Công bố Báo cáo kinh tế thường niên vùng ĐBSCL năm 2023

P.V• 13/12/2023 17:05

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh ĐBSCL (VCCI Cần Thơ) vừa tổ chức Lễ công bố Báo cáo kinh tế thường niên vùng ĐBSCL năm 2023.

>>>Nghị quyết 41-NQ/TW: VCCI phải có cách suy nghĩ mới

Báo cáo được hoàn thành dưới sự chỉ đạo Chủ tịch VCCI - Phạm Tấn Công; chủ trì biên soạn là ông Nguyễn Phương Lam - Giám đốc VCCI khu vực ĐBSCL và Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh - Giám đốc FSPPM, thành viên tổ Tư vấn Thủ tướng Chính phủ giai đoạn 2016 - 2020.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công phát biểu khai mạc

Các dữ liệu kinh tế được thu thập, tổng hợp bởi VCCI Chi nhánh ĐBSCL từ nhiều nguồn khác nhau và do các tác giả dày công biên soạn.

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho rằng, ĐBSCL đang dần mất đi lợi thế về môi trường kinh doanh (PCI). Sau một thời gian khá dài có mức PCI cao hơn mặt bằng chung thì đến năm 2021, PCI trung bình của ĐBSCL đã giảm xuống bằng mức trung bình cả nước. Đến năm 2022, PCI trung bình ĐBSCL đã thấp hơn so với cả nước. Nếu không có những nỗ lực cải thiện đúng mức, ĐBSCL vốn đã bất lợi sẽ càng trở nên thất thế trong nỗ lực thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp.

Việt Nam là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, sự suy giảm sức cầu cả trong và ngoài nước khiến tăng trưởng của Việt Nam trong 9 tháng 2023 chỉ đạt 4,2% so với cùng kỳ. Hệ quả là dự báo mức tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023 chỉ trên dưới 5%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 6,5% do Quốc hội đề ra. Trong trung hạn, kinh tế Việt Nam được kỳ vọng duy trì mức tăng trưởng ổn định trong khoảng 6-7% trong giai đoạn 2024-2028.

>>>Diễn đàn Logistics Việt Nam 2023: Logistics và chuyển đổi số cho ĐBSCL

Ông Nguyễn Phương Lam - Giám đốc VCCI Chi nhánh ĐBSCL cho biết: Cùng với cả nước, kinh tế vùng ĐBSCL phục hồi mạnh mẽ trong năm 2022 nhưng chậm hẳn lại trong năm 2023. Đóng góp cho sự tăng trưởng ấn tượng trong năm 2022 là sự hồi phục mạnh mẽ của khu vực công nghiệp và dịch vụ với mức tăng trưởng năm 2022 đạt 11%. Đồng thời, ngành nông nghiệp vẫn duy trì được mức tăng trường ổn định so với giai đoạn trước.

Theo VCCI, Báo cáo chỉ ra ba vòng xoáy đi xuống về kinh tế - xã hội - môi trường, trong đó, ĐBSCL giàu tiềm năng nhưng lại đang tụt hậu so với đà tăng trưởng kinh tế của cả nước. Hai thập niên trước, ĐBSCL còn đóng góp khoảng 16% GDP của cả nước thì đến nay, tỷ trọng này chỉ còn 12%. Mức độ tụt hậu của ĐBSCL so với TP.HCM còn nghiêm trọng hơn. Nếu như vào năm 2000, GRDP của TP.HCM chỉ nhỉnh hơn vùng ĐBSCL một chút, thì đến nay, GRDP của ĐBSCL chỉ xấp xỉ 3/4 so với TP.HCM.

Lãnh đạo nhiều tỉnh, thành ĐBSCL đã tham dự lễ công bố báo cáo kinh tế thường niên ĐBSCL

Vòng xoáy nhân lực cũng đang tiếp diễn ở ĐBSCL. Theo Tổng cục Thống kê, trong năm 2022, dân số của ĐBSCL chỉ tăng khoảng 10.000 người. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên của ĐBSCL (0,55‰) cũng thấp nhất trong số các vùng và thấp hơn hẳn so với mức trung bình của cả nước (9,7‰). Tỷ lệ lao động qua đào tạo của ĐBSCL chỉ đạt 15%, thấp hơn cả Tây nguyên và thấp hơn nhiều so với cả nước (26%). Sự phân hóa về tỷ lệ hộ nghèo giữa các tỉnh trong vùng còn rất lớn. Môi trường kinh doanh (PCI) cũng thấp hơn so với cả nước.

Theo nhóm nghiên cứu, nông nghiệp tuy giữ vai trò quan trọng nhất trong GRDP của vùng nhưng không phải là động lực chính thúc đẩy kinh tế. Ngành này hiện tạo ra 34% GRDP của vùng và được đầu tư lớn thứ 2 với khoảng 32.0000 tỷ đồng mỗi năm, nhưng chỉ đạt tốc độ tăng trưởng dưới mức trung vị là 3%.

Ở chiều hướng tích cực, vùng ĐBSCL ghi nhận sự vươn lên ngoạn mục của Hậu Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng trong chỉ số PCI. Báo cáo dẫn chứng, trong năm 2022, Hậu Giang trở thành điểm sáng về cải thiện PCI của vùng với mức thăng hạng vượt bậc (tăng 26 bậc). Ngoài ra, Long An, Bến Tre và Kiên Giang cũng là các địa phương có sự cải thiện về thứ hạng lẫn điểm số. Nhờ vậy, vùng ĐBSCL vẫn duy trì được 5 vị trí trong nhóm 20 tỉnh, thành phố dẫn đầu PCI của cả nước.

Từ những báo cáo thường niên ở các năm trước, nhóm nghiên cứu đã chỉ ra 6 nhóm nguyên nhân liên quan dẫn đến các thách thức của vùng, gồm: Điều kiện tự nhiên, công nghệ, vốn nhân lực, kết cấu hạ tầng, môi trường đầu tư - kinh doanh, cơ chế quản trị - hợp tác - liên kết vùng.

Đây là những cơ sở khoa học để các ngành, địa phương chủ động trong hoạch định chính sách và khai thác, phát huy tốt các lợi thế của vùng ĐBSCL.