Quảng Ninh: Gỡ vướng để người lao động mua được nhà ở xã hội

TRUNG THÀNH• 06/06/2024 03:00

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh chú trọng triển khai dự án nhà ở xã hội tuy nhiên hiện còn nhiều rào cản khiến người lao động tại địa phương vẫn chưa thể tiếp cận.

>>>Quảng Ninh: “Khát” nguồn vật liệu san lấp

Thực tế...

Chị Phạm Thùy Ninh - Khu 1, phường Hồng Hải, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh là một trong những người có thu nhập thấp được phê duyệt đăng ký thành công và ký hợp đồng mua nhà tại dự án NOXH Khu dân cư Đồi Ngân hàng thuộc địa phận 2 phường Hồng Hải và Cao Thắng từ đầu năm 2024. Tuy nhiên, chị đã gặp không ít khó khăn trong quá trình đăng ký cũng như làm thủ tục mua nhà.

Chị Ninh chia sẻ: "Đối với người dân như chúng tôi, việc tiếp cận thông tin ban đầu không phải người nào cũng biết. Cả hai vợ chồng đều cần phải không phát sinh đóng thuế thu nhập cá nhân trong vòng 2 năm gần nhất. Như năm vừa rồi tôi được mua nhà thì sẽ xét điều kiện là năm 2022 và năm 2023. Đây là một trong những điều kiện gây rào cản đối với những cặp vợ chồng. Tại vì nhiều lúc các cặp vợ chồng thường xuyên không đóng thuế. Nhưng cũng có những tháng phát sinh".

Cũng giống như chị Ninh, chị Tâm - một nhân viên trong doanh nghiệp đã gặp không ít vướng mắc trong quá trình hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục giấy tờ để được mua NOXH. Chị Tâm chia sẻ: "Tôi đã làm thủ tục tuy nhiên quá trình thủ tục xác nhận cũng khá lâu. Khi mà ký hợp đồng muốn vay ngân hàng chính sách cũng phải thực hiện một bộ hồ sơ nữa. Như vậy hơi khó khăn vì cơ quan xác nhận các thủ tục cho rằng nếu cung cấp hồ sơ mới thì phải thu lại bộ hồ sơ cũ.”

Trên đây là hai trong số ít những người may mắn khi đủ điều kiện mua nhà. Đến thời điểm này, dự án NOXH Khu dân cư Đồi Ngân hàng thuộc địa phận 2, phường Hồng Hải và Cao Thắng đã cơ bản hoàn thành phần thô. Song tỷ lệ lấp đầy của dự án chỉ đạt 15%.

Quảng Ninh phấn đấu đến năm 2030 xây dựng khoảng 18.000 nhà ở xã hội, nhà ở công nhân (Ảnh: Báo Quảng Ninh)

Theo ông Triệu Việt Cường – Trưởng phòng Quảng lý và Thị trường Bất động sản, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh: “Phòng cũng tham mưu cho lãnh đạo Sở báo cáo Bộ Xây dựng để triển khai thực hiện các nghị định có liên quan đến Luật Nhà ở mới. Và các nội dung này cũng đã được tháo gỡ, đặc biệt liên quan đến đối tượng được mở rộng và giảm tiêu chí được lựa chọn các đối tượng mua NOXH. Phòng cũng mạnh dạn tham mưu với lãnh đạo Sở để phối hợp với các phòng ban trực thuộc sở để giảm thiểu các thủ tục hành chính và thời gian triển khai thực hiện các dự án NOXH.”

Việc nới lỏng các quy định, tháo gỡ rào cản tạo điều kiện tối đa là cần thiết để người lao động có thu nhập thấp sẽ tiếp cận NOXH ổn định cuộc sống, gắn bó lâu dài. Góp phần hoàn thành mục tiêu đến năm 2030 toàn tỉnh có khoảng 25.000 căn NOXH, nhà ở công nhân, giúp người có thu nhập thấp an cư, lạc nghiệp, ổn định cuộc sống.

Những nút thắt cần gỡ

Nhà ở xã hội được Chính phủ xác định là một trong những trụ cột của chính sách an sinh xã hội, giải pháp hữu hiệu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đồng hành với quyết tâm xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 của Chính phủ, tỉnh Quảng Ninh phấn đấu đến năm 2030 xây dựng khoảng 18.000 nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Liên quan đến vướng mắc về điều kiện thu nhập để giúp người lao động mua được nhà ở xã hội. Cử tri Công ty cổ phần Than Hà Tu-Vinacomin kiến nghị: Thời gian qua, Dự án xây nhà ở xã hội dành cho các đối tượng có thu nhập thấp được quy định tại Điều 49, Luật Nhà ở năm 2014 đã được triển khai trên địa bàn tỉnh.

Được sự đồng ý của các cấp, các ngành, Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam phối hợp với Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Tài chính Toàn Cầu đã tổ chức Chương trình tư vấn cho người lao động ngành Than và triển khai các thủ tục để được mua nhà ở xã hội. Trong đó có quy định về điều kiện mua nhà như: Điều kiện và đối tượng, Điều kiện về nhà ở, Điều kiện cư trú, Điều kiện về thu nhập.

Tuy nhiên, trong các điều kiện mua nhà nêu trên, có điều kiện về thu nhập đối với người có thu nhập thấp ở các thành phố lớn còn gặp vướng mắc cụ thể là: Người lao động có thu nhập sau khi đã giảm trừ gia cảnh (có người phụ thuộc) mà mức thu nhập không quá 11 triệu đồng/tháng thì chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Với mức thu nhập này, ngoài chi tiêu sinh hoạt gia đình, giá cả như hiện nay thì rất ít người lao động đáp ứng được điều kiện mua nhà ở xã hội. Trong khi giá Nhà ở xã hội hiện nay tại Quảng Ninh là trên 16 triệu đồng/m2. Điều kiện này là một bước cản trở để mua được nhà ở xã hội đối với người lao động có thu nhập thấp.

Về nội dung này, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Ninh đã trả lời cử tri như sau: Ngày 07/03/2024, Văn phòng UBND tỉnh đã có Công văn số 1247/VP.UBND-TKTH thông tin đến Tổ đại biểu HĐND tỉnh tại thành phố Hạ Long và cử tri: Tại kỳ họp thứ 6 ngày 27/11/2023, Quốc hội khoá XV đã thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2025).

Trong đó tại Điều 78 Luật Nhà ở năm 2023 đã quy định về điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Theo quy định tại Luật Nhà ở năm 2023, điều kiện được mua, thuê mua nhà ở xã hội đã bỏ điều kiện về cư trú. Hiện nay, Bộ Xây dựng và các cơ quan Trung ương đang xây dựng dự thảo các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Nhà ở năm 2023.

Hiện Quảng Ninh có nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh cần khoảng gần 25.000 căn (nhà ở xã hội cho các đối tượng thu nhập thấp khoảng 18.000 căn, công nhân KCN và ngành Than khoảng 7.000 căn).

Quảng Ninh cần khoảng gần 25.000 căn nhà ở xã hội cho các đối tượng thu nhập thấp - Ảnh minh họa

Ngày 01/3/2024, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có Công văn số 1124/VP.UBND-TKTH giao Sở Xây dựng, UBND thành phố Hạ Long bám sát các bộ, ngành Trung ương trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định và Thông tư hướng dẫn Luật Nhà ở năm 2023 để có ý kiến tham gia cụ thể đối với nội dung liên quan đến điều kiện về thu nhập, đơn giản hoá các trình tự, thủ tục mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định; đồng thời chủ động triển khai khi có đủ điều kiện hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương và Luật có hiệu lực thi hành.

Theo ông Phạm Quốc Toàn – Chủ tịch HĐQT Công ty CP BĐS Hoa Phượng: Mặc dù đã có sự nỗ lực thực hiện nhưng hiện nay việc phát triển nhà ở thu nhập thấp còn đang gặp rất nhiều khó khăn. Đó là chính sách thắt chặt tín dụng đã ảnh hưởng lớn đến nguồn vốn cho thị trường bất động sản nên việc đầu tư xây dựng các dự án nhà ở nói chung và nhà ở xã hội nói riêng gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, hệ thống chính sách, pháp luật về nhà ở xã hội còn chồng chéo, mâu thuẫn với các pháp luật về quy hoạch, xây dựng, đất đai, đầu tư; nhiều thủ tục phức tạp (xét duyệt đối tượng, hồ sơ, thẩm định giá...) nên khó khăn trong việc tổ chức thực hiện.

Cơ chế, chính sách ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp chưa đủ mạnh; nhiều cơ chế chính sách ưu đãi khi triển khai trên thực tế còn vướng mắc nên khó khăn trong việc thu hút, kêu gọi đầu tư (chủ đầu tư bị khống chế về lợi nhuận định mức tối đa không quá 10%); trong khi đó các dự án nhà ở thương mại thủ tục đơn giản và lợi nhuận cao hơn...

Theo tỉnh Quảng Ninh: Tỉnh đang khắc phục khó khăn, tạo mọi điều kiện tốt nhất để thu hút đầu tư nhằm thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra trong phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.