Doanh nghiệp lo ngại thiếu nhất quán quản lý AI ở châu Á

CẨM ANH• 12/06/2024 03:00

Cách tiếp cận chắp vá của châu Á trong việc quản lý trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm gia tăng sự không chắc chắn đối với các công ty mong muốn triển khai công nghệ này trên toàn khu vực.

>> ASEAN xây dựng nền tảng quản trị AI

Hiện nay châu Á vẫn chưa đưa ra khung quản lý chung về cách thức quản trị I

Hiện nay, châu Á vẫn chưa đưa ra khung quản lý chung về cách thức quản trị AI

Theo bài viết trên Asia Nikkei, từ Trung Quốc đến Singapore, các chính phủ đang cho thấy sự do dự trong việc theo đuổi các quy tắc trên toàn khu vực, thay vào đó lựa chọn các chính sách AI phù hợp với chương trình nghị sự quốc gia của riêng họ.

Cách tiếp cận này, trái ngược với Liên minh Châu Âu và Đạo luật AI mới được phê duyệt gần đây. Ông Adrian Fisher, Giám đốc công nghệ, truyền thông và viễn thông tại công ty luật Linklaters của Anh, chia sẻ với Nikkei Asia rằng vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng nếu 15 hoặc 20 quốc gia lớn ở châu Á bắt đầu ban hành các luật khác nhau về AI. Khi các công ty đa quốc gia muốn tung ra một sản phẩm tại nhiều nước khác nhau, họ phải tìm cách để hiểu chính xác những gì phải làm ở từng bước riêng biệt, điều này khá khó khăn.

Công ty dịch vụ chuyên nghiệp KPMG gần đây đã trích dẫn khoảng cách trong việc quản lý AI là rủi ro chính đối với tăng trưởng kinh doanh trong năm tới, mặc dù đầu tư vào lĩnh vực này đã tăng hơn 5 lần từ năm 2013 đến năm 2023.

Việc xây dựng một quy định xuyên biên giới đã trở thành chủ đề nóng. EU hiện đã đi trước với việc phê duyệt Đạo luật AI của khu vực. Đây được coi là luật toàn diện đầu tiên trên thế giới quản lý việc sử dụng công nghệ này. Luật này sẽ áp dụng cho các nhà cung cấp và nhà phát triển hệ thống AI được tiếp thị hoặc sử dụng trong EU và dự kiến sẽ có hiệu lực theo từng giai đoạn trong những tháng tới.

Ở châu Á, Trung Quốc được cho là chủ động nhất về mặt quản lý AI. Mặc dù luật chung về AI vẫn chưa được ban hành, nhưng một bộ hướng dẫn hành chính đã có hiệu lực kể từ năm 2022, bao gồm các khuyến nghị về thuật toán cho đến hướng dẫn về deep fake, cũng như nêu rõ AI phải thúc đẩy giá trị cốt lõi.

Một luật chung về AI đã được đưa vào kế hoạch lập pháp hàng năm và nội các Trung Quốc đặt mục tiêu đệ trình dự thảo luật quản lý AI lên Nhân Đại toàn quốc để xem xét trong năm nay. Tuy nhiên, một số chính phủ cảnh giác với việc đưa ra các biện pháp quản lý chặt chẽ sẽ cản trở doanh nghiệp và bỏ lỡ cơn sốt đầu tư vào AI.

Cho đến gần đây, Nhật Bản vẫn để các công ty tự quản lý dựa trên các hướng dẫn của chính phủ. Hiện tại, Tokyo đang cân nhắc việc quản lý các nhà phát triển AI lớn trong và ngoài nước để hạn chế rủi ro như việc lan truyền thông tin sai lệch. Hội đồng chiến lược AI của chính phủ đã bắt đầu thảo luận vào tháng 5 về việc tạo ra khuôn khổ pháp lý và dự kiến sẽ phân tích các phương pháp tiếp cận ở Mỹ và châu Âu để phục vụ quá trình này.

Trong khi đó, tại Hàn Quốc, Đạo luật thúc đẩy ngành công nghiệp AI và Khuôn khổ thiết lập AI đáng tin cậy đang được xem xét lại. Trái ngược với Đạo luật AI của Châu Âu, dự luật này dựa trên nguyên tắc áp dụng công nghệ trước, điều chỉnh sau.

"Mặc dù hiện tại không có đạo luật khung cụ thể nào cho AI, nhưng một số dự luật liên quan đến AI đã được đưa ra", chuyên gia Hwan Kyoung Ko và Il Shin Lee cho biết. Hàn Quốc đang chủ động phát triển môi trường pháp lý để nâng cao khả năng cạnh tranh toàn cầu của ngành AI và quản lý các rủi ro mới nổi.

>> Châu Á đang thờ ơ với Đạo luật AI của EU

Các quốc gia châu Á đã có hướng dẫn chung về quản lý a y

Đông Nam Á là khu vực đầu tiên có hướng dẫn chung về quản lý AI

Singapore cũng tránh xa các quy tắc toàn diện theo kiểu EU, thay vào đó lựa chọn ban hành các hướng dẫn cho công nghệ mới này.

Do không có khuôn khổ pháp lý rõ ràng, một số doanh nghiệp đã tự mình điều chỉnh. Công ty viễn thông Verizon của Hoa Kỳ đã công bố các công cụ AI để phân tích hồ sơ khách hàng nhằm phục vụ nhu cầu một cách chính xác hơn vào tháng 5. Hiện công ty đa quốc gia này cho biết, họ muốn hợp tác với các nhà hoạch định chính sách trong khu vực để thiết lập luật và quy định hợp lý cho AI.

Priya Mahajan, Giám đốc chính sách công của Verizon tại Châu Á - Thái Bình Dương, cho biết các quốc gia nên cân nhắc thành lập một cơ quan quản lý duy nhất cho AI để ngăn chặn các lỗ hổng trong quy định khác nhau, và tránh việc thực thi trùng lặp các quy tắc AI giữa nhiều cơ quan.

Nhà cung cấp phần mềm doanh nghiệp SAP đã nói với Nikkei rằng chính phủ và các cơ quan quản lý có vai trò quan trọng trong việc xây dựng khuôn khổ và chính sách để tạo dựng lòng tin vào AI. Ông Paul Marriott, Chủ tịch SAP Châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản, cho biết sự rõ ràng và nhất quán của quy định chung trong khu vực sẽ giúp các doanh nghiệp được hưởng lợi hoàn toàn từ các sáng kiến AI.

Ông cũng cảnh báo, việc không đàm phán được các quy tắc trên toàn khu vực có thể dẫn đến việc khu vực sẽ có ít tiếng nói hơn trong cuộc thảo luận về AI toàn cầu.

Scott Shackelford, Phó giáo sư luật kinh doanh và đạo đức tại Trường Kinh doanh Kelley thuộc Đại học Indiana, cho biết: "EU đã trở thành tâm điểm toàn cầu về quản trị AI. Đạo luật AI mới của EU có khả năng sẽ được mặc định trở thành tiêu chuẩn toàn cầu".

Theo Amita Haylock, đối tác công nghệ, truyền thông và viễn thông tại công ty luật Mayer Brown, sự đa dạng về chính trị và kỹ thuật số của châu Á khiến việc xây dựng chính sách AI chung trong khu vực trở nên cực kỳ khó khăn. "Các doanh nghiệp hoạt động tại châu Á nên chuẩn bị để hiểu và tham gia vào các bộ khuôn khổ pháp lý khác nhau", bà cho biết.