DIỄN ĐÀN LOGISTICS VÙNG LẦN VI: Lợi thế chiến lược đưa khu vực Chân Mây - Lăng Cô bứt phá
Khu vực Chân Mây - Lăng Cô được kỳ vọng trở thành trung tâm logistics quốc gia và khu thương mại tự do, tạo động lực phát triển kinh tế vùng.
Phát biểu tại “Diễn đàn logistics Vùng lần VI: Logistics xuyên biên giới - Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng UBND Thành phố Huế chỉ đạo, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với Sở Công Thương thành phố Huế, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Công ty Cổ phần Tập đoàn LEC và các đơn vị liên quan tổ chức sáng 22/8 tại Thành phố Huế, PGS TS Hồ Thị Thu Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Logistics Việt Nam, nhấn mạnh rằng Khu Kinh tế (KKT) Chân Mây - Lăng Cô sở hữu những lợi thế vượt trội để bứt phá, vươn lên trở thành trung tâm logistics quốc gia và phát triển khu thương mại tự do (FTZ) mang tầm khu vực.
.jpg)
PGS TS Hồ Thị Thu Hòa cho biết, theo Báo cáo Chỉ số Năng lực logistics (LPI) do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố, Việt Nam hiện đứng thứ 43/160 quốc gia, phản ánh sự cải thiện đáng kể trong nhiều năm qua. Chỉ số LPI được đánh giá dựa trên sáu hợp phần gồm: hiệu quả thủ tục hải quan; chất lượng hạ tầng thương mại và vận tải; năng lực vận chuyển quốc tế; năng lực và chất lượng dịch vụ logistics; khả năng theo dõi, truy xuất hàng hóa; và mức độ đúng hẹn trong giao hàng. Ngoài ra, trong bảng xếp hạng 10 thị trường logistics mới nổi năm 2024 do Agility công bố, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 8. Đây là minh chứng cho sức hấp dẫn của thị trường cũng như tiềm năng phát triển logistics gắn với thương mại quốc tế..
Ở cấp độ trong nước, Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) đã tiến hành đánh giá năng lực cạnh tranh logistics của 26 tỉnh, thành phố trong năm 2023. Theo đó, bức tranh logistics Việt Nam được soi chiếu toàn diện qua 5 hợp phần: khung pháp lý và chính sách, phát triển nguồn nhân lực, chủ hàng, nhà cung cấp dịch vụ logistics và hạ tầng - công nghệ. “Có thể nói, những kết quả trên là niềm tự hào của ngành logistics Việt Nam, đồng thời khẳng định vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên bản đồ logistics khu vực và thế giới”, PGS TS Hồ Thị Thu Hòa nhận định.
Trên thế giới, các FTZ đã chứng minh là công cụ hiệu quả thúc đẩy thương mại, trung chuyển và logistics. Theo định nghĩa của OECD (2025), FTZ là khu vực do một quốc gia hoặc khu vực pháp lý chỉ định, nơi hàng hóa nhập khẩu không chịu hoặc chỉ chịu mức thuế thấp hơn so với hàng hóa lưu thông tự do. Các khu vực này thường có hàng rào riêng biệt, được miễn thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu kho, phân phối và tái xuất hàng hóa. Một ví dụ điển hình là Khu thương mại tự do Thượng Hải (Shanghai Free Trade Zone – FTZ), thành lập năm 2013 với diện tích ban đầu 28,78 km2. Đến nay, khu FTZ này đã mở rộng lên 240,22 km2, kết nối trực tiếp với cảng biển quốc tế và sân bay Phố Đông, trở thành biểu tượng cải cách, mở cửa của Trung Quốc. Sau thành công tại Thượng Hải, Trung Quốc đã nhanh chóng nhân rộng mô hình và hiện có 18 FTZ trên khắp cả nước, mỗi khu hướng tới một mục tiêu chiến lược cụ thể, từ thu hút đầu tư đến đổi mới thể chế. Theo bà Hòa, những kinh nghiệm quốc tế này là bài học quý cho Việt Nam trong việc quy hoạch và phát triển các khu FTZ gắn với lợi thế địa phương.
PGS TS Hồ Thị Thu Hòa nhận định, nằm ở trung điểm của cả nước, KKT Chân Mây - Lăng Cô được đánh giá có lợi thế vượt trội về hạ tầng kết nối. Khu vực này chỉ cách cảng Chân Mây 7 km, chưa đến 50 km tới cảng Tiên Sa và hai sân bay quốc tế (Đà Nẵng và Phú Bài), đồng thời nằm trong bán kính 60 km tính từ 12 ga đường sắt Bắc – Nam. Ngoài ra, tuyến cao tốc Bắc – Nam đoạn qua Thừa Thiên Huế – Đà Nẵng đã đưa vào vận hành, giúp rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển. Cảng Chân Mây là cảng biển nước sâu tự nhiên, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển logistics biển. Song song đó, hạ tầng đường sắt quốc gia và mạng lưới cửa khẩu quốc tế giúp tăng cường kết nối thương mại xuyên biên giới. “Với vị trí địa chiến lược, hạ tầng đa phương thức và kết nối vùng hiệu quả, Chân Mây - Lăng Cô có tiềm năng trở thành trung tâm logistics quốc gia và FTZ tầm khu vực,” bà Hòa nhấn mạnh.
Theo PGS TS Hồ Thị Thu Hòa, phát triển FTZ tại Chân Mây – Lăng Cô cần đặt trong định hướng bền vững. Điều này bao gồm: sử dụng năng lượng tái tạo trong hoạt động cảng, số hóa và tối ưu hóa hệ thống logistics, quản lý chất thải hiệu quả và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Song song với hạ tầng, chính sách cũng là yếu tố quyết định. Bà Hòa cho rằng, cần có cơ chế thông thoáng, cải cách thủ tục hành chính và chính sách ưu đãi rõ ràng để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào khu vực này.
Khi hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc hình thành các trung tâm logistics và FTZ tại Việt Nam không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn tạo động lực phát triển kinh tế vùng. Với những lợi thế sẵn có, Chân Mây – Lăng Cô được kỳ vọng trở thành một trong những điểm nhấn chiến lược, góp phần đưa Huế trở thành trung tâm logistics và thương mại tự do mang tầm vóc khu vực.