Gỡ khó an cư cho người trẻ cần nỗ lực từ nhiều phía
Chính sách vay ưu đãi mua nhà cho người dưới 35 tuổi là bước đi đúng đắn trong bối cảnh hiện nay, song để hiệu quả cần cơ chế minh bạch và sự vào cuộc đồng bộ từ nhiều phía.
Trong bối cảnh giá bất động sản vẫn neo ở mức cao, thu nhập của phần lớn người trẻ chưa thể theo kịp tốc độ tăng giá nhà thì việc Ngân hàng Nhà nước công bố chính sách cho vay ưu đãi mua nhà cho người dưới 35 tuổi được xem là tín hiệu tích cực. Không chỉ hỗ trợ nhóm đối tượng yếu thế trong tiếp cận chốn an cư, đây còn là bước đi thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong định hướng chính sách tín dụng phục vụ an sinh.
“Cú hích kép”
Theo nội dung được Ngân hàng Nhà nước đưa ra, người vay mua nhà dưới 35 tuổi sẽ được hưởng mức lãi suất thấp hơn bình quân 2% trong 5 năm đầu và thấp hơn 1% trong 10 năm tiếp theo so với lãi suất cho vay trung và dài hạn bằng Việt Nam đồng hiện hành tại các ngân hàng thương mại. Dự kiến, chính sách này sẽ được triển khai ngay trong năm 2025, tập trung vào các đối tượng là người trẻ có nhu cầu mua nhà ở thực.
Việc Ngân hàng Nhà nước dự thảo quy định mức lãi suất ưu đãi đối với gói tín dụng mua nhà dành cho người trẻ được đánh giá sẽ mang lại “cú hích kép” cho thị trường nhà ở và công tác an sinh xã hội. Chính sách này có thể vừa thúc đẩy thanh khoản thị trường bất động sản, đặc biệt ở phân khúc nhà ở thương mại giá hợp lý vừa góp phần vào mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, hướng tới phát triển bền vững.
Đối với các ngân hàng thương mại, đây là cơ hội để tiếp cận nhóm khách hàng mới mà vẫn đảm bảo an toàn tín dụng nhờ nhờ có cơ chế hỗ trợ một phần từ ngân sách. Về phía người trẻ, đặc biệt là lực lượng lao động tại các thành phố lớn, chính sách này giúp rút ngắn hành trình an cư, thay vì phải chờ đợi đến khi tích lũy đủ nguồn vốn. Trong khoảng thời gian 5 năm đầu, mức hỗ trợ giảm 2% lãi suất có thể giúp họ giảm được một khoản chi phí đáng kể, lên đến hàng trăm triệu đồng.
Nên triển khai thí điểm
Tuy nhiên, từ chính sách đến thực tiễn là một chặng đường dài, đòi hỏi nhiều điều kiện đi kèm để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu cho rằng, để đảm bảo hiệu quả thực thi và tránh tình trạng “đầu voi đuôi chuột” như từng xảy ra với các chương trình hỗ trợ nhà ở trước đây, Chính phủ nên triển khai thí điểm chính sách này tại một số đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… nơi tập trung đông người trẻ và có nhu cầu nhà ở rất cao. Qua đó, có thể đánh giá định kỳ, điều chỉnh linh hoạt các thông số như thời hạn vay, mức ưu đãi hay điều kiện xét duyệt, trước khi áp dụng rộng rãi trên cả nước.
Ông Châu cũng nhấn mạnh thêm rằng, ngoài hỗ trợ lãi suất, Chính phủ cần cân nhắc đến việc thiết kế cơ chế bảo lãnh tín dụng cho nhóm người vay là lao động tự do hoặc có thu nhập không ổn định, đây vốn là bộ phận chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu lao động trẻ nhưng lại khó chứng minh năng lực tài chính. Đồng thời, để giải quyết bài toán xét duyệt hiệu quả, có thể kết hợp ứng dụng công nghệ tài chính (fintech), trí tuệ nhân tạo và dữ liệu số nhằm rút ngắn quy trình xử lý hồ sơ, giảm rủi ro gian lận và giảm tải cho bộ máy hành chính.
Ở góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thu Thảo, Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh, để chính sách thật sự đi vào cuộc sống, cần khắc phục những hạn chế đã từng tồn tại trong các gói vay trước đây như chương trình 120.000 tỷ đồng. Bên cạnh việc thiết kế lại cấu trúc lãi suất, thời hạn vay phù hợp, một yếu tố quyết định là phải bảo đảm nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở giá rẻ.
Luật sư Thảo cũng cho rằng, một rào cản lớn hiện nay là thủ tục hành chính rườm rà, giấy tờ phức tạp và thời gian xét duyệt kéo dài. Do đó, để người trẻ thật sự tiếp cận được chính sách, các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tăng tính minh bạch, công bằng và rút ngắn thời gian giải ngân. Sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành, địa phương và cả chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội sẽ là chìa khóa để tháo gỡ các điểm nghẽn đang tồn tại.
“Để giấc mơ an cư ấy không chỉ dừng lại ở chính sách trên giấy tờ, mà thực sự trở thành hiện thực cho hàng vạn người trẻ thì bản thân những người trẻ phải chủ động tìm hiểu thông tin, chuẩn bị hồ sơ và lập kế hoạch tài chính cụ thể sẽ là chìa khóa để nắm bắt cơ hội quý giá này”, luật sư Lê Thu Thảo nhấn mạnh.