Thỏa thuận triệu đô đe dọa chiến lược tỷ đô của EU

TRƯỜNG ĐẶNG• 01/03/2024 03:00

Liên minh Châu Âu (EU) đã chỉ trích thỏa thuận giữa Microsoft, tập đoàn công nghệ khổng lồ của Mỹ, và Mistral, một startup AI của Pháp.

Thỏa thuận hợp tác tưởng chừng nhỏ bé lại đem lại nhiều nỗi lo cho EU

Thỏa thuận hợp tác tưởng chừng nhỏ bé giữa Microsoft and Mistrallại đem lại nhiều nỗi lo cho EU

>>Châu Âu hoãn sáng kiến nguồn nước, tác động thế nào tới nhập khẩu?

Thỏa thuận nói trên cho phép Mistral có thể đào tạo công nghệ của mình trên các siêu máy tính của Microsoft. Một số mô hình AI của Mistral sẽ có sẵn dưới dạng các tính năng cao cấp dành cho khách hàng của Microsoft. Được biết, công ty do tỷ phú Bill Gates sáng lập đang đầu tư 15 triệu euro vào công ty Pháp.

Thỏa thuận nhỏ, nỗi lo lớn

Động thái nói trên giữa 2 bên lập tức gây ra sự phản đối kịch liệt từ một số nhà hoạch định chính sách của Liên minh Châu Âu. Rủi ro nằm ở việc thỏa thuận mới này có thể khiến nỗ lực cạnh tranh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đẳng cấp thế giới của châu Âu "tan thành mây khói".

EU gần đây đã sớm xác định AI sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế tương lai của khối, có thể tác động và mang lại giá trị gia tăng hàng nghìn tỷ USD. Theo một nghiên cứu của PwC, AI có thể đóng góp tới 15,7 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030. Đóng góp này dự kiến sẽ đến từ năng suất tăng lên, có thể đạt 6,6 nghìn tỷ USD, và các tác động tiêu dùng, đóng góp khoảng 9,1 nghìn tỷ USD.

Cố vấn đặc biệt của Phó chủ tịch điều hành Ủy ban châu Âu Margrethe Vestager, cho biết: “Mistral sẽ phải trả một mức giá đắt về uy tín để đổi lại một thỏa thuận tương đối nhỏ với Microsoft”. Trong hoạt động vận động hành lang về AI, Mistral đã chứng tỏ tham vọng muốn định vị mình như một niềm hy vọng của châu Âu trong làn sóng đổi mới công nghệ tiếp theo.

Đối với Microsoft, đây là một mối quan hệ hợp tác cấp cao khác trong lĩnh vực AI sáng tạo đang rất hấp dẫn, sau khi đã hợp tác với nhà sản xuất ChatGPT - OpenAI. Sự hiện diện của Microsoft khiến EU lo ngại rằng lĩnh vực AI sẽ bị thống trị bởi các công ty Big Tech của Hoa Kỳ.

Dù có sự chỉ trích, một số nhà lập pháp châu Âu vẫn giữ quan điểm trung lập, kêu gọi sự minh bạch hơn mà không lên tiếng phản đối trực tiếp thoả thuận nói trên. Các cơ quan chống độc quyền của EU cũng cho biết họ sẽ xem xét kỹ lưỡng mối quan hệ giữa Microsoft và Mistral. Một số người trong cộng đồng đầu tư mạo hiểm và chính phủ Pháp đã phản ứng một cách tích cực hoặc ít nhất là thận trọng, coi đây là một bước tiến quan trọng cho Mistral trong việc mở rộng và củng cố vị thế của mình trên thị trường toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính và Kinh tế Pháp Bruno Le Maire đã đăng một dòng tweet cổ vũ cho robot đàm thoại mới của Mistral mà không đề cập đến thỏa thuận với Microsoft. Trong một cuộc phỏng vấn với báo chí Pháp, Bộ trưởng Kỹ thuật số Pháp Marina Ferrari cũng nói rằng nên “vui mừng với thỏa thuận này, điều này mang lại cho Mistral cơ hội trở thành một sự thay thế thực sự cho OpenAI.”

Bản thân Mistral cho biết việc đưa công nghệ của mình lên Azure của Microsoft là một phần trong sứ mệnh "thúc đẩy việc càng nhiều người áp dụng AI có tính sáng tạo càng tốt".

>>Động lực nào tăng sức cạnh tranh của châu Âu?

Thêm những mối lo cho châu Âu

Thỏa thuận giữa Mistral với gã khổng lồ công nghệ Mỹ còn khiến các quan chức EU lo lắng hơn vì những lý do sâu xa hơn.

AI được xem là một trọng tâm trong động lực tăng trưởng mới của EU trong tương lai

Lo sợ tụt hậu trong phát triển các mô hình AI tiên tiến, EU lâu nay đã âm thầm tìm cách tăng cường tính độc lập công nghệ và dịch vụ của châu Âu khỏi Hoa Kỳ hay Trung Quốc. Nhưng với thỏa thuận mới nhất, chiến lược này có phần bị ảnh hưởng.

Công ty khởi nghiệp này đã đóng vai trò quan trọng trong việc vận động hành lang cho những thay đổi trong Đạo luật AI của EU, nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển của các công ty AI sáng tạo ở châu Âu. Sự hợp tác với Microsoft có thể gây nghi ngờ về mục tiêu và động cơ thực sự của Mistral trong quá trình vận động hành lang đó, đặc biệt là khi thỏa thuận có thể mang lại lợi ích đáng kể cho Microsoft.

Rủi ro về quyền lực và dữ liệu là một vấn đề thứ ba, khi mối quan hệ hợp tác với Microsoft có thể tạo ra lo ngại về quyền kiểm soát và sử dụng dữ liệu. Các mô hình AI của Mistral sẽ được đào tạo trên siêu máy tính của Microsoft và một số mô hình sẽ có sẵn dưới dạng tính năng cao cấp cho khách hàng của công ty. Trong bối cảnh châu Âu đang đặt rất nặng vấn đề bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư, thể hiện qua các quy định GDPR nghiêm khắc, thì động thái của Mistral có thể làm suy yếu các nỗ lực đó.