Hải Phòng: Vụ án buôn lậu gỗ hé lộ, nhiều cán bộ hải quan "nhúng chàm"

Trong đó, có 8 người là chủ và nhân viên doanh nghiệp bị truy tố về các tội buôn lậu, đưa hối lộ và lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 14 người nguyên là lãnh đạo và cán bộ hải quan Chi cục Hải quan Cảng 2 (Cục Hải quan Hải Phòng) bị truy tố về các tội nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Thủ đoạn tinh vi biến gỗ ván bóc thành gỗ tròn

Cáo trạng chỉ rõ, từ tháng 11/2020, Ngô Quang Tuyên và Nguyễn Tài Lộc đã thành lập Công ty TNHH sản xuất thương mại quốc tế Tài Lộc, ban đầu hoạt động trong lĩnh vực thu mua gỗ keo ván bóc để xuất khẩu. Tuy nhiên, để tối đa hóa lợi nhuận, bộ đôi này đã chỉ đạo thiết lập hệ thống sổ sách kế toán kép và thực hiện hành vi gian lận khi xuất khẩu tại cảng biển Hải Phòng.

Cụ thể, họ khai báo giảm giá trị và khối lượng thực tế của lô hàng, mỗi container gỗ có khối lượng thực tế từ 43 - 52 m3 chỉ được khai báo từ 35 - 40 m3 gỗ, thậm chí "biến hóa" loại gỗ ván bóc (gỗ bán thành phẩm) thành gỗ tròn (gỗ keo) trên tờ khai hải quan để dễ dàng thông quan sang Trung Quốc. Khi nhận thấy dịch vụ xuất khẩu gỗ ván bóc mang lại lợi nhuận hấp dẫn hơn, Tuyên và Lộc đã mở rộng hoạt động bằng cách thành lập 13 công ty và mượn pháp nhân của 3 công ty để thực hiện dịch vụ xuất khẩu cho các chủ hàng khác với số lượng "khủng" lên đến hơn 483.700 m3 gỗ, tương đương 13.376 container, với tổng giá trị khai báo hơn 1.814 tỷ đồng.

Để hợp thức hóa các lô hàng xuất khẩu trái phép này, nhóm của Tuyên đã tìm mua các loại giấy tờ chứng minh nguồn gốc gỗ giả mạo. Nhận thấy sự bất thường trong hồ sơ và quy trình giám định bắt buộc, Tuyên và Lộc đã được "mách nước" để tiếp cận Nguyễn Văn Khang - Giám đốc Công ty cổ phần giám định Bảo Linh, nhằm mua chứng thư giám định khống, xác nhận sai lệch về khối lượng và chủng loại gỗ, giúp các container gỗ ván bóc "qua mặt" cơ quan hải quan dưới danh nghĩa gỗ tròn.

Với hành vi buôn lậu số lượng hàng hóa trị giá hơn 1.814 tỷ đồng, Tuyên và Lộc cùng đồng phạm đã thu lợi bất chính hơn 210 tỷ đồng, trong đó riêng Tuyên hưởng lợi hơn 189 tỷ đồng. Ngoài ra, họ còn thực hiện dịch vụ thủ tục xuất lậu cho Công ty TNHH MTV xuất nhập khẩu Tân Việt với giá trị khai báo 124 tỷ đồng.

Luật sư Nguyễn Văn Thuận - Giám đốc Công ty luật Bạch Đằng Giang, đoàn luật sư Hải Phòng cho rằng, hành vi khai gian, buôn lậu hàng hóa với số lượng và giá trị lớn như vụ việc này là vi phạm nghiêm trọng pháp luật, xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế của nhà nước. Các đối tượng chủ mưu có thể phải đối mặt với khung hình phạt rất nghiêm khắc theo quy định của Bộ luật Hình sự”.

"Bôi trơn" để thông quan

Để thực hiện trót lọt hành vi buôn lậu, Ngô Quang Tuyên đã thuê Nguyễn Quang Long, một nhân viên chuyên lo thủ tục hải quan, để móc nối với cán bộ hải quan phụ trách tiếp nhận tờ khai.

Theo cáo trạng, Long đã thỏa thuận chi phí để được thông quan nhanh chóng và khai báo sai lệch thông tin hàng hóa. Ban đầu, mỗi container gỗ khai sai được "bôi trơn" 800.000 đồng, sau đó giảm xuống 600.000 đồng/container. Thậm chí, còn có thêm khoản "phí bôi trơn" 100.000 đồng cho mỗi tờ khai hải quan.

Số tiền hối lộ này sau đó được phân chia theo một hệ thống ngầm trong Chi cục Hải quan Cảng 2. Đội phó Đội thủ tục và nhân viên trực tiếp nhận tờ khai được hưởng toàn bộ phí "bôi trơn" trên tờ khai và 15% số tiền "lót tay" theo container. Phần còn lại (85%) được chia cho các cấp lãnh đạo, với Chi cục trưởng và Chi cục phó phụ trách lĩnh vực kiểm hóa mỗi người nhận 30%, Đội trưởng Đội thủ tục giữ 20% (một phần dùng cho hoạt động của đội).

Cáo trạng chỉ rõ, tổng cộng 14 cán bộ, công chức hải quan của Chi cục Hải quan Cảng 2 đã "chia nhau" hơn 8,1 tỷ đồng tiền hối lộ từ nhóm của Tuyên và Lộc để bỏ qua các sai phạm. Trong số này, 6 cán bộ bị truy tố về tội nhận hối lộ, bao gồm cả đội trưởng và các phó đội trưởng đội thủ tục, cùng các công chức. Ngoài ra, 8 lãnh đạo và cán bộ khác của Chi cục, trong đó có cả nguyên Chi cục trưởng và Chi cục phó, bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Luật sư Thuận cho biết thêm, hành vi nhận hối lộ của các cán bộ hải quan không chỉ gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước mà còn làm suy yếu kỷ cương, tạo môi trường kinh doanh bất bình đẳng. Việc truy tố đồng thời cả người đưa và người nhận hối lộ là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy quyết tâm của cơ quan pháp luật trong việc làm trong sạch bộ máy nhà nước”.

Cáo trạng truy tố 6 cán bộ hải quan tội nhận hối lộ gồm: Đặng Hoàng Lân - nguyên đội trưởng Đội thủ tục, Tô Thị Thu Hương, Bùi Anh Tiến, Vũ Xuân Trường (cùng là nguyên phó đội trưởng Đội thủ tục), Trịnh Đăng Tài, Phạm Tùng Dương (cùng là nguyên công chức Đội thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu).

Ngoài ra, còn có 8 lãnh đạo, cán bộ Chi cục Hải quan cảng 2 bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ gồm: Nguyễn Thu Hiền - nguyên Chi cục trưởng, Vũ Ngân Châu - nguyên Chi cục phó, cùng 6 cán bộ thuộc cấp.

Đối với nhóm các doanh nghiệp liên quan buôn lậu, cáo trạng của Viện kiểm sát truy tố Nguyễn Tài Lộc - Giám đốc Công ty Tài Lộc, Nguyễn Văn Khang - Giám đốc Công ty Bảo Linh, Hà Thị Oanh - Giám đóc Công ty TNHH MTV xuất nhập khẩu Tân Việt cùng 4 người khác bị truy tố về tội buôn lậu. Trong số này, Ngô Quang Tuyên - Kế toán trưởng Công ty Tài Lộc và Nguyễn Quang Long - nhân viên chuyên lo thủ tục hải quan còn bị truy tố thêm tội đưa hối lộ. Ngoài ra, còn có một người bị truy tố tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Có thể nói, vụ án buôn lậu gỗ quy mô lớn tại Chi cục Hải quan Cảng 2 (Cục Hải quan Hải Phòng) không chỉ phơi bày thủ đoạn tinh vi của các đối tượng chủ doanh nghiệp mà còn hé lộ một hệ thống "bôi trơn" ăn sâu, với hàng loạt cán bộ hải quan bị cáo buộc tiếp tay, nhận hối lộ số tiền lên đến hơn 8,1 tỷ đồng. Vụ án này là một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ cho cả cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước. Nó cho thấy, lợi nhuận bất chính có thể dẫn đến những hành vi phạm tội tinh vi và sự tha hóa của một bộ phận cán bộ công chức.

Lan Vũ