Thấy gì từ các đợt phát hành trái phiếu xanh ngân hàng và phi ngân hàng?

Sau các đợt phát hành trái phiếu xanh của BIDV, SeABank, hay gần đây là Vietcombank, ở khu vực tài chính có EVNFinance... thì một số doanh nghiệp gần đây đã phát hành trái phiếu xanh thành công.

Đáng chú ý, đây là những doanh nghiệp thuộc khối phi ngân hàng - tài chính. Đơn cử như việc Công ty IDI thuộc Tập đoàn Sao Mai vừa phát hành 1.000 tỷ đồng trái phiếu xanh, được tư vấn bởi Chứng khoán Vietcombank (VCBS). FiinRatings cho biết hãng xếp hạng tín nhiệm này xác nhận khung trái phiếu xanh cho đợt phát hành.

Trước đó, tháng 10/2024, BIDV ban hành báo cáo phân bổ và đánh giá tác động cho lô trái phiếu xanh huy động năm 2023 thuộc hai dự án Nhà máy Điện gió và Dự án xe điện. Trên cơ sở đưa ra ý kiến độc lập, FiinRatings cũng đã thực hiện xác nhận sau phát hành cho hoạt động phân bổ vốn của lô trái phiếu 2.500 tỷ này.

Thống kê của FiinRatings ghi nhận, giai đoạn 2016-2023, Việt Nam đã phát hành khoảng 1,1 tỷ USD (khoảng gần 27 nghìn tỷ đồng) trái phiếu Xanh, Xã hội và Bền vững. Trái phiếu thuộc nhóm này hiện có số dư khiêm tốn với các đợt phát hành từ EVNFinance (1.725 tỷ đồng), BIDV (2.500 tỷ đồng), Vinpearl (425 triệu USD), và BIM Land (101 triệu USD), chiếm 1,8% tổng giá trị thị trường - thấp hơn đáng kể so với mức 5-7% của các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia và Philippines.

Năm 2024 chứng kiến sự sôi động trở lại với tổng giá trị phát hành mới của trái phiếu xanh, xã hội và bền vững đạt gần 6,9 nghìn tỷ, chiếm khoảng 2% lượng phát hành mới từ đầu năm.

Các doanh nghiệp đang chủ động xây dựng khung tài chính xanh/ khung trái phiếu xanh và thực hiện đánh giá độc lập trước phát hành theo tiêu chuẩn quốc tế như của CBI và ICMA, với những khung phát hành tiên phong từ Công ty Cổ phần Điện Gia Lai (GEC), Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), mới đây là Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB), Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia I.D.I như nêu trên, hay Công ty TNHH Nước Sạch Hòa Bình – Xuân Mai, báo cáo của FiinRatings cho biết.

Ghi nhận từ thị trường cho thấy ngoài ra, còn có một số tổ chức công bố khung tài chính xanh/ trái phiếu xanh, tập trung ở nhóm ngân hàng như VietinBank, VPBank, ACB với Khung tài chính bền vững; Techcombank với Khung trái phiếu xanh...

Việt Nam đang trong quá trình xây dựng dự thảo để ban hành khung phân loại trái phiếu xanh và tín dụng xanh nhưng các giao dịch trái phiếu xanh được phát hành trong thời gian gần đây có phần khởi sắc hơn nhờ vào khung pháp lý cơ bản bước đầu và đặc biệt là sự tự nguyện của các thành viên trên thị trường. Thực tế các giao dịch trái phiếu xanh gần đây cho thấy đã từng bước góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Trong một bình luận, ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng Giám đốc FiinGroup và FiinRatings khẳng định, việc có nhiều doanh nghiệp chấp nhận đầu tư để đáp ứng tiêu chuẩn trái phiếu xanh là bước tiến quan trọng trong việc đa dạng hoá sản phẩm trên thị trường chứng khoán nhằm đáp ứng khẩu vị và yêu cầu của phía nhà đầu tư.

Việc xuất hiện các trái phiếu xanh phi ngân hàng cũng minh chứng cho sự dần ấm lên của thị trường trái phiếu và qua đó góp phần khôi phục niềm tin vào trái phiếu doanh nghiệp và góp phần huy động vốn dài hạn cho doanh nghiệp và phát triển kinh tế cao trong những năm tới đây, ông Nguyễn Quang Thuân nhìn nhận.

Trong thời gian tới, được biết, nhiều ngân hàng và các doanh nghiệp cũng đang lên kế hoạch phát hành trái phiếu xanh. HDBank cho biết về nguồn vốn xanh, trong thời gian qua, ngân hàng đã nhận được sự hậu thuẫn lớn, đi cùng là tư vấn chuyên sâu từ các định chế tài chính quốc tế uy tín như Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), Định chế Tài chính Phát triển thuộc Ngân hàng Tái thiết KFW của Đức (DEG), Tổ chức Tài chính Phát triển của Pháp (Proparco), cùng các chương trình của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB). HDBank tới đây dự kiến cũng sẽ phát hành trái phiếu xanh cho các dự án đáp ứng các tiêu chí xanh của Bộ Xây dựng và tăng thúc đẩy giải ngân vốn xanh, thực hiện các cam kết của ngân hàng theo chiến lược ESG, phát triển bền vững.

Từ đợt phát hành trái phiếu xanh mới đây của Vietcombank, bà Helena McLeod, Quyền Tổng Giám đốc Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu (GGGI), đơn vị hợp tác với Vietcombank trong việc phát triển và hoàn thiện khung trái phiếu xanh cho đợt phát hành này cũng nhìn nhận, đợt phát hành thành công cho thấy nhu cầu cũng như sự tín nhiệm ngày một lớn từ phía nhà đầu tư đối với các dự án tăng trưởng xanh, là tín hiệu tích cực về tiềm năng thị trường trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.

Lê Mỹ