Đưa du lịch về làng

Du lịch nông nghiệp, nông thôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của khách du lịch quốc tế và du khách sẵn sàng “chi đậm” để trải nghiệm văn hóa địa phương.

Phát triển nhờ du lịch

Sáng sớm, ông Nguyễn Lên – nông dân tại Làng rau Trà Quế (TP Hội An, Quảng Nam) vừa làm rau, vừa đợi khách du lịch đến để trải nghiệm hoạt động này. Theo ông Lên, khách du lịch quốc tế đến Làng rau Trà Quế đều muốn tham gia vào sản phẩm du lịch “một ngày làm nông dân” để hiểu rõ hơn về hoạt động nông nghiệp hữu cơ.

“Từ khi có khách du lịch, hoạt động kinh tế của tôi cũng cũng ổn định hơn. Làng rau càng đông khách, người dân địa phương như tôi càng được hưởng lợi”, ông Lên cho hay.

Theo tìm hiểu, từ đầu năm 2020 điểm tham quan Làng rau Trà Quế chính thức khai trương với mức vé 35 nghìn đồng với nhiều hoạt động trải nghiệm đặc sắc hơn. Năm 2023 điểm đến này đón hơn 25 nghìn lượt khách và đạt hơn 30 nghìn lượt vào năm 2024.

Đặc biệt, mới đây Làng rau Trà Quế đã đón nhận danh hiệu “làng du lịch tốt nhất năm 2024” từ UN Tourism có thể xem “quả ngọt”, sự tưởng thưởng xứng đáng cho nỗ lực thích ứng, làm mới điểm đến. Từ đây tạo ra động lực để địa phương tiếp tục đưa ngành du lịch phát triển theo hướng xanh, bền vững.

Tương tự, ông Nguyễn Quang Tuấn - Phó trưởng làng Thái Hải - Làng du lịch tốt nhất năm 2022 (xã Thịnh Đức, TP Thái Nguyên) cho hay làng đã có nhiều thay đổi tích cực nhờ du lịch. Theo ông Tuấn, hàng ngày bà con tại làng sẽ cùng lao động, canh tác, sản xuất thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn và khi có du khách đến thăm thì họ cùng nhau phục vụ khách du lịch.

“Tại đây, mọi hoạt động đều mang tính tự cung, tự cấp, thậm chí nguồn nước uống cũng được phục vụ riêng cho bản làng. Người dân chúng tôi cùng ăn một chén cơm, cùng làm một việc để kinh tế cùng đi lên”, ông Tuấn nói.

Cần thêm chính sách

Tại Hội nghị về du lịch nông thôn vừa qua, ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam thông tin chính sách phát triển du lịch nông thôn Việt Nam thời gian qua chú trọng tôn vinh, phát huy và bảo tồn văn hóa địa phương, làm sao để điểm đến hấp dẫn, khác biệt, có tính cạnh tranh. Tuy nhiên, vị này cũng còn nhiều trăn trở rằng làm thế nào để chính sách hướng đến việc giúp cộng đồng địa phương bảo vệ được văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường, hình thành sản phẩm đặc thù, có nhận diện thương hiệu riêng để phát triển du lịch có trách nhiệm và vẫn giữ được bản sắc.

“Nhiều địa phương hiện hỗ trợ người dân xây dựng nhà truyền thống. Tuy nhiên, cần thận trọng trong quá trình triển khai, đảm bảo tính nguyên bản các giá trị của nhà truyền thống theo bản sắc của từng vùng miền, từng dân tộc”, ông Siêu nói.

Thời gian tới, ông Siêu cho biết Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẽ ưu tiên kết nối về hạ tầng, thị trường quảng bá, xúc tiến các tour tuyến, liên kết giữa công - tư, đặc biệt là liên kết các điểm đến nông thôn thành chuỗi giá trị. Đặc biệt là thêm các chính sách, dự án ưu tiên hướng đến là nâng cao nhận thức phát triển du lịch, kỹ năng làm du lịch xác định yếu tố con người là trung tâm, cộng đồng địa phương là động lực chính để bảo tồn, phát huy giá trị, đồng thời kiểm soát điểm đến để hài hòa lợi ích và người dân cùng hưởng lợi.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cũng đã khẳng định, Chính phủ Việt Nam luôn quan tâm, ban hành và triển khai thực hiện nhiều cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn, đưa du lịch nông thôn vào các chương trình phát triển lớn. Một trong những định hướng quan trọng đó là “phát triển sản phẩm đặc sản địa phương, làng nghề, phát triển kinh tế dịch vụ, du lịch nông thôn trên cơ sở bảo tồn và phát huy văn hóa địa phương”.

Vì vậy, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, mọi chiến lược phát triển cần đặt trọng tâm vào việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, hệ sinh thái và di sản văn hóa địa phương, song song với phát triển kinh tế. Song song là phát triển du lịch nông thôn cần dựa trên các vấn đề cốt lõi đó là luôn đặt lợi ích lâu dài của cộng đồng địa phương lên trước hết, cung cấp các giá trị trải nghiệm đích thực cho du khách.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Andreas Paul Kung – Giám đốc khu vực Amega – Khách sạn Tui Blue cho rằng du lịch nông thôn phải giữ được giá trị văn hóa bản địa. Cụ thể, là phải gìn giữ được các giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương, ngôi làng và cuộc sống người dân địa phương.

Theo các chuyên gia, để “du lịch làng” phát triển bứt phá ngành du lịch cần đẩy mạnh hơn quá trình hợp tác công tư giữa nhà nước và doanh nghiệp. Cụ thể, Nhà nước sẽ đóng vai trò quyết định và doanh nghiệp đóng vai trò then chốt – hành động để du lịch nông thôn thành công.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rõ việc phát triển du lịch nông thôn phải đặt lợi ích lâu dài của cộng đồng địa phương lên trước hết và phải tôn trọng và bảo tồn các giá trị tốt đẹp, đặc sắc của khu vực nông thôn. Trong đó, phát huy được sinh kế chính của nông dân gắn với nông nghiệp và sản phẩm du lịch tại điểm đến nông thôn phải lồng ghép các giá trị nông nghiệp của khu vực đó để gia tăng trải nghiệm cho du khách.

Tuấn Vỹ