Bảo vệ tiền Đồng đang trở thành mục tiêu ưu tiên

Brian Lee Shun Rong & Chua Hak Bin - Kinh tế gia, Maybank Group• 01/04/2024 11:24

Kỳ vọng của chúng tôi vẫn là NHNN sẽ giữ lãi suất chính sách vào năm 2024, trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi và lạm phát như mục tiêu.

>>>Lạm phát, tỷ giá và biến động địa chính trị - Lưu ý rủi ro nào?

Tăng trưởng GDP quý I thấp hơn nhưng vẫn mạnh mẽ

Theo dữ liệu quý I/2024, tăng trưởng GDP thực tế trong quý đầu tiên của năm vẫn ở mức cao +5,7%, mặc dù đã giảm so với tốc độ +6,7% trong quý IV/2023.

Sản xuất và xuất khẩu tiếp tục được duy trì triển vọng tích cực

Sản xuất và xuất khẩu tiếp tục được duy trì triển vọng tích cực. (Ảnh minh họa: Quốc Tuấn)

Với sự phục hồi của xuất khẩu, ngành sản xuất (+7% so với +8% trong quý IV) vẫn là động lực tăng trưởng hàng đầu.

Tăng trưởng dịch vụ hạ nhiệt xuống mức thấp nhất trong 5 tháng là +6,1% (so với +7,3% trong quý IV), chủ yếu là do người tiêu dùng thận trọng nhu cầu và sự gián đoạn vận chuyển ở Biển Đỏ. Tăng trưởng xây dựng giảm xuống +6,8%, từ mức +9,3% trong quý IV.

Ngoài ra, có sự tăng trưởng không đồng đều trong xuất khẩu và sản xuất do sự thận trọng của nhà sản xuất và sự gián đoạn ở Biển Đỏ. Đáng chú ý là tăng trưởng sản xuất vẫn mạnh mẽ, chủ yếu do nhu cầu bên ngoài được cải thiện với xuất khẩu hàng hóa đã tăng +17% trong quý I về mặt giá trị, nhanh hơn tốc độ +6,9% trong quý IV. Và theo chúng tôi, tăng trưởng xuất khẩu thực tế có thể có thậm chí còn cao hơn (ước tính: +18,7%) do chỉ số giá xuất khẩu giảm -1,7%.

>>>Bình thường hóa tiền tệ và dư địa cho tỷ giá

Sự phục hồi trong tăng trưởng xuất khẩu trái ngược với tốc độ tăng trưởng chậm hơn của ngành sản xuất. Sản xuất sụt giảm được ghi nhận trên một số sản phẩm, bao gồm điện thoại di động (-13,3%), linh kiện điện thoại (-5,3%), tivi (-11,1%) và ô tô (-11,3%). Chúng tôi cho rằng điều này có thể do có sự thận trọng kéo dài giữa các nhà sản xuất về sức mạnh của nhu cầu nước ngoài và khả năng tiếp cận tín dụng, như nhiều nhà quản lý cho biết là tiếp cận tín dụng vẫn còn khó khăn và lãi suất cho vay vẫn ở mức cao.

Bên cạnh đó, khủng hoảng vận chuyển Biển Đỏ cũng có thể cản trở sản xuất do tăng áp lực chi phí và trì hoãn nhập khẩu nguyên liệu vật liệu thô và các thành phần hàng hóa khác.

Nhờ tăng trưởng xuất khẩu vượt xa nhập khẩu, thặng dư thương mại tăng hơn gấp đôi lên 2,93 tỷ USD. Nhập khẩu tăng trưởng chậm hơn +9,7% so với một năm trước (so với +17% trong tháng 1-tháng 2).

Chúng tôi vẫn đánh giá tích cực về triển vọng xuất khẩu và sản xuất. Với nhu cầu xuất khẩu ổn định và tồn kho cạn kiệt, sản xuất tại nhà máy có thể sẽ bắt kịp và tăng trưởng mạnh hơn trong thời gian tới. Đặc biệt, là một trung tâm sản xuất điện tử lớn, Việt Nam có lợi thế lớn trước sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu nhu cầu điện tử, trong đó sản phẩm điện tử chiếm 31% kim ngạch xuất khẩu hàng hóa.

Năng lực sản xuất đang tăng lên cùng với dòng vốn đầu tư nước ngoài đổ vào, cho phép đất nước nắm bắt được phần lớn hơn trong sự phục hồi nhu cầu toàn cầu. Chi phí vận chuyển đang ổn định khi ngành thích ứng với gián đoạn ở Biển Đỏ, với Chỉ số Drewry World Container giảm xuống còn 3.010 USD trong tuần ngày 21 tháng 3. Con số này thể hiện mức giảm -24% so với mức đỉnh ngày 25 tháng 1 là 3.964 USD, mặc dù vẫn cao hơn nhiều so với tỷ giá trước khủng hoảng là 1.382 USD (tuần của ngày 30 tháng 11).

Các lĩnh vực dịch vụ hướng tới người tiêu dùng đang chậm lại

Theo dữ liệu, thương mại bán buôn & bán lẻ (+6,9% so với +9,9% trong quý IV) và nghệ thuật, giải trí (+7,3% so với +7,3% trong quý IV) là những nguyên nhân chính khiến tốc độ tăng trưởng dịch vụ trong quý đầu tiên chậm lại. Tăng trưởng doanh số bán lẻ chậm lại ở mức +4,4% trong quý I (so với +5,8% trong quý IV).

Du lịch hỗ trợ cho tăng trưởng dịch vụ và tiêu dùng. (Ảnh minh họa: Quốc Tuấn)

Nhu cầu tiêu dùng vẫn thận trọng trong dịp Tết vào tháng Hai, các hộ gia đình vẫn chưa muốn nới lỏng hầu bao trong bối cảnh tiền thưởng Tết thấp hơn và sự phục hồi kinh tế không chắc chắn. Điều đó nói lên rằng, giá trị doanh số bán lẻ đã tăng lên mức cao nhất trong 3 tháng là +9,2% YoY trong tháng 3, được thúc đẩy bởi sự cải thiện trong chi tiêu hàng hóa (+7,6% so với +7% trong tháng 2) và du lịch (+66,1% so với +60% trong tháng 2).

Chúng tôi nhận thấy sự phục hồi của du lịch đang hỗ trợ tăng trưởng dịch vụ. Dịch vụ lưu trú và ăn uống vẫn có mức tăng trưởng +8,3% (so với +8,9% trong quý IV). Vận tải và lưu trữ tăng lên +10,6%, từ mức +10% trong quý IV. Lượng du khách đến đã tăng +4,4% lên mức cao mới sau đại dịch (1,6 triệu) trong tháng 3, vượt mức trước đại dịch (tháng 3 2019) tăng +13,4%. Hiệu suất mạnh mẽ chủ yếu là do lượng khách tăng trở lại +19% từ Trung Quốc vào tháng 3, đạt 90% mức trước đại dịch.

Bất động sản chứng kiến mức tăng trưởng quý thứ hai ở mức +1,7% (so với +2,1% trong quý IV), một phần do cơ sở thấp. Các doanh nghiệp được hỗ trợ bằng cách cải thiện điều kiện thanh khoản và nhu cầu, đặc biệt đối với đất công nghiệp. Thực tế, cam kết FDI vào bất động sản đã tăng hơn hai lần so với một năm trước trong quý I, báo hiệu niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài về triển vọng dài hạn của thị trường bất động sản.

Lạm phát không đổi và mục tiêu bảo vệ tiền Đồng

Trong tháng 3/2023, lạm phát toàn phần ghi nhận không thay đổi ở mức +4%, với giá giảm -0,23% so với tháng trước.

NHNN

NHNN duy trì hành động can thiệp qua thị trường OMO để bảo vệ ổn định tỷ giá. (Ảnh minh họa: Quốc Tuấn)

Lạm phát cơ bản hạ nhiệt xuống +2,8%, từ +3% trong tháng 2. Lạm phát giáo dục tăng lên +10,1% (so với +8,6% trong tháng 2) do cơ sở thấp hơn (MoM: -0,3%), nhưng không đẩy lạm phát chung tăng do tỷ trọng CPI nhỏ 6,2%. Lạm phát thực phẩm đã giảm nhẹ xuống +4% (so với +4,2% trong tháng 2), do chi phí thực phẩm tươi sống giảm sau Tết nhiều hơn bù đắp cho sự gia tăng chi phí đi ăn ngoài (+4,3% so với +4,2% trong tháng 2). cũng có sự sụt giảm nhẹ được ghi nhận ở lĩnh vực văn hóa, giải trí & du lịch (+1,5% so với +1,7% trong tháng 2) và thiết bị gia dụng (+1,2%) trong danh mục.

Kỳ vọng của chúng tôi vẫn là NHNN sẽ giữ lãi suất chính sách vào năm 2024, trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi và lạm phát mục tiêu. Bảo vệ tiền Đồng đang trở thành một ưu tiên ngày càng quan trọng.

Trong 3 tuần đến 29/3, NHNN đã hút ròng tổng cộng 171,2 nghìn tỷ VND. Lãi suất tín phiếu tăng từ 1,4% thời gian đầu lên 2,5% cuối tuần trước. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng đã tăng lên khoảng 3,5%-4% trong cuối tuần trước và đầu tuần này nhưng chênh lệch lãi suất USD và VND vẫn dương (~1-1,5%), USD tăng giá thêm khoảng 0.5% kể từ khi phát hành tín phiếu.

Trong thời gian gần đây, hành động của NHNN chủ yếu được giới hạn trong việc phát hành tín phiếu kho bạc để rút thanh khoản và hỗ trợ qua đêm lãi suất liên ngân hàng. Tiền đồng chịu áp lực do lãi suất VND-USD tăng mạnh gần đây. Nhóm nghiên cứu và phân tích ngoại hối của chúng tôi gần đây đã hạ thấp mức dự báo tỷ giá USD/VND vào cuối năm 2024. Theo đó, dự báo USD/ VND sẽ ở mức 24.300, từ mức 24.000 trước đó. Cặp tiền tệ này đã kết thúc năm 2023 ở mức 24.269 (tức sẽ không có biên độ mất giá rộng).

Chúng tôi duy trì dự báo tăng trưởng GDP ở mức +5,8% vào năm 2024, tăng từ mức +5,05% vào năm 2023. Cải thiện nhu cầu bên ngoài theo quan điểm của chúng tôi tiếp tục sẽ là động lực chính, thúc đẩy sản xuất và các dịch vụ liên quan đến thương mại như bán buôn và vận tải. Tiêu dùng có thể sẽ tăng mạnh hơn từ giữa năm do thị trường lao động được cải thiện nhờ xuất khẩu phục hồi và các hộ gia đình trở nên tự tin hơn về quan điểm đối với tình hình kinh tế.

Một điểm lưu ý là đối với thị trường bất động sản và liên quan thị trường nợ, là vẫn còn lượng trái phiếu đáo hạn đáng kể sắp đến hạn của các nhà phát triển bất động sản, với hơn 130 nghìn tỷ đồngtrái phiếu bất động sản đáo hạn vào năm 2024 và 127 nghìn tỷ đồng vào năm 2025. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu hơn cho thấy sự sụt giảm bất động sản đã chạm đáy, với các điều kiện tài chính dần được cải thiện và những nỗ lực của chính phủ được duy trì để giảm bớt khó khăn trả nợ và tắc nghẽn phát triển bất động sản.

Lĩnh vực bất động sản ghi nhận quý 2 tăng trưởng (+1,7%) trong quý 1. Số lượng doanh nghiệp bất động sản giải thể trong quý I năm 2024 thấp hơn -2,9% so với một năm trước (so với +7,7% vào năm 2023), trong khi số lượng doanh nghiệp thành lập mới chỉ thấp hơn -2% so với một năm trước (so với -45% vào năm 2023).