“Hạ nhiệt” thị trường vàng: Cần sớm đưa chính sách vào thực tế
Để góp phần “hạ nhiệt” thị trường, giảm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới, chuyên gia cho rằng, cần sớm đưa chính sách vào thực tế bằng các Thông tư hướng dẫn cụ thể, rõ ràng.
Thị trường vàng Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa mới khi Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng vừa được ban hành ngày 26/8/2025.
Theo đó, một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Nghị định này chính là việc bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP trước đây nhằm xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Cụ thể, Nghị định 232/2025/NĐ-CP quy định: hoạt động sản xuất vàng miếng; kinh doanh mua, bán vàng miếng; sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép sản xuất vàng miếng, giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng, giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu của doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng được thực hiện theo quy định tại Nghị định này.
Trong đó, theo Nghị định mới, doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước xem xét cấp giấy phép sản xuất vàng miếng khi có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng; có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên; không bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng nhưng đã thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả.
Còn những ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước xem xét cấp giấy phép sản xuất vàng miếng khi có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng; có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên; có quy định nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng bao gồm những nội dung cơ bản như quy trình nhập nguyên liệu; quy trình sản xuất vàng miếng; quy trình giám sát sản xuất; quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm...
Nhìn nhận về nội dung chính sách, không ít ý kiến cho rằng, việc mở cửa cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại tham gia vào chuỗi cung ứng vàng sẽ mang lại nhiều lợi ích, không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, vốn thường xuyên duy trì mức chênh lệch cao do nguồn cung hạn chế và cơ chế độc quyền; mà còn thúc đẩy, tạo động lực cho các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và đa dạng hóa chủng loại vàng.
Tuy nhiên, giữa lúc giá vàng trong nước liên tục lập đỉnh (tại phiên ngày 27/8, giá vàng niêm yết bán ra 128 triệu đồng/lượng) chênh lệch giá vàng miếng SJC và thế giới lên tới gần 20 triệu đồng/lượng, để “hạ nhiệt” thị trường, cần sớm đưa các chính sách của Nghị định số 232/2025/NĐ-CP vào thực tế.
Theo chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu, Nghị định 232/2025/NĐ-CP là bước đi lớn trong quản lý thị trường vàng, đặc biệt với việc cho phép một số ngân hàng và doanh nghiệp đủ điều kiện được sản xuất, nhập khẩu, phân phối vàng miếng.
“Tuy nhiên, nếu việc triển khai chậm trễ, thì những tác động tích cực sẽ bị triệt tiêu bởi tâm lý e ngại và đầu cơ”, vị chuyên gia này cảnh báo.
Đồng thời cho hay, ngay sau khi Nghị định được công bố, ngày 27/8, giá vàng SJC trong nước vẫn tăng. Điều này cho thấy thị trường chưa cảm nhận được tác động thực chất từ chính sách, bởi chưa có hành động cụ thể nào giải tỏa cơn khát vàng. Người dân vẫn đặt câu hỏi: có mua được vàng không và mua với giá nào.
Từ đó, vị chuyên gia này đề xuất, Ngân hàng Nhà nước cần nhanh chóng cấp phép cho các doanh nghiệp đủ điều kiện được nhập khẩu vàng. Chỉ khi vàng được bổ sung ra thị trường một cách thực chất, giá trong nước mới có thể dần điều chỉnh theo xu hướng thế giới.
Đồng quan điểm, một số ý kiến cũng cho hay, việc ban hành chủ trương xóa bỏ độc quyền mới chỉ là bước khởi đầu, để chính sách đi vào thực tiễn, cần phải có các Thông tư, văn bản hướng dẫn cụ thể. Cần có cơ chế quy định rõ ràng về tiêu chuẩn sản xuất, kiểm soát chất lượng, và các điều kiện kinh doanh vàng miếng cho các doanh nghiệp mới.
Khi có hành lang pháp lý đầy đủ, các đơn vị mới biết mình được phép làm gì và làm như thế nào, vì vậy, việc “hạ nhiệt” thị trường vàng sẽ phụ thuộc vào tốc độ ban hành các văn bản này.
Ngoài việc sớm đưa chính sách vào thực tế, để “hạ nhiệt” thị trường vàng, trước đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng, cần hướng tới giải pháp căn cơ là xây dựng một sàn giao dịch vàng theo chuẩn quốc tế, gắn với định hướng phát triển trung tâm tài chính. Sàn vàng này sẽ liên thông trực tiếp với giá thế giới, tạo ra một mức giá tham chiếu minh bạch và chính thức… việc này được kỳ vọng góp phần công khai hóa thông tin giá cả, khối lượng giao dịch, hạn chế tình trạng đầu cơ, thao túng giá.