Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng (Lai Châu) - Vành đai kinh tế biên giới phía Bắc
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu đến năm 2045 tại Quyết định số 1185/QĐ-TTg ngày 19/6/2025.
Chiều 18/7, tại Hội nghị Công bố Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu đến năm 2045, đại diện Vụ Quy hoạch kiến trúc (Bộ Xây dựng) đã công bố Quyết định số 1185/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó, phạm vi lập quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu bao gồm 3 xã và 1 thị trấn: xã Ma Li Pho, Huổi Luông, Mường So và thị trấn Phong Thổ (theo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lai Châu thì 3 xã và thị trấn trên sáp nhập thành xã Phong Thổ). Quy mô lập quy hoạch có diện tích khoảng 26.669 ha, phát triển hài hòa giữa thương mại - dịch vụ - công nghiệp - du lịch - nông nghiệp hàng hóa; đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng, an ninh và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Quy hoạch xác định tập trung phát triển khu vực cửa khẩu trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, thương mại - du lịch động lực của toàn vùng. Xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng thành một khu kinh tế phát triển năng động, hiệu quả, có tầm quốc tế là một cực tăng trưởng quan trọng - trung tâm phát triển kinh tế của vành đai kinh tế biên giới phía Bắc, trở thành động lực phát triển của vùng Tây Bắc. Phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo an ninh - quốc phòng và bảo vệ môi trường, phát triển biên mậu Việt - Trung, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác, giao lưu kinh tế, văn hoá - xã hội và đảm bảo biên giới hoà bình, hữu nghị, cùng nhau phát triển.
Tổ chức không gian kiến trúc và quy hoạch sử dụng đất với hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đồng bộ nhằm phục vụ hiệu quả hoạt động của Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng - một trong những trung tâm giao thương của Việt Nam và khu vực ASEAN với vùng Tây Nam (Trung Quốc).
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Giàng A Tính khẳng định, việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 là dấu mốc quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và định hướng chiến lược để thu hút đầu tư, huy động nguồn lực, tổ chức không gian phát triển đa ngành, lĩnh vực và bền vững.
Nhấn mạnh, đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược, khát vọng vươn lên và đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lai Châu nói chung, Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng nói riêng. Để Quy hoạch thực sự đi vào cuộc sống, còn nhiều việc phải làm, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ và quyết tâm cao của toàn hệ thống chính trị. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Giàng A Tính đề nghị Ban Quản lý Khu kinh tế khẩn trương phổ biến, công khai thông tin và nội dung đồ án quy hoạch; tham mưu UBND tỉnh tổ chức triển khai Quy hoạch chung theo quy định; rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch xây dựng cấp dưới bảo đảm phù hợp với quy hoạch chung được phê duyệt.
Đồng thời, các Sở Xây dựng, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường theo chức năng nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc triển khai thực hiện đúng định hướng quy hoạch; rà soát quy hoạch có liên quan, bảo đảm đồng bộ và nhất quán. Cập nhật nội dung quy hoạch vào các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tham mưu bố trí nguồn lực thực hiện và đề xuất Trung ương hỗ trợ vốn; kêu gọi đầu tư để thực hiện các chương trình, dự án ưu tiên đầu tư theo quy định. Rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất phù hợp với định hướng phát triển không gian và cơ cấu sử dụng đất của khu kinh tế.
Các sở ngành có liên quan, UBND xã Phong Thổ căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chủ động phối hợp triển khai các nội dung có liên quan trong phạm vi Khu kinh tế theo quy hoạch. Các doanh nghiệp, nhà đầu tư chủ động tiếp cận thông tin quy hoạch; nghiên cứu, đề xuất dự án phù hợp định hướng phát triển, chấp hành nghiêm các quy định về đầu tư, đất đai, xây dựng.
Bên cạnh đó, để từng bước hiện thực hoá Quy hoạch xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàngđến năm 2045, tỉnh Lai Châu mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành về cơ chế, chính sách, nguồn lực để triển khai đầu tư đồng bộ hạ tầng…
Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng được Thủ tướng Chính phủ thành lập từ năm 2001, gồm 3 xã và 1 thị trấn (nay là xã Phong Thổ). Qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, khu kinh tế đã được Trung ương, Chính phủ và tỉnh quan tâm đầu tư hạ tầng thiết yếu. Đặc biệt, giai đoạn 2021 - 2025, Chính phủ bố trí 200 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công trung hạn để phát triển hạ tầng khu kinh tế cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư.
Đến nay, khu kinh tế đã có 50 dự án còn hiệu lực, với sự tham gia của 44 nhà đầu tư, tổng vốn đăng ký khoảng 6.800 tỷ đồng. Nhiều dự án đã đi vào hoạt động, phát huy hiệu quả tích cực, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm cho người dân và thúc đẩy phát triển vùng biên. Tuy nhiên, do chưa có quy hoạch chung xây dựng được phê duyệt, việc phát triển hạ tầng, bố trí không gian và định hướng đầu tư thiếu tính đồng bộ, dài hạn, là một trong những điểm nghẽn trong quá trình phát triển khu kinh tế.