Đột phá Luật sửa đổi 4 Luật: Khơi thông vướng mắc cho hoạt động đấu thầu
Trước những vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, không ít ý kiến cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu tại Luật sửa đổi 4 Luật, sẽ khơi thông cho hoạt động đấu thầu...
Với nhiều quy định cởi mở hơn, như nâng hạn mức chỉ định thầu từ 100 triệu đồng lên 300 triệu đồng đối với các gói thầu thuộc dự toán mua sắm không hình thành dự án… Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu thầu tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư và Luật Đấu thầu (Luật sửa đổi 4 Luật) được cho sẽ giúp nhà đầu tư linh hoạt hơn trong việc lựa chọn nhà thầu cho các gói thầu giá trị nhỏ mà không cần tổ chức đấu thầu, qua đó rút ngắn thời gian triển khai.
Đề cao tính linh hoạt…
Theo đó, để bảo đảm linh hoạt trong điều hành, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu tại Luật sửa đổi 4 Luật đã chỉnh lý theo hướng quy định nguyên tắc áp dụng lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt và giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Đồng thời, để đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án đặc thù, không thể thực hiện qua đấu thầu thông thường, Luật đã bổ sung quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo hướng quy định nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết. Điều này được cho sẽ giúp bảo đảm linh hoạt, kịp thời sửa đổi, bổ sung khi cần thiết, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Đặc biệt, tiếp thu ý kiến góp ý trong quá trình xây dựng và hoàn thiện, Luật đã chỉnh lý nâng hạn mức chỉ định thầu từ 100 triệu đồng lên 300 triệu đồng đối với gói thầu thuộc dự toán mua sắm không hình thành dự án. Đồng thời, không phân biệt hạn mức chỉ định thầu giữa các gói thầu sử dụng nguồn vốn chi thường xuyên và vốn đầu tư công.
Không chỉ có vậy, Luật cũng bổ sung trường hợp chỉ định thầu đối với gói thầu khai quật khảo cổ, phục hồi di tích cấp quốc gia, di tích cấp quốc gia đặc biệt và di sản văn hóa thế giới; sửa đổi quy định bảo đảm cạnh tranh giữa nhà thầu tham dự thầu và nhà thầu tư vấn trong cùng gói thầu đối với các gói thầu thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ, công ty con; áp dụng phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ cho các gói thầu có yêu cầu kỹ thuật cao, công nghệ cao; cho phép cơ sở y tế công lập tự quyết định mua sắm thuốc, thiết bị y tế và vắc xin dịch vụ...
Mở ra nhiều kỳ vọng
Nhìn nhận về những nội dung sửa đổi, bổ sung của Luật Đấu thầu, không ít ý kiến cho hay, những chính sách được đưa vào Luật (sửa đổi) sẽ giúp khơi thông những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu hiện nay.
Chẳng hạn như việc nâng hạn mức chỉ định thầu từ 100 triệu đồng lên 300 triệu đồng, đây là quy định được kỳ vọng sẽ mang lại những hiệu quả tích cực cho nhiều chủ đầu tư và đơn vị tư vấn đấu thầu, bởi trên thực tế, số lượng gói thầu có giá trị từ 100 đến dưới 300 triệu đồng là rất lớn.
Theo ông Nguyễn Hồng Chuyên - Tổng Giám đốc Công ty CP Sở hữu trí tuệ Davilaw, đây là một trong những thay đổi quan trọng và được kỳ vọng nhất từ phía các chủ đầu tư và đơn vị tư vấn.
Còn theo ông Trần Minh Điển - Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, việc mở rộng phạm vi áp dụng chỉ định thầu trong lĩnh vực y tế (khoản 7 Điều 4). Các trường hợp được chỉ định thầu bao gồm: cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế trong bối cảnh cấp bách như phòng chống dịch bệnh, duy trì hoạt động cơ sở khám chữa bệnh, hoặc xử lý tình huống thiếu vật tư y tế nghiêm trọng.
Đặc biệt, các gói thầu mua thuốc và thiết bị y tế chỉ có một hãng sản xuất trên thị trường cũng thuộc diện này sẽ giúp các cơ sở y tế linh hoạt hơn trong xử lý tình huống khẩn cấp, đảm bảo tính liên tục trong khám chữa bệnh và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.
Liên quan đến những sửa đổi, bổ sung của Luật Đấu thầu, bà Phạm Thị Thúy Hà - Trưởng ban Quản lý đấu thầu thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đánh giá, Luật sửa đổi 4 Luật mang tính cấp tiến khi cho phép chủ đầu tư thực hiện trước một số bước trong quy trình đấu thầu. Điều này bao gồm việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trước khi dự án được phê duyệt và ký hợp đồng thương mại trước khi ký thỏa thuận vay vốn nước ngoài.
Đối với các dự án sử dụng vốn ODA hoặc vốn vay ưu đãi, quy định này đẩy nhanh tiến độ triển khai, tăng hiệu quả sử dụng vốn ngân sách và giảm bớt thủ tục hành chính. Thực tế tại EVN cho thấy, những thay đổi này phù hợp với yêu cầu thực tế và tạo động lực để nâng cao hiệu quả thực hiện các dự án lớn.
Đồng quan điểm, các chuyên gia cũng cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu tại Luật sửa đổi 4 Luật được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, không chỉ mang lại sự linh hoạt trong quá trình lựa chọn nhà thầu mà còn góp phần thúc đẩy hiệu quả trong quản lý và sử dụng nguồn vốn, đặc biệt trong bối cảnh các yêu cầu về tiến độ và chất lượng ngày càng cao.
Đặc biệt, những cải cách này không chỉ đáp ứng nhu cầu thực tiễn mà còn tạo động lực cho các chủ đầu tư, cơ sở y tế và các tổ chức liên quan tối ưu hóa quy trình đấu thầu, giảm thiểu thời gian và chi phí. Đây là những bước tiến quan trọng này, sẽ giúp từng bước định hình một môi trường đấu thầu minh bạch, hiệu quả và phù hợp hơn với xu thế phát triển kinh tế - xã hội.