Xuất khẩu tăng, doanh nghiệp tiếp tục xoay trục đa chiều
Xuất khẩu hàng hóa 5 tháng đầu năm duy trì tăng trưởng song các doanh nghiệp Việt tiếp tục chủ động ứng phó chính sách thuế, đa dạng hóa thị trường.
Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong tháng 5/2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 39,6 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng trước và tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước. Có 25 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 90% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 7 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 67,3%).
Về cơ cấu, nhóm hàng công nghiệp chế biến xuất khẩu đạt 158,93 tỷ USD, chiếm 88,2%; nhóm hàng nông sản, lâm sản đạt 15,88 tỷ USD, chiếm 8,8%; nhóm hàng thủy sản đạt 4,21 tỷ USD, chiếm 2,3%; nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản đạt 1,21 tỷ USD, chiếm 0,7%.
Về thị trường xuất khẩu, trong 5 tháng qua, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 57,2 tỷ USD. Trong đó, xuất siêu sang Hoa Kỳ đạt 49,9 tỷ USD tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước; xuất siêu sang EU 16,3 tỷ USD, tăng 16%; xuất siêu sang Nhật Bản 0,9 tỷ USD, tăng 74,8%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 4,67 tỷ USD.
Nhìn nhận về tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, ông Bùi Thanh Minh - Phó Giám đốc chuyên môn Văn phòng Ban IV cho rằng: các doanh nghiệp xuất khẩu Việt đang tận dụng khoảng thời gian đàm phán thuế để tăng xuất hàng sang Mỹ, đáp ứng yêu cầu của các nhà nhập khẩu. Đây cũng là điều bình thường.
Về ngắn hạn, xuất khẩu được duy trì góp phần phục hồi sản xuất. Chỉ số PMI đã tăng từ 46,8% trong tháng 4 lên 59,8% trong tháng 5; đồng thời giúp doanh nghiệp đảm bảo tài chính tạo bước đệm cho giai đoạn tiếp theo.
Trong giai đoạn này, các chuyên gia kinh tế khuyến nghị doanh nghiệp cần tiếp tục xây dựng kịch bản ứng phó với chính sách thuế của Hoa Kỳ một cách chi tiết, trong đó dự báo mức thuế cao nhất có thể chịu đựng, chủ động đa dạng hóa thị trường nhằm giảm rủi ro, đầu tư hạ tầng sản xuất bền vững.
Tại toạ đàm mới đây, ông Vũ Tú Thành - Phó Giám đốc điều hành khu vực ASEAN kiêm Trưởng đại diện tại Việt Nam của Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) nêu rõ: doanh nghiệp cần quan tâm trước hết là phân loại hàng hóa xuất khẩu dựa trên mức độ phụ thuộc vào nguyên liệu sản xuất cũng như khả năng được ưu đãi thuế của Hoa Kỳ.
Từ đó có thể thấy, những doanh nghiệp Mỹ điều hành tại Việt Nam có thể được ưu tiên trong đàm phán hay những doanh nghiệp thuần Việt có lợi thế lớn hơn cả. Tuy nhiên, với những doanh nghiệp vẫn lệ thuộc vào nguyên liệu từ Trung Quốc cần chuẩn bị dữ liệu cụ thể về tỷ lệ nội địa hóa,
Về dài hạn, với nhận định bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi và có nhiều bất định, ông Bùi Thanh Minh gợi ý các doanh nghiệp cần thúc đẩy thành lập các liên minh, hợp tác doanh nghiệp trong nước và trong chuỗi giá trị, chuỗi sản xuất để gia tăng tỷ lệ nội địa hoá, nâng cao năng lực cạnh tranh, từng bước nâng cao giá trị và vị thế của doanh nghiệp trong nước trong chuỗi cung ứng.