"Cơn gió ngược" với giao thương Trung Quốc- Hàn Quốc

CẨM ANH• 17/01/2024 03:00

Thâm hụt thương mại của Hàn Quốc với Trung Quốc có thể tiếp tục trong năm nay, khi Hàn Quốc tăng cường việc cắt giảm xuất khẩu chip, mặt hàng xuất khẩu tiềm năng nhất của nước này.

>> Kinh tế Trung Quốc giảm phát kéo dài, điều gì đang diễn ra?

Hàn Quốc

Cán cân thương mại của Hàn Quốc với Trung Quốc thâm hụt 18 tỷ USD trong năm 2023

Vật liệu than chì được sử dụng rộng rãi trong pin, pin nhiên liệu, luyện kim và là thành phần quan trọng trong sản xuất các thiết bị điện tử. Khoảng 93,7% than chì tổng hợp và tự nhiên mà Hàn Quốc nhập khẩu vào năm 2022 từ Trung Quốc. Trung Quốc cũng vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc với tỷ suất lợi nhuận lớn.

Tuy nhiên, Bắc Kinh đã tăng cường nỗ lực giảm sự phụ thuộc bên ngoài trong bối cảnh căng thẳng thương mại kéo dài với Washington. Quốc gia này đã thắt chặt xuất khẩu nguyên liệu quan trọng vào cuối tháng 10/2023, ảnh hưởng đến người mua hạ nguồn ở Nhật Bản, Hoa Kỳ, Ấn Độ và Hàn Quốc.

Mặc dù vậy, các tác động tại Hàn Quốc đang có dấu hiệu giảm bớt kể từ khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Mỹ gặp nhau vào tháng 11/2023. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết trong một cuộc họp báo vào giữa tháng 12/2023 rằng họ đã phê duyệt một số đơn xin giấy phép xuất khẩu than chì, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Lu Xiang, chuyên gia nghiên cứu của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, một trong những viện nghiên cứu có ảnh hưởng nhất của Trung Quốc, cho biết: “Việc nới lỏng các hạn chế này cho thấy mối quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Hàn Quốc đang dần trở lại trạng thái bình thường”.

Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc (MOTIE), trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc sang Trung Quốc đạt 124,8 tỷ USD, giảm 20% so với con số 155,7 tỷ USD của năm 2022; trong khi kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 142,8 tỷ USD, giảm 8% so với mức 154,5 tỷ USD trong năm trước đó.

Theo Hải quan Trung Quốc, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ năm của Trung Quốc vào năm ngoái, sau ASEAN, Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và Nhật Bản. Các lô hàng chính của Hàn Quốc sang Trung Quốc là mạch tích hợp và hóa chất cho ngành dệt may, trong khi hàng nhập khẩu của nước này bao gồm pin lithium-điện tử và hóa chất dùng trong chất xúc tác trong pin.

Mặc dù vậy, cạnh tranh song phương đang nóng lên khi hai nước có nhiều điểm chồng chéo trong cơ cấu công nghiệp và xuất khẩu, bao gồm lĩnh vực điện tử, pin, ô tô và tàu biển. Giới quan sát trong khu vực cho biết, xuất khẩu tàu thuyền và ô tô của Hàn Quốc đang mất dần vị thế vào tay Trung Quốc. Đồng thời, việc cắt giảm xuất khẩu chip sang Trung Quốc cũng đang ảnh hưởng đến mô hình kinh tế và thương mại giữa hai quốc gia láng giềng này.

>> Lý do Hàn Quốc kêu gọi Trung Quốc đánh giá lại quan hệ với Nga và Triều Tiên

Tấm pin

Tấm pin năng lượng mặt trời là một trong những mặt hàng cạnh tranh giữa Hàn Quốc và Trung Quốc

Chuyên gia Lu Xiang nói thêm: “Chúng ta sẽ thấy thâm hụt thương mại của Hàn Quốc với Trung Quốc tiếp tục trong năm nay, khi Seoul tăng cường việc cắt giảm xuất khẩu chip, mặt hàng xuất khẩu tiềm năng nhất của nước này”.

Hàn Quốc đã bắt đầu chứng kiến sự thay đổi trong xuất khẩu. Theo MOTIE, vào tháng 12/203, xuất khẩu hàng tháng của nước này sang Mỹ đã vượt qua Trung Quốc, lần đầu tiên sau 20 năm. Các tập đoàn lớn như Samsung, Hyundai Motor, LG, SK và Lotte đã và đang tăng cường đầu tư vào Mỹ.

Trên thực tế, sau khi Mỹ ban hành Đạo luật giảm lạm phát (IRA), gói chính sách nhằm củng cố các ngành công nghiệp chủ chốt trong nước, giá cổ phiếu của các nhà sản xuất pin Hàn Quốc đã tăng vọt, do kỳ vọng rằng các nhà máy có trụ sở tại Mỹ của các doanh nghiệp này sẽ nhận được những khoản trợ cấp khổng lồ. Cổ phiếu của LG Energy Solution tăng khoảng 30% và giá cổ phiếu Samsung SDI tăng khoảng 20%.

Các công ty Hàn Quốc hiện đang điều chỉnh chiến lược của mình để tối đa hóa lợi ích từ IRA. Ví dụ, nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời OCI của Hàn Quốc đã đầu tư 40 triệu USD vào cơ sở sản xuất tại công ty con ở Mỹ là Mission Solar Energy. Tương tự, Hanwha Solutions đã công bố kế hoạch đầu tư 2,5 tỷ USD để xây dựng chuỗi giá trị sản xuất năng lượng mặt trời tại Mỹ.

Các công ty này từ lâu đã phải vật lộn để cạnh tranh với các công ty Trung Quốc vốn chiếm hơn 95% thị trường tấm pin năng lượng mặt trời vào năm 2020. Nhưng các khoản trợ cấp của IRA dự kiến sẽ giảm chi phí của họ gần 70%, từ 0,70 USD mỗi watt xuống 0,24 USD mỗi watt. Nhiều chuyên gia dự báo ngày càng có nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc sẽ tìm cách tham gia vào thị trường này. Nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc Hyundai Motors cũng sẽ hoàn thành việc xây dựng một nhà máy sản xuất xe điện ở Mỹ vào năm tới.