Giảm dần rủi ro trái phiếu doanh nghiệp

LÊ MỸ• 13/03/2024 03:00

Mặc dù năm 2024 được xem là đỉnh điểm về đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), nhưng rủi ro chậm thanh toán lại được dự báo giảm xuống.

Ước tính khối lượng TPDN đáo hạn theo quý (Đơn vị: Nghìn tỷ đồng). Nguồn: MBS

>>>Bất động sản, ngân hàng vắng mặt - Trái phiếu doanh nghiệp dò đáy phát hành mới

Thống kê của các định chế và tổ chức nghiên cứu cho thấy năm 2024, khối lượng TPDN đến kỳ đáo hạn rất lớn, ước khoảng từ 280.000 - 320.000 tỷ đồng.

Trái phiếu chậm trả sẽ giảm

Sự khác biệt trong khối lượng ước tính nói trên là tùy theo phương pháp, dữ liệu thống kê và đặc biệt tùy theo khả năng thống kê lượng TPDN của các doanh nghiệp được thành lập chỉ để huy động vốn (SPEs hay còn gọi là doanh nghiệp “công cụ”), nhóm “sân sau” thuộc hàng “cháu, chắt” của các tập đoàn, hệ sinh thái.

Dù ở con số nào thì theo VNDirect, khối lượng TPDN đến kỳ đáo hạn cũng rất lớn, cao hơn nhiều so với khối lượng của cả năm 2023 là khoảng 252 nghìn tỷ đồng. Như vậy ước tính cả 2 năm 2023-2024, khối lượng TPDN đáo hạn lên tới gần 600 nghìn tỷ đồng, tương đương hơn 50% khối lượng TPDN đang lưu hành.

>>>Chu kỳ mới trái phiếu doanh nghiệp

Ông Trần Lê Minh, Tổng giám đốc VIS Rating uớc tính giá trị TPDN có rủi ro cao trong năm 2024 là 40 nghìn tỷ đồng, thấp hơn đáng kể so với 147 nghìn tỷ đồng mệnh giá TPDN chậm trả gốc/lãi phát sinh mới trong năm 2023, trong đó có một phần lớn được phát hành bởi các SPEs có sức khỏe tài chính yếu và không có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, chiếm 19% lượng TPDN đáo hạn trong năm 2024. Đây cũng là số liệu tương đồng với số liệu MBS Research nêu.

Vẫn còn áp lực

Ông Minh cũng cho rằng thị trường TPDN đã bước vào chu kỳ mới khi giá trị TPDN có rủi ro cao giảm dần trong vòng 12-18 tháng tới. Trong đó, tính theo quý từ đầu đến cuối năm 2024, giá trị TPDN có rủi ro còn lần lượt 8.000 tỷ đồng, 13.000 tỷ đồng, 13.000 tỷ đồng và 9.000 tỷ đồng. Áp lực có thể thấy rõ đã giảm nhẹ so với giá trị TPDN rủi ro chỉ trong quý IV/2023 là 19.000 tỷ đồng.

Giá trị phát hành TPDN trong tháng 1/2024 theo ghi nhận của VBMA đã giảm tới 91% so với các tháng trước và có 7 doanh nghiệp công bố chậm trả gốc, lãi trong tháng với tổng giá trị khoảng 8.432 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu) và 5 mã trái phiếu được gia hạn thời gian trả lãi, gốc, khá tương ứng với trọn vẹn giá trị trái phiếu có rủi ro trong quý I/2024 như ước tính của VIS Rating. Điều này cho thấy vẫn còn những áp lực thanh toán từ phía tổ chức phát hành.

Cùng với đó, theo ông Nguyễn Quang Thuân – Chủ tịch Fiin Group, việc doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ thanh toán gốc, lãi trái phiếu có thể không còn tạo cú sốc với nhà đầu tư, song cũng chưa thể kỳ vọng nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân tham gia mạnh mẽ vào thị trường như giai đoạn trước.