Thúc đẩy cơ chế đặc thù đường sắt đô thị Hà Nội, TP.HCM
Chiều 20/1, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM.
Tại cuộc họp, lãnh đạo hai thành phố cho biết đang khẩn trương xây dựng và trình Quốc hội ban hành nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển đường sắt đô thị, tập trung vào 5 nhóm chính sách: huy động vốn, rút ngắn tiến độ, phát triển đô thị theo hướng giao thông (TOD), phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và các chính sách khác.
Cụ thể, Hà Nội đề xuất 6 chính sách riêng, TP.HCM đề xuất 17 chính sách riêng, cùng với 13 chính sách chung cho cả hai thành phố.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường kiến nghị áp dụng thủ tục rút gọn khi xây dựng và ban hành nghị quyết của Quốc hội, rút ngắn thời gian 5-6 tháng, đồng thời phân cấp cho TP.HCM lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và quyết định chủ trương đầu tư các dự án đường sắt đô thị.
Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Trọng Đông đề xuất các chính sách đặc thù, bao gồm: bỏ thủ tục lập và thẩm định chủ trương đầu tư; thu hồi đất song song với chuẩn bị đầu tư; lập quy hoạch tuyến đường sắt đô thị mà không cần đợi điều chỉnh quy hoạch liên quan.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy nhận định rằng hồ sơ xây dựng nghị quyết của hai thành phố còn thiếu đánh giá chi tiết về tác động và phương án triển khai từng chính sách. Ngoài ra, chưa có ý kiến từ các cơ quan liên quan và chưa cập nhật đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật mới nhất.
Ông Huy cũng chỉ ra rằng nội dung đề xuất của Hà Nội và TP.HCM có nhiều điểm khác biệt, do điều kiện thực tế, quy định pháp luật, và cách tiếp cận huy động nguồn lực không giống nhau. Cụ thể, Hà Nội đã triển khai dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD, trong khi TP.HCM chưa áp dụng mô hình này. Hà Nội đề xuất lập báo cáo nghiên cứu khả thi ngay lập tức, còn TP.HCM chỉ yêu cầu dựa trên quy hoạch chung để phê duyệt chủ trương đầu tư. Do đó, hai thành phố cần rà soát và thống nhất các chính sách chung trước khi trình Quốc hội.
Lãnh đạo Bộ Kế hoạch & Đầu tư và Bộ Tư pháp khẳng định rằng việc xây dựng dự thảo nghị quyết theo thủ tục rút gọn là khả thi. Nghị quyết này có thể bao gồm cả chính sách chung cho hai thành phố lẫn các chính sách đặc thù áp dụng riêng. Tuy nhiên, Bộ GTVT và hai thành phố cần làm rõ nội dung cụ thể của từng cơ chế chính sách để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ GTVT và hai thành phố khẩn trương rà soát nội dung từng chính sách, phân nhóm thành chính sách chung và riêng. Ông nhấn mạnh tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" trong việc phê duyệt và triển khai dự án, đảm bảo rút ngắn trình tự, thủ tục, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành.
Bộ GTVT cùng Hà Nội, TP.HCM và các bộ, ngành liên quan phải hoàn thiện dự thảo nghị quyết, trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 2/2025.