Doanh nghiệp lo lắng tiền thuê đất tăng mạnh

Giá thuê đất vẫn tăng dù tỷ lệ tính giá giảm

UBND TP HCM đang xây dựng dự thảo Quyết định về tỷ lệ tính đơn giá thuê đất, bao gồm tỷ lệ thu đối với đất xây dựng công trình ngầm và đất có mặt nước. Dự thảo này sẽ làm căn cứ tính tiền thuê đất trên địa bàn, áp dụng cho trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm không qua đấu giá, với tỷ lệ khác nhau tùy theo mục đích sử dụng đất.

Dự thảo mới của UBND TP HCM quy định tỷ lệ tính giá thuê đất hàng năm theo mục đích sử dụng và khu vực: đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp áp dụng từ 0,5% đến 1% tùy khu vực; đất thương mại, dịch vụ từ 0,75% đến 1,5%; và đất nông nghiệp là 0,25% trên toàn TP (riêng Khu công nghệ cao và Công viên phần mềm Quang Trung là 0,5%).

Trước đó, giá thuê đất, thuê mặt nước, giá thuê đất hàng năm không thông qua hình thức đấu giá theo Quyết định 50/2014/QĐ-UBND ở TP HCM có tỷ lệ lần lượt là: 1,6-2% (đối với đất kinh doanh dịch vụ, thương mại, tài chính, nhà hàng, khách sạn, văn phòng…); 1,1-1,5% (đối với đất sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, kho xưởng, công trình công cộng) và 1% (đối với đất tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, bến cảng, sản xuất nông, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản...).

Như vậy, so với quy định hiện hành, tỷ lệ để tính tiền thuê đất theo dự thảo Quyết định mới của UBND TP HCM đã giảm xuống khá sâu. Tuy nhiên, trên thực tế vào cuối tháng 10 vừa qua, TP đã áp dụng bảng giá đất mới với mức giá tăng bình quân từ 5 - 38 lần so với trước đây (tùy khu vực). Hệ quả là giá thuê đất trả tiền hằng năm cũng tăng theo tương ứng.

Doanh nghiệp ngại chi phí tăng

Nhiều doanh nghiệp lo ngại chi phí tăng này sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của họ.

Các doanh nghiệp môi giới cho thuê bất động sản cho rằng, nếu tính theo tỷ lệ phần trăm của dự thảo Quyết định kể trên và áp dụng bảng giá đất mới, giá thuê đất phi nông nghiệp trên toàn TP sẽ có mức tăng từ 35 - 50%. Giá thuê đất thương mại, dịch vụ cũng sẽ tăng bình quân từ 18 - 53%, tùy khu vực.

Khi bảng giá đất mới có hiệu lực từ ngày 31/10/2024 đến hết năm 2025, một tác động lớn sẽ đến từ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, là chi phí đầu vào cho hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Mức đóng hiện tại là 0,15%/năm, áp dụng đến hết năm 2025 theo Luật Đất đai 2024.

Tác động tiếp theo là từ tiền thuê đất, khi tiền thuê đất tăng kéo theo giá thuê mặt bằng cũng tăng, tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp. Công thức tính đơn giá thuê đất hàng năm là tỷ lệ phần trăm nhân với giá đất, với tỷ lệ dao động từ 0,25% đến 3%.

Doanh nghiệp thuê đất trong các khu công nghiệp đặc biệt gặp khó khăn. Nhiều doanh nghiệp ký hợp đồng thuê đất từ trước năm 2000 với giá rẻ, có khi chỉ vài USD/m2 để thu hút đầu tư, nên diện tích thuê rất rộng. Những doanh nghiệp này đang lo ngại phải trả thêm tiền thuê đất theo bảng giá mới, hoặc không rõ liệu có được giữ nguyên hợp đồng cũ cho đến khi hết chu kỳ thuê 50 năm hay không.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp tính tiền thuê đất theo chu kỳ 50 năm, nhưng từ năm 2017 - 2018, có doanh nghiệp đã thanh toán tiền thuê đất một lần nhưng vẫn chưa nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo thời hạn, gây thắc mắc liệu sẽ áp dụng bảng giá đất cũ hay mới.

HoREA cho rằng bảng giá đất mới tăng cao ở các khu vực ngoại thành, nơi có nhiều khu chế xuất và công nghiệp, gây áp lực lớn lên doanh nghiệp. HoREA đề nghị Sở Tài chính TP HCM xem xét giảm thêm tỷ lệ tính đơn giá thuê đất ở mỗi khu vực xuống 0,25%, tránh làm chi phí tăng quá mạnh và giúp doanh nghiệp duy trì, mở rộng sản xuất kinh doanh.

Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM (HUBA) cũng đã kiến nghị với Sở Tài chính, đề xuất tỷ lệ tính đơn giá thuê đất cho nhóm đất nông nghiệp là 0,25%; nhóm khu công nghệ cao và công viên phần mềm là 0,3%. Đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, khu vực 1 là 0,5%, khu vực 2 là 0,4% và khu vực 3 là 0,3%. Với đất thương mại - dịch vụ, HUBA đề xuất tỷ lệ ở khu vực 1 là 1%, khu vực 2 là 0,75%, và khu vực 3 là 0,5%.

Vi Anh