Hải Phòng: Giải pháp phát triển du lịch tâm linh, nâng sức cạnh tranh
Hải Phòng có tiềm năng du lịch văn hoá tâm linh rất lớn và cần được chú trọng khai thác.
Nhu cầu tăng cao
Mới đây, hàng nghìn du khách đã đổ về Đồ Sơn để tham quan, chiêm bái và dự lễ hội Đảo Dấu năm 2025. Đây là một trong những lễ hội truyền thống được tổ chức hàng năm tưởng niệm ngày mất của “Nam Hải Thần Vương”- một vị tướng nhà Trần hi sinh vào thế kỷ XIII, được tôn là vị thần biển linh thiêng của người dân Đồ Sơn. Lễ hội truyền thống Đảo Dấu cũng được duy trì đều đặn, trở thành điểm nhấn tâm linh và phong tục tập quán, tín ngưỡng của ngư dân vùng cửa biển Đồ Sơn nói riêng và ngư dân vùng duyên hải phía Bắc nói chung.
Ông Phạm Hoàng Tuấn - Phó Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn (TP Hải Phòng) cho biết, hàng năm từ ngày mùng 1 - 9/2 âm lịch, quận Đồ Sơn lại tưng bừng tổ chức lễ hội Đảo Dấu tại đền thờ Đức Nam Hải Đại Thần Vương. Lễ hội tổ chức với mục đích nhằm giữ gìn, bảo tồn, kế thừa và phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” cùng những giá trị văn hóa đặc sắc của người dân miền biển Đồ Sơn. Đồng thời đáp ứng nhu cầu du lịch tâm linh của nhân dân địa phương và du khách thập phương.
Nét mới của lễ hội năm nay là sau nghi thức dâng hương, thượng cờ khai hội là nghi thức rước đàn tế. Sự thay đổi này nhằm tạo sự đổi mới ngay từ những ngày đầu khai hội để nhân dân và du khách thưởng thức, hòa mình vào không gian văn hóa tâm linh của địa phương.
Bà Hoàng Bích Liên – Thành viên tham gia Liên hoan diễn xướng hát văn và hát chầu văn Đồ Sơn năm 2025 chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi ra đảo Hòn Dấu để dự hội cũng như tham dự Liên hoan diễn xướng hát văn và hát chầu văn Đồ Sơn. Trong 2 ngày tham dự lễ hội, tôi thấy du khách về tham quan, chiêm bái rất đông. Tôi rất mong trong những năm sau, du khách sẽ biết đến đảo Hòn Dấu và lễ hội Đảo Dấu nhiều hơn nữa”.
Thực tế, đến hẹn lại lên, những tháng đầu năm là thời điểm nhu cầu đi lễ hội kết hợp du lịch của du khách tăng cao. Theo các đơn vị lữ hành, thị trường du lịch những tháng đầu năm vô cùng sôi động, lượng khách tăng mạnh so với ngày thường. Trong đó, các tour ngắn ngày thu hút sự quan tâm của nhiều gia đình. Các di tích lịch sử, đền, chùa trên địa bàn TP Hải Phòng luôn thu hút đông đảo người dân, du khách tham quan, chiêm bái. Lượng khách đến với các di tích tâm linh độc đáo trên địa bàn thành phố như: Khu di tích Bạch Đằng Giang (thành phố Thủy Nguyên); quần thể chùa - tháp Tường Long, đảo Hòn Dấu (quận Đồ Sơn); Khu di tích quốc gia đặc biệt Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (huyện Vĩnh Bảo)… đều tăng cao.
Ông Phạm Việt Anh – Đại diện trang Du lịch Bay Nhé cho biết, du lịch tâm linh đang là xu thế và thế mạnh được rất nhiều quốc gia khai thác, trở thành dòng sản phẩm du lịch chủ đạo mang nguồn thu lớn. Tại Việt Nam nói chung và TP Hải Phòng nói riêng, trong những năm gần đây, nhu cầu đi các tour du lịch văn hoá, tâm linh của du khách tăng cao. Số lượng khách tham gia du lịch tâm linh đang chiếm tỷ trọng không nhỏ trong cơ cấu khách du lịch. Vì vậy, nếu khai thác tốt sản phẩm này, du lịch tâm linh chắc chắn sẽ có sức hút không chỉ với khách nội địa mà còn hấp dẫn với khách quốc tế.
Cần sự liên kết chặt chẽ
Các chuyên gia nhận định, một trong những xu hướng nổi bật của du lịch toàn cầu hiện nay là du lịch bền vững và có trách nhiệm.
Việc bảo tồn và phát huy các lễ hội dân gian, lễ hội truyền thống dân tộc thành những sản phẩm du lịch không chỉ góp phần gìn giữ những giá trị văn hoá tiêu biểu của dân tộc mà còn góp phần phát triển kinh tế du lịch. Qua đó, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam nói chung, TP Hải Phòng nói riêng được giới thiệu và quảng bá tới bạn bè quốc tế. Các giá trị văn hoá của dân tộc cũng được bảo tồn và phát huy.
Tuy nhiên, để trở thành một phần cơ cấu trong phát triển ngành du lịch thì du lịch tâm linh cần tạo và nâng được giá trị. Để làm được điều này, cần phải có những chính sách và chiến lược xoá bỏ những hạn chế về mùa thấp điểm, cao điểm và những điểm nghẽn về giao thông ở những điểm đến nổi tiếng.
Mỗi địa phương cũng cần nghiên cứu, đánh giá những vấn đề về thái độ, hành vi, mong đợi trải nghiệm của du khách để xử lý các vấn đề còn tồn tại trong quản lý. Hơn nữa phải chú trọng đa dạng hoá các sản phẩm du lịch tâm linh như: hành hương, hội thảo, chương trình học tập, nghỉ dưỡng, thăm quan di tích, tuyến du lịch tâm linh nhằm thu hút nhiều loại hình du khách. Cùng với đó, để du khách biết đến những địa điểm tâm linh của địa phương thì cần có chiến lược quảng bá của từng điểm đến cụ thể nhằm nâng cao năng lực phát triển của du lịch tâm linh, tăng dòng chảy du khách đến với Hải Phòng.
Ông Nghiêm Trọng Đức – Chánh văn phòng Hiệp hội Du lịch Hải Phòng cho biết, TP Hải Phòng có một hệ thống nơi thờ tự tín ngưỡng rất phong phú và đa dạng với hàng trăm ngôi chùa nằm rải rác. Tuy nhiên, sản phẩm du lịch tâm linh tại đây vẫn còn nhiều hạn chế khi chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa văn hoá và du lịch. Việc phát triển sản phẩm du lịch tâm linh cần phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa các yếu tố gồm: Nhà quản lý, nhà đầu tư khai thác và công tác truyền thông thì mới tạo ra sức hấp dẫn với du khách.
Cũng theo ông Đức, để phục vụ du khách tốt nhất trong mùa lễ hội, các nhà khai thác du lịch chuyên nghiệp trong đó có các đơn vị lữ hành cần có sự liên kết chặt chặt với các địa phương để xây dựng những tour du lịch hợp lý, đáp ứng nhu cầu đi du lịch của du khách trong và ngoài nước.
Còn theo bà Nguyễn Thị Hải Hoà - Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hải Phòng, khi những lễ hội được tổ chức một cách bài bản, chuyên nghiệp thì góp phần vào làm cho hình ảnh TP Hải Phòng trong mắt du khách sẽ trở nên đa dạng, phong phú và mang đến cho du khách thập phương cảm nhận đây là điểm đến hấp dẫn. Bởi vậy, TP Hải Phòng cũng như ngành văn hoá – thể thao và du lịch địa phương cần xây dựng, phát triển những tour du lịch tâm linh để đa dạng các sản phẩm du lịch hơn nữa.
Ông Vũ Huy Thưởng - Phó Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hải Phòng cho biết, năm nay, hệ thống giao thông của TP Hải Phòng thuận lợi, các công trình công cộng, di tích, danh lam thắng cảnh được đầu tư cải tạo nâng cấp tạo không gian đẹp, thông thoáng để phục vụ nhu cầu của du khách. Các cơ sở kinh doanh du lịch trên địa bàn thành phố chủ động, sẵn sàng đón khách, đồng thời trang trí, tạo nhiều chương trình, sản phẩm thu hút khách du lịch, xây dựng chương trình kích cầu du lịch trong các dịp lễ hội.