Quảng Trị: Hàng loạt doanh nghiệp xả thải về đâu?
Nhiều khu, cụm công nghiệp tại Quảng Trị đứng trước đòi hỏi phải có nhà máy xử lý chất thải công nghiệp. Nhưng rất nhiều dự án bị trở ngại!
Tình hình chung tại các khu, cụm công nghiệp ở Quảng Trị hiện nay là “thiếu chuẩn”. Mặc dù được đầu tư không ít, nhưng chưa có công trình xử lý chất thải công nghiệp nào hoàn thành và hoạt động hiệu quả, giúp xua đi nỗi lo “đánh đổi môi trường sinh thái lấy phát triển kinh tế”.
Đơn cử như Khu công nghiệp Quán Ngang - nơi tập hợp nhiều cơ sở sản xuất lớn nhất tỉnh Quảng Trị, 16 năm trôi qua, nhà máy xử lý nước thải được đầu tư hơn 100 tỷ đồng vẫn chưa thể hoạt động! Ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều doanh nghiệp.
Để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường dai dẳng, năm 2022 UBND huyện Hải Lăng phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật dự án Hệ thống tuyến ống dẫn nước thải cụm công nghiệp Diên Sanh, gồm hệ thống thu gom 1,79km, trạm bơm và đường ống dẫn 14,5km, thoát về hướng biển, tổng vốn 13,5 tỷ đồng, thời gian thực hiện năm 2022-2024.
Nhưng đến giữa tháng 2/2025 công trình này vẫn dở dang, một số đoạn ống cuối cùng trước khi đổ ra biển vẫn ngổn ngang, vật liệu dãi nắng dầm mưa, nguy cơ lãng phí và thất thoát. Vì sao như vậy?
Tiếp xúc với người dân dân thôn Trung An, xã Hải Khê (Hải Lăng) chúng tôi nhận thấy tâm lý bất an từ họ: Nước thải ra biển sẽ gây ra ô nhiễm môi trường, khiến các loại thủy sản chết, ảnh hưởng đến việc đánh bắt, nuôi trồng thủy sản của bà con, cũng như nguồn nước thải thẩm thấu vào lòng đất ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ra bệnh tật,...(!?).
Lão ngư Lê Văn Trị (73 tuổi), kinh nghiệm hơn 50 năm đi biển, bày tỏ: “Người dân chúng tôi chủ yếu nghề biển bãi ngang, đánh bắt hải sản gần bờ, nước thải từ các nhà máy xả ra thì làm gì còn cá tôm để bắt. Mấy năm trước, nước thải từ các hồ nuôi tôm của người dân xả ra đã khiến biển không có con ruốc nào vào, huống chi bây giờ nước thải cả khu công nghiệp”.
Cùng nỗi lo, ông Hà Văn Duyến, thôn Trung An nói: “Chúng tôi sợ nước thải ra giống như sự cố Hà Tĩnh hồi trước, cá tôm chết hết hoặc không về nữa thì dân bãi ngang lấy gì đánh bắt”.
Cụm công nghiệp Diên Sanh rộng 30ha, hiện có 8 doanh nghiệp đang hoạt động, tổng đầu tư 500 tỷ đồng, tổng doanh thu 760 tỷ đồng, tạo ra hơn 2700 việc làm, tỷ lệ lấp đầy 91,7%. Công ty TNHH dệt may VTJ TOM là một trong những cơ sở “nhạy cảm” với môi trường xung quanh cụm công nghiệp này.
Năm 2017, doanh nghiệp này từng nhiều lần bị lực lượng chức năng bắt quả tang, lập biên bản về việc xả nước thải ra môi trường. Hồ Nước Chè sát cụm công nghiệp, vốn là địa điểm trong lành, nhiều lần xảy ra hiện tượng cá chế hàng loạt vào năm 2013, 2017 và 2022.
Giám đốc Ban Quản lý dự án, Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Hải Lăng, ông Trương Nhất Linh cho biết: “Nội dung đơn kiến nghị của người dân chủ yếu không đồng tình việc xây dựng dự án vì lo ngại nguồn nước xả thải ảnh hưởng đến môi trường, khai thác, nuôi trồng thủy sản, sức khỏe và kiến nghị được giải quyết. Huyện và các Sở, ban ngành đã phối hợp để trả lời cho người dân”.
Để khai thông dự án, chính quyền và doanh nghiệp nhiều lần đối thoại, giải đáp thắc mắc cho người dân. Văn bản số 97/UBND-KNTC ngày 8/11/2024 trả lời đơn thư kiến nghị của công dân, ghi: “Các dự án trong cụm công nghiệp phát sinh lượng nước thải 1220m3/ngày đêm, trong đó liên hợp dệt, nhuộm, may có hệ thống xử lý 1.200m3 đạt cột A, có hệ thống quan trắc tự động liên tục, có điểm giám sát cộng đồng, được Sở Nông nghiệp và Môi trường theo dõi”.
Tổng giám đốc Công ty TNHH dệt may VTJ TOM cam kết: “thực hiện các nội dung thuộc trách nhiệm trước pháp luật nếu nước thải sản xuất không được xử lý đạt chuẩn cột A trước khi xả ra môi trường, chịu trách nhiệm bồi thường đầy đủ những thiệt hại nếu có sự cố về môi trường cho chất lượng nước thải chưa xử lý đạt chuẩn…”
Trong khi dự án này còn lấn cấn, chúng tôi vẫn chứng kiến dòng nước màu vàng cánh gián rỉ rả liên tục chảy tràn con đường phía sau cụm công nghiệp, tất cả âm thầm “tập kết” xuống hồ Nước Chè!
Cụm công nghiệp Diên Sanh chỉ là một trong rất nhiều cơ sở đang đe dọa môi trường do thiếu công trình xử lý chất thải công nghiệp. Một số nơi đã đầu tư nhưng xuống cấp, hư hỏng không sử dụng được, hiện tại còn Khu công nghiệp Nam Đông Hà và 14 cụm công nghiệp chưa có hệ thống thu gom, xử lý và thoát nước thải!