Kịch bản tăng trưởng GDP 2025: Giữ vững động lực công nghiệp và đầu tư

Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững của Việt Nam.

Chia sẻ với PV DĐDN, theo Trưởng nhóm biên tập báo cáo kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Việt (Khoa Kinh tế phát triển UEB), Việt Nam đang cần một mô hình tăng trưởng mới phù hợp hơn với bối cảnh hiện nay, trong đó chính sách công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các động lực tăng trưởng mới. Mục tiêu của chính sách này là xây dựng nền tảng chiến lược cho sự phát triển của doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân, nhằm hướng tới mức tăng trưởng GDP 2 con số trong dài hạn.

TS Việt đánh giá tăng trưởng GDP quý I năm 2025 đạt 6,93%, một tín hiệu khởi sắc nhưng vẫn chưa đạt mức cần thiết để hoàn thành mục tiêu 8% cho cả năm. Trong đó, khu vực công nghiệp - xây dựng tiếp tục đóng vai trò trụ cột với đóng góp 2,87 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP, dù có dấu hiệu giảm tốc so với cuối năm 2024. Khu vực dịch vụ, nhất là ngành du lịch, đang hồi phục nhưng còn chậm khi lượng khách quốc tế mới đạt khoảng 80% so với trước đại dịch.

Sản xuất công nghiệp vẫn duy trì tăng trưởng ổn định trong những tháng đầu năm, với mức tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 5, đánh dấu tháng tăng trưởng thứ tư liên tiếp. Tuy nhiên, con số này thấp hơn mức 9,9% của tháng 3, cho thấy động lực phục hồi đang yếu dần. Chỉ số quản trị mua hàng (PMI) cũng dao động quanh ngưỡng 50 điểm, phản ánh sự thận trọng trong hoạt động sản xuất.

Chính sách công nghiệp: Chìa khóa mở nút thắt cho doanh nghiệp tư nhân

Chính sách công nghiệp được xem là công cụ quan trọng để Việt Nam thay đổi mô hình tăng trưởng, chuyển từ tăng trưởng dựa nhiều vào vốn và lao động sang tăng trưởng dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo. Theo TS. Việt, chính sách này không chỉ nhằm mục tiêu phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo mà còn phải thúc đẩy liên kết chuỗi cung ứng nội địa, xây dựng các cụm liên kết ngành và tối ưu hóa lợi ích của đầu tư địa phương, liên vùng.

Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả, việc thực thi cần đảm bảo tính đồng bộ, minh bạch và có hệ thống giám sát, đánh giá thường xuyên. Việc xây dựng khung theo dõi, đánh giá (M&E) phải được thực hiện ngay từ đầu để dựa trên dữ liệu thực tế, tạo cơ sở cho điều chỉnh kịp thời và chính xác.

Đặc biệt, TS Việt nhấn mạnh chính sách công nghiệp phải giải quyết những nút thắt lớn đối với khu vực doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs). Các khó khăn như tiếp cận đất đai xây dựng nhà xưởng, vốn đầu tư, lao động có kỹ năng và công nghệ vẫn là những rào cản chính hạn chế năng lực phát triển của doanh nghiệp trong nước.

“Chúng ta cần có chính sách hỗ trợ thực chất để doanh nghiệp tư nhân phát triển, từ đó tạo ra động lực mới cho ngành công nghiệp và nền kinh tế,” TS. Việt khẳng định.

Hai kịch bản tăng trưởng GDP

Cùng với quan điểm trên, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cũng đưa ra hai kịch bản tăng trưởng GDP cho năm 2025. Kịch bản đầu tiên là đạt mức tăng trưởng 8% - con số lý tưởng để Việt Nam duy trì đà phát triển cao và hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Kịch bản thứ hai là tăng trưởng ít nhất 7%, nhằm giữ ổn định trong bối cảnh có nhiều thách thức cả trong nước và quốc tế.

Để đạt được những con số này, TS Lực cho rằng, Việt Nam cần giữ vững mặt trận xuất khẩu, không để giá trị xuất khẩu giảm sút. Đặc biệt, việc đảm bảo thành công trong tiến trình đàm phán thuế quan với Mỹ sẽ là một trong những yếu tố then chốt, giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn hơn với chi phí thấp hơn.

Bên cạnh đó, TS Lực dự báo động lực tăng trưởng trong năm nay còn đến từ tiêu dùng và đầu tư công. Ông cho biết, dự kiến đầu tư công năm 2025 sẽ tăng khoảng 30% so với năm trước, đóng góp khoảng 1,8% GDP. Đây là lực đẩy quan trọng để thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm và kích thích nhu cầu nội địa.

Trong đó, kinh tế tư nhân vẫn được xem là đầu tàu tăng trưởng, cần tiếp tục được tạo điều kiện thuận lợi để phát triển thông qua các nhóm chính sách hỗ trợ tiêu dùng, kích cầu đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh.

Thận trọng với chính sách vĩ mô và cải cách thể chế

Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều biến động, các chuyên gia đều đồng tình rằng việc xây dựng và ban hành các chính sách vĩ mô cần được thực hiện cẩn trọng, tránh áp lực chạy theo chỉ tiêu tăng trưởng ngắn hạn mà bỏ qua đánh giá tác động đa chiều.

TS Nguyễn Quốc Việt cảnh báo, chính sách phải có lộ trình cụ thể, rõ ràng và minh bạch, đồng thời phát huy tinh thần cải cách mạnh mẽ, hướng tới thể chế gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả và dễ thực thi. Việc này sẽ góp phần giảm thiểu rủi ro kinh doanh, hạ thấp chi phí tuân thủ và chi phí ngầm, qua đó nâng cao sức cạnh tranh tổng thể của nền kinh tế.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đồng bộ giữa tổng cung và tổng cầu, trong đó các động lực phát triển bền vững cần được gắn chặt với xu hướng toàn cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.

Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa cơ hội để vươn lên trở thành một nền kinh tế công nghiệp hiện đại, dựa trên nền tảng chính sách công nghiệp linh hoạt và động lực từ khu vực doanh nghiệp tư nhân. Mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số trong dài hạn không chỉ là thách thức mà còn là định hướng chiến lược cho cả hệ thống chính trị và kinh tế.

Việc phối hợp chặt chẽ giữa chính sách công nghiệp, chính sách vĩ mô, đầu tư công và sự phát triển năng động của kinh tế tư nhân sẽ tạo thành sức mạnh tổng hợp, đưa Việt Nam tiến gần hơn đến những kỳ vọng tăng trưởng bền vững, nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Minh Châu