; năm 2018: chỉ 6/tổng số 183.831 tờ khai bị vi phạm, chiếm 0,01%; năm 2019: 0 /tổng số 320.376 tờ khai bị vi phạm, chiếm 0%. Trong khi đó, các yêu cầu về kiểm dịch, tần suất kiểm dịch và số lượng lô hàng bị đưa vào diện kiểm dịch lại tăng dần lên từ 2010 đến nay.

Các Nghị quyết của Chính phủ đều giao Bộ NN&PTNT rà soát, sửa đổi, “cải cách, cắt giảm kiểm dịch thuỷ sản đông lạnh” tại sao đơn vị này không làm và làm không được? Với thứ hạng 16/17 bộ, ngành về chỉ số cải cách hành chính, đơn vị này sẽ chuyển mình như thế nào? Dư luận vẫn mong chờ câu trả lời của Bộ NN&PTNT bằng những hành động cụ thể trong thời gian tới.

Trở lại buổi làm việc với Bộ NN&PTNT ngày 07/7, ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cũng nêu vấn đề: Hiện nay chúng ta chưa phân biệt rõ thực phẩm và sản phẩm động vật tươi sống. Bởi vậy, nhiều sản phẩm là thực phẩm nhưng cơ quan chuyên ngành về thú y vẫn vào để kiểm dịch.

"Ở các quốc gia khác, họ quy định rất rõ thực phẩm là sản phẩm đã qua chế biến. Khi đó, việc nhập khẩu và xuất khẩu không cần kiểm dịch mà chỉ cần kiểm tra an toàn thực phẩm, Bộ NN&PTNT cần nghiên cứu để đề xuất hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với thông lệ quốc tế", ông Nam đề xuất.

Được biết, ghi nhận các ý kiến, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, đã nắm bắt được những vấn đề mới, phát sinh và bổ sung vào danh sách rà soát, xử lý và trình Chính phủ tới đây.

“Xây dựng luật và chỉnh sửa là một quá trình liên tục để phù hợp với những phát sinh của đời sống và thị trường. Do đó, Bộ sẽ đề xuất với Thủ tướng Chính phủ có nghị quyết để điều chỉnh quy định này với các điều kiện như kiểm tra online, các biện pháp khác để cấp phép, tạo điều kiện cho doanh nghiệp”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.