Doanh nghiệp "chết dở" vì phí hạ tầng cảng biển

KHÁNH HÀ• 15/03/2022 11:03

Nhiều doanh nghiệp đánh giá hiện các cơ sở hạ tầng khu vực cảng biển đã xuống cấp, hư hỏng và mong muốn việc thu phí có thể bổ sung đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa.

>>>Đề xuất không thu phí hạ tầng cảng biển với hàng hoá đường thuỷ nội địa

Phần lớn các doanh nghiệp phải ngưng hoạt động vì dịch COVID-19 hoặc cũng chỉ hoạt động cầm chừng được từ 30-70% công suất do thiếu công nhân, thiếu nguyên liệu, chuỗi cung ứng bị đứt gãy...

Tới đầu năm 2022, các doanh nghiệp mới bắt đầu phục hồi sản xuất thì lại gánh thêm nhiều chi phí như cước vận tải biển vẫn tiếp tục tăng cao, chi phí xăng dầu tăng, giá nguyên liệu tăng...

Vì vậy, việc thu phí hạ tầng cảng biển vào thời điểm này là chưa phù hợp do làm gia tăng thêm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp này cho rằng mức phí áp dụng chưa công bằng, gánh nặng về thủ tục hành chính, gây ách tắc trong quá trình thực hiện.

Trong thời điểm DN gặp vô vàn khó khăn từ dịch bệnh, giá nguyên liệu tăng, giá xăng dầu tăng, thiếu lao động... thì sắp tới đây lại thu thêm phí hạ tầng cảng biển.

Trong thời điểm doanh nghiệp gặp vô vàn khó khăn từ dịch bệnh, giá nguyên liệu tăng, giá xăng dầu tăng, thiếu lao động... thì sắp tới đây lại thu thêm phí hạ tầng cảng biển.

Ngoài ra, dù đã sắp tới thời điểm bắt đầu thu phí nhưng TP.HCM vẫn chưa có thông báo công khai về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình cụ thể nào.

Ông Nguyễn Chí Trung - Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn Gia Định, cho rằng trong khi doanh nghiệp đang trong vòng xoáy khó khăn, chính sách hỗ trợ như lãi vay chưa tiếp cận được, nếu từ ngày 1/4 tới TPHCM vẫn áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển, chi phí sẽ đội lên 10-15%, tiếp tục ăn mòn lợi nhuận của doanh nghiệp. “Mới đây, Hiệp hội Da giày - túi xách Việt Nam cùng với 6 hiệp hội khác đã gửi kiến nghị TPHCM có thể lùi thời gian triển khai thực hiện việc thu phí hạ tầng cảng biển, nhưng hiện vẫn chưa có hồi đáp về vấn đề này” - ông Trung cho biết. Đại diện cho tiếng nói doanh nghiệp ngành may, bà Xuân cho rằng thời điểm này các doanh nghiệp rất cần được hỗ trợ, trong đó cần xem xét lại mức thu phí và lùi thời hạn áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển tại TPHCM.

Theo các doanh nghiệp thuộc 7 hiệp hội ngành hàng, việc thu phí hạ tầng cảng biển tại TPHCM có một số bất hợp lý. Thứ nhất, thời gian áp dụng chưa phù hợp. Cụ thể từ tháng 6 đến tháng 9-2021, đa số doanh nghiệp phải ngưng hoạt động vì dịch bệnh nhưng vẫn phải chi trả các khoản như lương công nhân, lãi vay, chi phí tồn kho, lưu kho… Từ tháng 10 đến tháng 12-2021, đa số doanh nghiệp chỉ hoạt động được 30-70% công suất do thiếu công nhân, thiếu nguyên liệu… Đầu năm 2022, các doanh nghiệp bắt đầu phục hồi sản xuất thì chi phí đầu vào liên tục tăng cao. Vì thế, việc thu phí hạ tầng cảng biển thời gian này càng làm tăng thêm gánh nặng cho DN.

Dù đã sắp tới thời điểm bắt đầu thu phí, nhưng TPHCM vẫn chưa có thông báo công khai về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình hạ tầng cụ thể nào. Trong khi đó, theo phản ánh của các doanh nghiệp hiện họ đều phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như các phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phí BOT... Chỉ tính riêng phí BOT, hiện nay doanh nghiệp đã gánh thêm khoản lớn tiền phí vận chuyển khi đi qua các trạm BOT. Thí dụ, hiện tại từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái (TPHCM) đã có tới 7 trạm thu phí BOT. Mỗi container phải đóng tiền qua trạm 2 lượt đi và về. Như vậy, trung bình mỗi năm 1 doanh nghiệp thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 container xuất khẩu phải trả thêm 7,5 tỷ đồng tiền phí trạm BOT. Nếu gánh thêm khoản phí mới này, 1 doanh nghiệp thủy sản quy mô trung bình ở ngoài TPHCM sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm.

Do vậy các hiệp hội kiến nghị TPHCM lùi thời hạn thực hiện thu các loại phí nói trên đến hết 31-12-2022. Đồng thời, điều chỉnh thu chung mức phí 250.000 đồng/container 20ft, 500.000 đồng/container 40ft và 15.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container cho tất cả lô hàng xuất nhập khẩu, lô hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng như địa điểm đăng ký mở tờ khai cho lô hàng.

Bộ GTVT đề nghị TP.HCM và Hải Phòng miễn, giảm phí hạ tầng cảng biển
TP.HCM tiếp tục lùi thời hạn thu phí hạ tầng cảng biển

Trước đó, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam - VASEP cho hay, nhiều doanh nghiệp bày tỏ lo lắng vì sắp bị thu phí hạ tầng cảng biển, chính thức từ 1/4. Sau 2 năm vật lộn với Covid -19, giai đoạn này doanh nghiệp cần được khoan sức...

Theo VASEP, trong tuần qua, Hiệp hội này đã nhận được nhiều phản ánh của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản về việc TP.HCM đang có động thái chuẩn bị cho thu phí hạ tầng cảng biển kể từ đầu tháng 4/2022. Trong thư phản ánh gửi tới VASEP, các doanh nghiệp cho rằng việc áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển cao, không công bằng tại thời điểm này là không hợp lý.

Từ đầu năm 2021 tới tháng 10/2021, hầu hết doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản vừa phải ngưng hoạt động vì dịch bệnh Covid-19, vừa phải lo trả tiền lương cho công nhân. Cho đến nay, nhiều đơn vị đang gặp rất nhiều khó khăn và chưa thực sự hồi phục.

VASEP cũng tiến hành khảo sát, kết quả cũng cho thấy tính tới cuối tháng 8/2021, chỉ có khoảng 30-40% doanh nghiệp thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đáp ứng được “3 tại chỗ”; khoảng 30-40% doanh nghiệp không đủ thực hiện “3 tại chỗ” đã phải ngừng sản xuất, số phần trăm còn lại đã tạm dừng sản xuất để tổ chức lại nhà máy để thực hiện “3 tại chỗ”.

Với những nhà máy thực hiện được phương án này thì lượng công nhân có thể huy động được khoảng từ 30-50% tổng số lượng lao động, số còn lại nghỉ việc hoặc nghỉ không lương, công suất chế biến đã giảm từ 50-60% so với trước. Ước tính, công suất chung của cả vùng đã giảm từ 60-70%.

Tiền Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Đồng Tháp là các tỉnh có số lượng doanh nghiệp thủy sản ngừng hoạt động hoàn toàn hoặc tạm ngừng sản xuất nhiều nhất để tổ chức lại thực hiện “3 tại chỗ”. Cho tới tháng 10/2021, nhiều địa phương thực hiện tiêm phủ vaccine thần tốc thì doanh nghiệp cũng chỉ có thể hoạt động tối đa 60%.

Hiện nay, hơn 70% lượng hàng thủy sản xuất nhập khẩu của cả nước đều tập trung tại các cảng biển của TP HCM. Trong khi đó, các chi phí logistics của Việt Nam cũng đang ở mức cao so với các nước trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh đáng kể của các doanh nghiệp thủy sản nói riêng, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh của Việt Nam nói chung. Nếu tính chi phí tăng thêm cho một doanh nghiệp thủy sản quy mô trung bình là 3 - 3,5 tỷ đồng/năm; với doanh nghiệp lớn hơn khoảng 13,5 - 14 tỷ đồng/năm.

Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp thủy sản bức xúc phản ánh rằng, đối với hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai ngoài TP.HCM (doanh nghiệp ngoại tỉnh) thì bị thu mức phí cao gấp đôi đối với doanh nghiệp mở tờ khai hải quan tại TP.HCM.