EU là điểm đến tiềm năng trong chiến lược đa dạng thị trường
Thị trường Mỹ hấp dẫn bởi sức mua lớn nhưng có nhiều rủi ro từ chính sách thuế. Tuy bị coi là già cỗi nhưng thị trường EU lại rất đáng quan tâm.
Thương mại toàn cầu đang có những biến động không ngừng, với những thách thức trong chuỗi cung ứng và chính sách thương mại quốc tế, các chuyên gia kinh tế đang khuyến nghị doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tìm kiếm và mở rộng các thị trường mới, đặc biệt là thị trường Liên minh Châu Âu (EU). Đây được xem là một chiến lược quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững và giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.
Giáo sư Nguyễn Đức Khương, Giám đốc điều hành Trường Kinh doanh Leonard De Vinci và Chủ tịch sáng lập AVSE Global, đã chỉ rõ rằng cách tiếp cận hiện tại của doanh nghiệp Việt rất phù hợp. Họ không muốn đi vào ngõ hẹp giữa Trung Quốc và Mỹ mà đang liên tục tìm cách mở ra những cửa mới.
Ông Khương nhấn mạnh sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc tận dụng Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Theo thống kê, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU đã tăng khoảng 10% trong quý 1 năm 2025 so với quý 1 năm 2024, và xuất khẩu của Việt Nam sang EU cũng tăng khoảng 10% tính cả 6 tháng.
Nhiều doanh nghiệp Việt đã gặt hái thành công đáng kể khi hướng tới thị trường EU. Giáo sư Nguyễn Đức Khương lấy ví dụ công ty NaFoods với những hợp đồng trị giá 20 triệu đô la, ngay cả khi gặp khó khăn với thị trường Mỹ hoặc do các rào cản thuế quan. Ngành rau quả của Việt Nam, một trong những lĩnh vực chủ lực, cũng chứng kiến mức tăng trưởng xuất khẩu mạnh sang EU, đạt 35% trong 4 tháng đầu năm 2025 và 56,3% trong 6 tháng. Ông Khương đánh giá đây là những tín hiệu rất tích cực, cho thấy sự chủ động của doanh nghiệp trong việc tìm kiếm các cánh cửa mới. Tương tự, ngành dệt may da giày cũng đang có cơ hội lớn với dòng thuế 0% khi xuất khẩu sang EU.
Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng này, Giáo sư Nguyễn Đức Khương lưu ý rằng các doanh nghiệp cần tập trung nâng cao chuẩn chất lượng sản phẩm, cập nhật công nghệ nhanh chóng và đáp ứng các yêu cầu nhập khẩu của EU. Ông cũng gợi ý rằng Phòng Thương mại và Công nghiệp Châu Âu ở Việt Nam (EuroCham) có thể đóng vai trò là một cửa ngõ tư vấn quan trọng, đồng thời các doanh nghiệp Việt đang hoạt động tại EU cũng có thể là cầu nối hiệu quả.
Giáo sư Trần Ngọc Anh, Nhà sáng lập mạng lưới Sáng kiến Việt Nam, cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông nhận định rằng thị trường Mỹ hấp dẫn bởi sức mua và thói quen tiêu dùng của người dân, nhưng đi kèm với những rủi ro nhất định từ chính quyền. Thay vào đó, Giáo sư Trần Ngọc Anh cho rằng thị trường Châu Âu, mặc dù trước đây thường bị đánh giá là già cỗi và kém năng động, lại rất đáng quan tâm. Với quy mô khoảng 20.000 tỷ đô la, thị trường EU bằng khoảng 2/3 so với thị trường Mỹ (29.000 tỷ đô la). Giáo sư Trần Ngọc Anh nhấn mạnh lợi thế lớn là khi doanh nghiệp đạt được các tiêu chuẩn của Châu Âu, họ có thể tự tin vươn ra toàn cầu và tiếp cận đồng thời 27 thị trường độc nhất trong khối EU.
Để đảm bảo thành công dài hạn, Giáo sư Nguyễn Đức Khương bổ sung hai ý quan trọng. Thứ nhất, doanh nghiệp nên chú trọng vào các đối tác có khả năng cam kết lâu dài, vì các doanh nghiệp Châu Âu rất coi trọng yếu tố hợp tác bền vững và tin tưởng lẫn nhau, không ưu tiên các thương vụ chớp nhoáng. Thứ hai, cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thị trường và áp dụng chiến lược theo từng ngành hàng cụ thể, đánh giá nhu cầu riêng biệt của từng quốc gia để tìm ra đối tác phù hợp. Ông Khương cũng khuyến khích đẩy mạnh chuyển đổi số, sử dụng các doanh nghiệp dịch vụ Việt Nam về AI và dữ liệu lớn để phân tích chuỗi cung ứng, qua đó tối ưu hóa việc tìm kiếm thị trường mới mà trước đây có thể bị bỏ quên vì quá tập trung vào các thị trường lớn như Mỹ.
Trong bối cảnh các mối quan hệ thương mại và tài chính toàn cầu dễ dàng bị bẻ gãy, Giáo sư Nguyễn Đức Khương tin tưởng rằng sự chủ động, linh hoạt và khả năng nắm bắt rõ nhu cầu thị trường ở khắp nơi sẽ giúp doanh nghiệp Việt đưa ra những quyết định thông minh và sáng suốt. Những chiến lược này sẽ góp phần tạo nên một khí thế mới cho doanh nghiệp Việt trong hành trình hội nhập và phát triển trên trường quốc tế.