Doanh nghiệp vừa và nhỏ Hải Phòng trước cơ hội tham gia chuỗi cung ứng
“Nhanh nhạy - Sẵn sàng đổi mới” là điều cần thiết mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Hải Phòng phải có để tránh bị loại bỏ khỏi cuộc chơi của nền kinh tế hội nhập.
Còn khó…
Các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Hải Phòng có nhiều cơ hội để phát triển các chuỗi cung ứng nhất là tại các nhóm ngành chế biến, chế tạo, dệt may, logistics… do các lợi thế về vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng giao thông phát triển, nguồn lao động dồi dào…
Tuy nhiên, đến nay doanh nghiệp tại Việt Nam nói chung và tại Hải Phòng nói riêng mới chỉ mới tham gia vào các công đoạn đơn giản như gia công, lắp ráp với giá trị gia tăng thấp, hiệu quả không cao. Sự kết nối của doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước còn rất hạn chế. Nếu không có sự chủ động đổi mới tư duy, nhanh nhạy nắm bắt cơ hội thì nguy cơ các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ sớm bị loại khỏi cuộc chơi của nền kinh tế hội nhập là điều không thể tránh khỏi.
Theo thống kê, Hải Phòng có hơn 23.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó số doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm trên 90%. Mặc dù là địa phương luôn nằm trong top đầu cả nước về thu hút FDI, nhưng đến nay, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố vẫn khó tham gia được vào chuỗi cung ứng này.
Nổi cộm là diện tích mặt bằng sản xuất còn nhỏ hẹp, doanh nghiệp khó hướng đến sản xuất quy mô lớn. Cùng với đó, công nghệ sản xuất, nguồn nhân lực, chính sách vay cũng là rào cản đối với nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại thành phố Cảng.
Ông Phạm Quang Việt - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Ống gió Sao Việt cho biết: “Dù Hải Phòng có rất nhiều doanh nghiệp FDI lớn song, chúng tôi vẫn chưa thực sự được kết nối trực tiếp để hợp tác, tư vấn sản phẩm, báo giá… cho đối tác. Hiện, việc cung cấp các sản phẩm chủ yếu vẫn thông qua các nhà thầu đầu tư tự tìm kiếm đến do đã có tên tuổi lâu năm trên thị trường. Tiếp đó, quỹ đất của Hải Phòng còn rộng, doanh nghiệp vừa và nhỏ như chúng tôi rất mong thành phố sớm có quy hoạch đất cụ thể để chúng tôi sớm ổn định, mở rộng sản xuất, quy mô kinh doanh, định vị thương hiệu trên thị trường. Mặt khác, doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng mong muốn nhận được các khoản vay, lãi suất vay ưu đãi để tạo lợi nhuận hiệu quả. Bởi, nếu chỉ dùng nguồn tài chính của doanh nghiệp tích lũy được sẽ rất chậm”.
Ông Bùi Ngọc Hải – Phó Trưởng ban Ban Quản lý KKT Hải Phòng cho biết: “Sự lan tỏa của doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp trong nước là còn rất hạn chế. Trong đó, có việc tham gia của các doanh nghiệp trong nước vào chuỗi giá trị toàn cẩu của các doanh nghiệp FDI hết sức hạn chế. Mà việc tham gia vào chuỗi của chúng ta, ngoài các dịch vụ vận tải, cung cấp điện, nước thì công nghiệp hỗ trợ vẫn còn là điểm yếu”.
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Trong bối cảnh, Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng đang ngày càng hội nhập sâu với nền kinh tế thế giới khi gia nhập 19 Hiệp định thương mại tự do FTA song phương và đa phương, các yêu cầu về sản phẩm hàng hóa xuất nhập khẩu khắt khe, các doanh nghiệp Hải Phòng, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để hạn chế những thách thức và tận dụng những cơ hội do các FTA mang lại.
Ông Nguyễn Hữu Miền - Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chế biến Thủy sản Xuất khẩu Hạ Long cho biết: “Hội nhập vào FTA đối với các doanh nghiệp thủy sản nói riêng là những cơ hội vô cùng quý giá. Chúng tôi không chỉ sử dụng nguyên liệu trong nước mà còn có thị trường nguyên liệu nước ngoài. Từ đó, chúng tôi có thể nhập khẩu về Việt Nam để chế biến, gia công cho các đối tác, sản xuất các sản phẩm giá trị gia tăng để tiếp tục tái xuất khẩu. Đồng thời, cũng mở ra cơ hội cạnh tranh được với chính sản phẩm ngoại đang ồ ạt vào thị trường Hải Phòng nói riêng và Việt Nam nói chung. Nhờ có FTA, chúng tôi có được nguồn nguyên liệu ổn định, công nghệ chế biến tốt và nhất là có các sản phẩm vươn tầm thế giới”.
Việc tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu là cơ hội lớn để các doanh nghiệp vừa và nhỏ Hải Phòng sớm phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên để có thể đón đầu cơ hội, phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan từ chính quyền, doanh nghiệp lớn, cùng chính cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Mặt khác, Nhà nước nói chung và TP Hải Phòng nói riêng phải có các tiêu chí sàng lọc, lựa chọn nhà đầu tư nước ngoài, tránh các nhà đầu tư mang tính chất đối kháng với các doanh nghiệp trong nước. Đáng chú ý, cần tăng kết nối giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp FDI. Đặc biệt, cần có cơ chế thúc đẩy các doanh nghiệp có quy mô lớn đóng vai trò dẫn dắt về nền tảng, công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ sớm vươn lên.
Ông Ou Yang Peng Fei – Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Regina Miracle International Việt Nam cho biết: “TP Hải Phòng thường xuyên tổ chức các buổi xúc tiến kết nối giữa các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước, cung cấp dịch vụ và một số trường đại học trên địa bàn thành phố. Qua đó, các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu năng lực, khả năng đáp ứng của các bên tham gia và có thể tiến tới hình thành mối quan hệ hợp tác tiềm năng trong tương lai, góp phần hình thành mối liên hệ sản xuất giữa các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước với các doanh nghiệp nước ngoài trên địa bàn thành phố. Đến nay, Regina cũng đã tham gia vào chuỗi cung ứng với rất nhiều nhà cung cấp trên địa bàn TP Hải Phòng về nguyên liệu cũng như rất nhiều các dịch vụ khác”.
Ông Nguyễn Văn Loan - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Hải Phòng cho biết: “Để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp vừa và nhỏ cần nhận thức đầy đủ sự quan trọng của việc tham vào các cụm, các chuỗi cung ứng. Tiếp đó, các doanh nghiệp phải đổi mới công nghệ, lao động để xây dựng các chiến lược kinh doanh, tăng cường năng lực sản xuất thúc đẩy mạnh mẽ năng lực cạnh tranh. Mặt khác, doanh nghiệp cũng cần phải nâng cao trình độ ngoại ngữ, quảng bá, cung cấp thông tin khách hàng. Quan trọng, phải tuân thủ một cách nghiêm túc các quy định sản xuất quốc tế”.
“Hiệp hội cũng đã có những đề xuất với thành phố nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, nhất là chuyển đổi số. Chúng tôi cũng thường xuyên tổ chức chương trình tập huấn nâng cao trình độ quản lý, tay nghề cho đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên. Đồng thời, tổ chức xúc tiến thương mại, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Hải Phòng tìm kiếm các cơ hội hợp tác, cung cấp sản phẩm”, ông Loan cho biết thêm.