Dự thảo Luật Dữ liệu: Cần tham chiếu các luật liên quan
Đánh giá việc xây dựng và ban hành Luật Dữ liệu là cần thiết, tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ, nhiều ý kiến cho rằng, cần tham chiếu các luật liên quan.
Theo đó, Dự thảo Luật Dữ liệu đang được Bộ Công an đưa ra lấy kiến gồm 7 Chương, 67 Điều, quy định về nguyên tắc xử lý và bảo vệ dữ liệu; nội dung quản lý Nhà nước về dữ liệu; người làm công tác dữ liệu trong cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội; hợp tác quốc tế về dữ liệu; các hành vi bị nghiêm cấm; nguyên tắc xây dựng, phát triển Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia; thu thập, cập nhật, đồng bộ dữ liệu vào Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia; khai thác và sử dụng Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia…
Đánh giá về Dự thảo Luật này, không ít ý kiến cho hay, trong bối cảnh công nghệ thông tin, công nghệ số đã và đang phát triển mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến mọi mặt đời sống xã hội, việc ban hành Luật Dữ liệu là rất cần thiết, vừa để thế chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về phát triển công nghệ số, chuyển đổi số hay Chiến lược dữ liệu quốc gia. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu thống nhất nguyên tắc chung về dữ liệu, cơ sở dữ liệu, cơ sở dữ liệu quốc gia trên thực tiễn đời sống xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm tích cực, để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ, tham gia góp ý xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Luật Dữ liệu, nhiều ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật cần tham khảo định nghĩa dữ liệu và phân loại dữ liệu cho phù hợp với khoa học dữ liệu quốc tế. Bên cạnh đó, cần bổ sung thêm quy định về việc xử lý dữ liệu cá nhân; yêu cầu mọi tổ chức phải xin phép chủ thể dữ liệu trước khi thu thập, xử lý, hoặc chia sẻ thông tin cá nhân.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật, ông Phạm Văn Hậu - Trung tâm an ninh mạng của Đại học Công nghệ Thông tin đề nghị Ban soạn thảo tham khảo, lấy ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin, dữ liệu số và tham chiếu các luật liên quan như Luật An toàn thông tin mạng, để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ, nhất là về định nghĩa “dữ liệu”.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hữu Thắng - đại diện Công ty SCTV cũng cho rằng, “dữ liệu” là khái niệm rất quan trọng của Luật Dữ liệu và trên thực tế dữ liệu có nội dung rất rộng, trong khi đó định nghĩa về “dữ liệu” trong Dự thảo Luật còn sơ sài, thiếu rất nhiều trong nội hàm.
Ví dụ như “dữ liệu video” chưa được quan tâm đúng mức trong nội dung luật, trong khi thực tế cho thấy nội dung video được truyền tải trên mạng xã hội như Tiktok… có tác động rất lớn đến đời sống xã hội và được chính quyền các nước như Hoa Kỳ kiểm soát chặt chẽ.
Từ đó, đại diện SCTV đề nghị, Ban soạn thảo trong quá trình xây dựng luật nên tham chiếu Luật An toàn thông tin mạng, các Luật Dữ liệu của các nước.
Bên cạnh những vấn đề đã nêu, tham gia góp ý Dự thảo Luật, Luật sư Trương Thị Hòa - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh đề nghị bổ sung nội dung hợp tác quốc tế về dữ liệu, thực thi pháp luật về dữ liệu.
Theo Luật sư Trương Thị Hòa, đây là vấn đề mà pháp luật về dữ liệu của các nước cần quy định để thực hiện liên kết về dữ liệu toàn cầu.
Cùng với đó, vị chuyên gia này cũng đề nghị bổ sung biện pháp hợp tác quốc tế về kỹ thuật có liên quan đến xử lý và bảo vệ dữ liệu. Bởi, đây là biện pháp rất quan trọng trong tình hình phát triển công nghệ xuyên quốc gia, xuyên biên giới như hiện nay.
Xoay quanh nội dung Dự thảo Luật, góp ý thẩm tra, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội - Thiếu tướng Trần Đức Thuận cũng cho rằng, việc ban hành Luật là cần thiết, hồ sơ Dự án Luật đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV tới đây. Tuy nhiên, cần bổ sung, làm rõ phạm vi điều chỉnh của Luật.
Cụ thể, Thiếu tướng Trần Đức Thuận đề nghị sửa đổi, bổ sung “quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động về dữ liệu”. Đồng thời, thống nhất về nguyên tắc xử lý và bảo vệ dữ liệu trong Dự thảo Luật.
Ngoài nội dung đã nêu, cho kiến thẩm tra, một số ý kiến đề nghị, Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, đầy đủ quy định của pháp luật có liên quan, trong đó có những dự án luật đang được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới để xác định nội dung chưa phù hợp, mâu thuẫn, chồng chéo và đề xuất phương án xử lý để bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật.