Phát triển hệ sinh thái tài sản số: Sớm hoàn thiện khung pháp lý

Luật Công nghiệp Công nghệ số được Quốc hội chính thức thông qua đã lần đầu tiên đưa tài sản số bước ra khỏi “vùng xám” pháp lý, tạo nền móng cho việc hình thành một thị trường minh bạch, ổn định. Đây được cho là bước đi mang tính bản lề trong bối cảnh tài sản số đang dần trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế số, với hơn 21 triệu người Việt Nam được ghi nhận đã sở hữu loại hình tài sản này.

Mặc dù, tài sản số dần được luật pháp công nhận, thế nhưng, việc áp dụng vào thực tiễn được cho vẫn còn nhiều điểm khiến doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư bối rối.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Huyền Đỉnh - Chủ tịch Ủy ban Ứng dụng Fintech thuộc Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) cho rằng, việc Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số vào ngày 14/6/2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình định hình thị trường tài sản số tại Việt Nam. Lần đầu tiên, các khái niệm như tài sản số, tài sản ảo và tài sản mã hóa được ghi nhận rõ ràng trong Luật, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho một ngành công nghiệp đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

“Đây không chỉ là dấu mốc mang tính pháp lý, mà còn là tín hiệu cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng mở cửa một thị trường tiềm năng lên đến hàng trăm tỷ USD”, vị này bày tỏ.

Đồng thời cho hay, Luật Công nghiệp công nghệ số cũng là tiền đề để thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài. Một khuôn khổ pháp lý rõ ràng, minh bạch sẽ giúp nhà đầu tư quốc tế yên tâm hơn khi tham gia vào lĩnh vực tài sản số tại Việt Nam, điều vốn là rào cản lớn trong giai đoạn trước, khi thị trường còn vận hành trong trạng thái “chờ Luật”.

Đối với doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ số, fintech và blockchain, việc tài sản số được thừa nhận trong văn bản luật pháp sẽ giúp hợp thức hóa các hoạt động như huy động vốn, hợp tác quốc tế, định giá doanh nghiệp và phát triển sản phẩm đổi mới sáng tạo.

“Quan trọng hơn, Luật Công nghiệp công nghệ số, cùng với sự thúc đẩy mạnh mẽ của Chính phủ như Nghị quyết 222/2025/QH15 về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, hay Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025, ban hành danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược, thể hiện tầm nhìn chiến lược và nỗ lực nhất quán của Chính phủ trong việc xây dựng hệ sinh thái pháp lý và phát triển công nghệ cao một cách đồng bộ.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng đó, điều cấp thiết hiện nay là nhanh chóng ban hành các văn bản dưới Luật như Nghị định, Thông tư hướng dẫn nhằm cụ thể hóa quy định, đảm bảo tính khả thi và đồng bộ trong thực thi. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và định hướng cởi mở, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đầu tư và đổi mới tài sản số hàng đầu khu vực, nơi hội tụ cả nền tảng pháp lý, công nghệ và sự đồng thuận từ các chủ thể thị trường”, ông Trần Huyền Đỉnh chia sẻ.

Theo ông Trần Huyền Đỉnh, đối với các doanh nghiệp nước ngoài và nhà đầu tư quốc tế, Việt Nam vẫn luôn được đánh giá là một trong những thị trường tiềm năng nhất trong khu vực APEC nhờ dân số trẻ, tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao và tốc độ tăng trưởng kinh tế số ấn tượng. Tuy nhiên, khi tiếp cận thị trường, yếu tố pháp lý vẫn luôn là mối quan tâm hàng đầu. Sự thận trọng trong đầu tư là điều dễ hiểu khi chưa có một khung pháp lý vận hành đầy đủ và ổn định.

“Chính vì vậy, chúng tôi kỳ vọng rằng việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, kết hợp với các chính sách thử nghiệm như cơ chế sandbox, sẽ là chất xúc tác quan trọng để tạo ra môi trường pháp lý an toàn, linh hoạt và đổi mới đủ sức hấp dẫn các dòng vốn đầu tư toàn cầu vào lĩnh vực tài sản số, fintech và công nghệ blockchain”, ông Trần Huyền Đỉnh nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, một số ý kiến cũng cho rằng, với doanh nghiệp, một khung pháp lý rõ ràng, ổn định và có tính mở không chỉ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược tuân thủ từ đầu, mà còn khuyến khích hoạt động chuyển giao công nghệ, phát triển sản phẩm tài chính số, từ DeFi, stablecoin, đến CBDC trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam - Đó là tiền đề để hình thành một hệ sinh thái tài sản số sôi động, minh bạch và bền vững.

Trước đó, tại họp báo Chính phủ hồi đầu tháng 8, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Nguyễn Đức Chi đã cho biết, cơ quan này đang xây dựng Dự thảo Nghị định về thí điểm giao dịch tài sản số.

Theo Thứ trưởng, Bộ đã nghiên cứu rất nhiều kinh nghiệm của các nước trong khu vực và quốc tế. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Bộ chính trị, Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ hoàn chỉnh Dự thảo, trình Chính phủ ký ban hành, nếu sớm sẽ trong tháng 8.

Được biết, ngoài Dự thảo Nghị định này, Chính phủ cũng đang đồng thời xây dựng các văn bản pháp luật hướng dẫn Nghị quyết 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, với những quy định chi tiết về quy chế thử nghiệm (sandbox) cho tài sản mã hóa, các tiêu chuẩn của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ liên quan đến blockchain và tài sản mã hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế, các văn bản hướng dẫn sẽ còn bao gồm những chính sách ưu đãi để phát triển doanh nghiệp, phát triển thị trường, nguồn nhân lực cho các dịch vụ trong Trung tâm tài chính quốc tế, đặc biệt là các dịch vụ cho tài sản mã hóa, blockchain và các thử nghiệm fintech.