Yếu tố gây tranh cãi với Mỹ khiến Nhật Bản thiệt hại nặng
Trưởng đoàn đàm phán Nhật Bản xác nhận Mỹ sẽ cắt giảm thuế ô tô cho Nhật Bản, đồng thời chấm dứt cơ chế “chồng thuế” gây tranh cãi, nhưng chưa rõ thời điểm.
Thông tin trên được ông Ryosei Akazawa – Trưởng đoàn đàm phán thương mại hàng đầu của Tokyo – công bố ngày 8/8 sau cuộc họp với Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tại Washington.
Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm làm rõ những chi tiết còn mập mờ trong thỏa thuận thương mại được hai bên tuyên bố đạt được vào cuối tháng 7 vừa qua, đồng thời giảm bớt sức ép chính trị đối với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba trong bối cảnh ông đang đối mặt với chỉ trích về hiệu quả đàm phán.
Mỹ thừa nhận sai sót, cam kết hoàn trả thuế
Theo ông Akazawa, các quan chức Mỹ thừa nhận việc áp dụng chính sách "chồng thuế" đối với Nhật Bản là trái với thỏa thuận miệng đã đạt được trước đó.
Cụ thể, trong khi mức thuế phổ quát 15% được áp dụng cho các quốc gia khác, hàng hóa Nhật Bản lại phải chịu mức thuế này chồng lên thuế suất sẵn có, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp Nhật.
Ông Akazawa cho biết Washington sẽ hoàn trả các khoản thuế thu vượt, dù chưa xác định được mốc thời gian cụ thể để thực thi. “Chúng tôi được thông báo rằng khi Mỹ sửa đổi sắc lệnh thuế phổ quát, họ sẽ ban hành thêm một lệnh giảm thuế đối với ô tô và phụ tùng ô tô. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc giục Mỹ thực hiện cam kết này bằng mọi kênh có thể”, ông Akazawa chia sẻ.
Mặc dù vậy, ông Akazawa cũng thừa nhận rằng chưa thể nói trước khi nào lệnh giảm thuế sẽ được ban hành, nhưng ông không tin quá trình này sẽ kéo dài tới 6 tháng hay một năm.
Ông Akazawa cho rằng các sai lệch trong áp thuế “chồng thuế” là lỗi hành chính trong quá trình thực thi, khẳng định Nhật và Mỹ vẫn thống nhất về thỏa thuận đạt được cuối tháng 7. Ông cũng bảo vệ quyết định không lập văn bản chính thức – điều đang bị các nghị sĩ đối lập chỉ trích vì gây ra nhiều hiểu lầm.
Ngành ô tô Nhật chịu thiệt hại nặng
Trong lúc chờ Mỹ ban bố các sắc lệnh điều chỉnh mới, Tokyo đang chịu thiệt hại to lớn khi mức thuế ô tô hiện tại lên tới 27,5% – bao gồm 2,5% thuế cũ cộng thêm 25% do chính quyền Trump mới áp dụng.
Đây là rào cản lớn đối với ngành công nghiệp vốn chiếm khoảng 8% lực lượng lao động Nhật Bản và có vai trò dẫn dắt tăng trưởng tiền lương, hỗ trợ chính sách nâng lãi suất thận trọng của Ngân hàng Trung ương Nhật.
Ông Akazawa cảnh báo rằng mỗi ngày trì hoãn khiến thiệt hại đối với các tập đoàn Nhật tiếp tục gia tăng. “Một số công ty đang ghi nhận mức lỗ tới 100 triệu yên (679.000 USD) mỗi giờ,” ông nói, song không nêu rõ tên cụ thể.
Toyota Motor Corp. vừa điều chỉnh giảm dự báo lợi nhuận cho năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2026, với mức giảm lên tới 1,4 nghìn tỷ yên, tương đương 9,5 tỷ USD. Trong khi đó, Honda Motor Co. lạc quan hơn, tăng dự báo lợi nhuận hoạt động từ 500 tỷ lên 700 tỷ yên sau khi tính đến khả năng thuế nhập khẩu giảm còn 15%.
Thị trường chứng khoán Nhật Bản đã phản ứng tích cực với tuyên bố từ phía ông Akazawa. Trong phiên đầu tuần, cổ phiếu Toyota tăng 3,8% và Honda tăng 3,6%.
Trả lời về thời điểm chính thức cắt giảm thuế ô tô và hàng hóa, ông Akazawa chỉ nói sẽ thực hiện “vào thời điểm thích hợp”. Ông cho biết có thể sẽ tiếp tục sang Mỹ để thúc đẩy quá trình, đồng thời đã mời các đối tác Mỹ đến Nhật Bản trong thời gian tới.