Bổ sung chế tài xử lý vi phạm trong đấu giá đất
Thủ tướng yêu cầu các Bộ và địa phương khẩn trương hoàn thiện quy định, bổ sung chế tài xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực đấu giá đất.
Yêu cầu này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu trong công điện gửi Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính, Tư pháp, Công an và Chủ tịch các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bổ sung chế tài xử lý vi phạm
Theo đó, Thủ tướng đề nghị địa phương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đảm bảo đúng pháp luật, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, ngăn chặn hành vi lợi dụng hoạt động này để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.
Đồng thời, các tỉnh, thành phố cần công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại khu vực đấu giá đất và các khu lân cận. Về giá khởi điểm, Thủ tướng yêu cầu phải phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng đã đầu tư và mặt bằng giá thực tế tại nơi đấu giá.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng lưu ý việc rút ngắn thời hạn nộp tiền trúng đấu giá, cũng như mức tiền nộp lần đầu để hạn chế tình trạng bỏ cọc. Phương án đấu giá phải đảm bảo chặt chẽ, khoa học, có sự kiểm soát của cơ quan chức năng và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động này.
Bộ trưởng Tư pháp được yêu cầu chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường, Tài Chính, Xây dựng và địa phương bổ sung chế tài để xử lý các hành vi vi phạm trong đấu giá đất, nhất là thông đồng, dìm giá. Quy định điều kiện hạn chế tham gia đối với người đấu giá quyền sử dụng đất mà trước đó đã vi phạm hoặc cố ý bỏ cọc nhằm trục lợi cũng cẩn được nghiên cứu áp dụng.
Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường chủ trì tăng cường kiểm tra, thanh tra hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất với những trường hợp có biểu hiện bất thường. Bộ trưởng Xây dựng có trách nhiệm chủ trì nghiên cứu, đánh giá cụ thể các tác động của kết quả đấu giá quyền sử dụng đất vừa qua đến mặt bằng giá đất, nhà ở và thị trường bất động sản.
Bộ trưởng Công an cần chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ và công an các địa phương chủ động nắm tình hình, phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất.
Công điện trên được Thủ tướng đưa ra khi gần đây việc đấu giá đất tại các địa phương, nhất là Hà Nội bộc lộ nhiều vấn đề bất thường.
Cần đồng bộ các giải pháp
Xung quanh các lo ngại trong việc trục lợi, lũng loạn đấu giá đất, trả lời mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết đã có kiến nghị Chính phủ, các địa phương chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp mang tính khả thi, cứng rắn. Cụ thể, Bộ đề nghị địa phương thực hiện nghiêm quy định của Luật Đấu giá tài sản, Luật Giá, Luật Đất đai; công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị tại các khu vực có đất đấu giá.
"Các địa phương cần điều chỉnh hợp lý giá đất trong bảng giá đất để làm cơ sở tính giá khởi điểm. Thực tế đã xảy ra tình trạng những khu đất đầu tư đồng bộ về hạ tầng nhưng địa phương vẫn lấy giá đất khi chưa đầu tư để làm giá khởi điểm, khiến nhiều đối tượng muốn trúng đấu giá để bán lại kiếm lời", ông Duy cho hay.
Ngoài ra, Bộ trưởng cho rằng, cần có chính sách đảm bảo nguồn cung về đất ở, nhà ở phù hợp với nhu cầu của đại đa số người dân và phù hợp với nhu cầu chi trả. Khi cung - cầu không gặp nhau, đương nhiên giá sẽ bị đẩy lên cao.
"Đề nghị quy chế đấu giá đất có thể phải rút ngắn thời gian nộp đủ tiền trúng đấu giá, đồng thời công khai các trường hợp trúng giá cao nhưng bỏ cọc để hạn chế việc lợi dụng đấu giá trục lợi", ông Duy nói và đề nghị tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.
Trong khi đó, theo luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLaw theo kinh nghiệm quốc tế, biện pháp hiệu quả để ngăn chặn đầu cơ là áp dụng thuế cao đối với đất đai không sử dụng hoặc bị đầu cơ. Thuế cũng cần được áp dụng đối với các giao dịch mua bán đất ngắn hạn, nhằm giảm bớt động cơ đầu cơ và rửa tiền. Áp dụng hệ thống thuế suất lũy tiến dựa trên giá trị bất động sản, trong đó thuế suất tăng lên khi giá trị bất động sản cao hơn. Giải pháp này giúp làm tăng chi phí đầu cơ, từ đó giảm sự hấp dẫn của việc đầu tư vào bất động sản chỉ nhằm kiếm lợi nhanh chóng.