Các tỉnh miền Trung nỗ lực cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU
Các địa phương đều xác định khai thực hiện quyết liệt các biện pháp chống khai thác IUU, khắc phục các tồn tại, hạn chế,... để cùng cả nước gỡ “thẻ vàng”.
Hầu hết các địa phương đều nỗ lực để đạt kết quả tích cực nhất để làm việc với Đoàn thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban Châu Âu (EC).
Xử lý quyết liệt các vi phạm
Sau lần làm việc lần thứ 4 với EC, các địa phương tại miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi,... đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt các biện pháp chống khai thác IUU, tổ chức khắc phục các tồn tại, hạn chế. Trong đó, chú trọng giải quyết dứt điểm số tàu cá “3 không”, đảm bảo nhật ký, theo dõi hành trình,... để ngăn chặn các hành vi vi phạm, xác định đây là nhiệm vụ cấp bách cần quyết tâm triển khai.
Tại Đà Nẵng, ghi nhận có hơn 1.529 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6m trở lên và đã hoàn thành cập nhật đầy đủ dữ liệu số tàu đã đăng ký của thành phố vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia. Trong năm 2024, Đà Nẵng cũng đã hoàn thành việc xử lý dứt điểm 578 tàu cá “3 không”, 100% tàu cá cập cảng cá Thọ Quang bốc dỡ thuỷ sản đều chấp hành nộp nhật ký khai thác thủy sản, nhật ký thu mua chuyển tải và được giám sát sản lượng theo quy định.
Để ngăn chặn các vi phạm, lực lượng chức năng tại Đà Nẵng cũng tập trung kiểm tra, kiểm soát, đảm bảo 100% tàu cá xuất nhập tại các trạm Biên phòng phải có đầy đủ giấy tờ theo quy định. Đặc biệt, xử phạt 100% các trường hợp vi phạm khai thác IUU, kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá ra vào cảng cá Thọ Quang, theo dõi, giám sát 24/7 đối với 100% tàu cá Đà Nẵng hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá,...
Tương tự tại Quảng Nam, theo số liệu công bố của địa phương sản lượng khai thác thủy sản năm 2024 ước đạt 99.108 tấn, trong đó khai thác biển 91.658 tấn và khai thác nội địa 7.450 tấn. Trong năm 2024, tổng số tàu cá “3 không” qua rà soát có 1.307 chiếc, đã tổ chức đăng ký, cấp phép 1.274/1.307 chiếc.
Báo cáo nguyên nhân một số tàu cá chưa được đăng ký, tỉnh Quảng Nam chỉ ra rằng do tàu cá đã thực hiện mua bán nhưng không làm thủ tục sang tên đổi chủ, chủ tàu đã tự ý thay máy, cải hoán tàu nên không đủ điều kiện đăng kiểm,... Cùng với đó có một số tàu cá đậu ở các bãi ngang, khi đi khai thác đã không qua Trạm kiểm soát của Biên phòng nên người dân không chủ động thực hiện thủ tục cấp phép lại, một số tàu cá hoạt động vùng lộng, vùng khơi do chưa đủ các điều kiện cấp phép nên chưa thực hiện các thủ tục để cấp lại giấy phép.
Đặc biệt, trong năm 2024 Quảng Nam không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt và bị xử lý. Tuy nhiên, địa phương cũng đã xử lý trên 150 vụ về khai thác IUU và xử phạt vi phạm hành chính 108 vụ vi phạm khai thác IUU với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 2,3 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là vi phạm quy định về thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá.
Xác định giải pháp căn cơ
Tại Quảng Ngãi, ông Nguyễn Hoàng Giang – Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo thủ trưởng các đơn vị tập trung thực hiện các giải pháp thực hiện chống khai thác IUU. Cụ thể, lập danh sách các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động để quản lý, Khẩn trương thực hiện đăng ký tàu cá, cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, cấp giấy phép khai thác, lắp đặt thiết bị VMS theo quy định và cập nhật, đối khớp đầy đủ thông tin tàu cá trên Cơ sở dữ liệu Nghề cá Quốc gia (VNfishbase) và Hệ thống giám sát tàu cá (VMS) đảm bảo kịp thời, đồng bộ, chính xác và thống nhất.
Đặc biệt, không cho xuất bến để tham gia hoạt động đối với tàu cá không đủ điều kiện, tất cả tàu cá tham gia hoạt động phải kẻ vẽ số đăng ký tàu cá và đánh dấu tàu cá theo quy định. Đồng thời, chủ tàu cá không đủ điều kiện không lưu giữ ngư cụ, trang thiết bị khai thác thủy sản trên tàu cá.
“Rà soát, đối khớp hồ sơ truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác từ khâu tàu cá khai báo ra, vào cảng bốc dỡ sản phẩm, giám sát sản lượng bốc dỡ tại cảng, giấy biên nhận bốc dỡ qua cảng, giấy SC, giấy CC và hồ sơ sản xuất tại doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu sản phẩm sang thị trường EU đảm bảo thống nhất, đúng quy định,...”, ông Nguyễn Hoàng Giang yêu cầu.
Tương tự, ông Hồ Quang Bửu- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã giao các ngành tăng cường lực lượng, ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa tàu cá, ngư dân có ý định đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Hơn nữa, ông Bửu lưu ý Thủ trưởng các sở, ban, ngành, địa phương chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả triển khai công tác chống khai thác IUU do ngành, địa phương phụ trách.
“Tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm người đứng đầu chính quyền các cấp, các cơ quan, ban, ngành và lực lượng chức năng để xảy ra tình trạng vi phạm khai thác IUU tại địa phương, chậm trễ trong tham mưu, giải quyết sinh kế bền vững cho cộng đồng dân cư. Kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vì lợi ích trước mắt quên lợi ích lâu dài, vì lợi ích cá nhân quên lợi ích tập thể, lợi ích quốc gia, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của cả nước”, ông Bửu nhấn mạnh.
Đại diện BQL Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang (Đà Nẵng) thông tin đơn vị đã ban hành quy trình kiểm soát tàu cá cập cảng, rời cảng và giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, giám sát sản lượng 100% đối với tàu cá cập cảng bốc dỡ thủy sản. Đồng thời, bảo đảm 100% tàu cá khi cập cảng, rời cảng được cập nhật vào sổ theo dõi đúng quy định và kịp thời thông báo đến Văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá theo dõi, phối hợp xử lý.
“Trường hợp tàu có dấu hiệu vi phạm thuộc thẩm quyền xử lý của đơn vị, Ban Quản lý sẽ gửi phiếu chuyển cho thanh tra thủy sản và Bộ đội biên phòng phối hợp xử lý”, vị đại diện cho hay.