Thí điểm sàn giao dịch tài sản số: Cần một lộ trình thận trọng và bài bản
Được cho là một trong những “cú hích” cho thị trường tài chính, tuy nhiên, để hoàn thiện việc thí điểm sàn giao dịch tài sản số, theo chuyên gia, cần một lộ trình thận trọng và bài bản.
Theo đó, việc Quốc hội khóa XV thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số tại kỳ họp thứ 9 vừa qua được cho là cột mốc mang tính chiến lược, đem đến một khung pháp lý điều chỉnh cụ thể các lĩnh vực như: nền tảng số, dữ liệu số, công nghệ blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) và tài sản số.
Đáng nói, thời gian qua, dư luận đặc biệt quan tâm đến Dự thảo Nghị quyết về sàn giao dịch thí điểm tài sản mã hoá - Một “cú hích” lớn cho thị trường tài chính.
Tại họp báo Chính phủ đầu tháng 8 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Nguyễn Đức Chi cho biết, Dự thảo Nghị định về thí điểm giao dịch tài sản số đang trong quá trình hoàn thiện. Trong đó, việc nghiên cứu kinh nghiệm của các nước trong khu vực và quốc tế cũng được Bộ Tài chính tập trung. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Bộ chính trị, Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ hoàn chỉnh Dự thảo, sớm trình Chính phủ ký ban hành trong năm nay…
Việc xây dựng và ban hành Nghị quyết thí điểm đem đến nhiều kỳ vọng, với những quy định rõ ràng về phạm vi điều chỉnh, bao gồm các hoạt động phát hành, chào bán, mua bán và trao đổi tài sản mã hóa. Các chủ thể thuộc diện quản lý sẽ bao gồm tổ chức phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan, nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức tài chính có liên quan.
Tuy nhiên, để hình thành một sàn giao dịch tài sản số minh bạch và cạnh tranh, một số ý kiến cho rằng, Việt Nam cần một lộ trình thận trọng và bài bản, vừa bảo đảm không bó hẹp sự phát triển, vừa duy trì khả năng kiểm soát rủi ro.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Lê Sỹ Nguyên - Giám đốc điều hành sàn giao dịch Web3 BITGP cho rằng, một sàn giao dịch minh bạch không chỉ là nơi mua bán, mà còn xây dựng chuẩn mực cho thị trường.
“Các yêu cầu như định danh khách hàng điện tử, công bố dữ liệu thanh khoản hay bảo vệ tài sản người dùng cần được xem là nền tảng, không phải là gánh nặng”, vị chuyên gia này chia sẻ.
Đồng thời khuyến nghị, cần thiết lập cơ chế niêm yết công bằng và có lộ trình rõ ràng cho dự án Việt…
Theo đó, các mô hình như khu vực niêm yết, giao dịch token mới (Innovation Zone), nền tảng hỗ trợ phát hành token (Launchpad) hay thử nghiệm niêm yết qua sandbox được đánh giá là hướng đi phù hợp.
Vị chuyên gia này bày tỏ, việc đảm bảo cạnh tranh lành mạnh giữa các sàn giao dịch, đồng thời duy trì tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế được xem là điều kiện tiên quyết để tạo môi trường phát triển bền vững. Đồng thời kỳ vọng, sẽ có các tiêu chí rõ ràng cho sandbox, cho phép thử nghiệm các mô hình như token hóa tài sản thực, ví lưu ký phi tập trung, hoặc dịch vụ thanh khoản tự động, nhưng vẫn trong khuôn khổ được giám sát.
Xoay quanh vấn đề về thí điểm sàn giao dịch tài sản số, PGS TS Nguyễn Hữu Huân - Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng, trước đây tài sản số vẫn là vùng xám pháp lý. Muốn phát triển lành mạnh lĩnh vực này, điều tiên quyết là phải có khung pháp lý rõ ràng.
Theo đó, sau khi luật hóa, cần phát triển một hệ sinh thái hoàn chỉnh về tài sản số để hỗ trợ thị trường này đi đúng hướng. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng đến việc thành lập các sàn giao dịch nội địa hoặc cấp phép cho các sàn quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam, nhằm đảm bảo hoạt động giao dịch minh bạch, đúng quy định và có sự giám sát chặt chẽ.
Đồng quan điểm, Chủ tịch Tổ chức Coin.Help & BHO.Network - Phan Đức Nhật cũng cho hay, trong bối cảnh thị trường tiền điện tử ngày càng mở rộng, một sàn giao dịch được thiết kế phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư trong nước không chỉ cần an toàn mà còn mang tính thực tiễn, tạo ra lợi nhuận bền vững và gắn với định hướng chính sách Quốc gia. Trong đó, tuân thủ pháp luật là yêu cầu nền tảng.
Theo vị chuyên gia này, sàn cần được cấp phép bởi cơ quan có thẩm quyền như Ngân hàng Nhà nước hoặc Bộ Tài chính, triển khai đầy đủ quy trình xác minh danh tính và phòng chống rửa tiền. Đồng thời, phối hợp sát sao với các cơ quan quản lý trong các chương trình thí điểm Quốc gia.
“Minh bạch trong vận hành là yếu tố xây dựng niềm tin với nhà đầu tư, đồng thời hạn chế các rủi ro pháp lý tiềm ẩn”, vị chuyên gia này bày tỏ.
Được biết, theo dự kiến, sẽ có khoảng 5 sàn được cấp phép thí điểm giao dịch tài sản số, có khả năng kết nối với các sàn quốc tế để đảm bảo tính thanh khoản và cạnh tranh. Bên cạnh đó, dự kiến Nhà nước cũng sẽ cho phép giao dịch các loại tài sản mã hóa phổ biến như: Bitcoin, Ethereum…